Page 26 - LabMedya - 39

EVRENDEKI EN BÜYÜK SIRLARDAN

BIRI DAHA ÇÖZÜLÜYOR

birini keşfetmeye biraz daha yaklaşıldığını “Ayrıca, uzaydaki pozitronların elektronlara bir laboratuvar kuruyoruz. Kalkınma
söyledi. olan oranında yüksek enerjilerde ilk kez Bakanlığı’ndan 7 milyon lira destekli bu
Demirköz, AMS’teki dedektörlerin bugüne gözlemlenen düşüş, karanlık maddenin proje de AMS’de yaptığımız temel bilim
kadar 90 milyardan fazla kozmik ışın verisi izinin kuvvetlenmesi anlamına geliyor. faaliyetinin çıktısı olup uzay sanayimize katkı
CERN’DE KARANLIK topladığını aktardı. Gökadamızdaki yüksek manyetik alana sahip, sağlayacak. Dilerim temel bilimde atılan her
dönen nötron yıldızları olan pulsarlardan
MADDENIN IZINI ODTÜ’nün de içinde bulunduğu AMS da kaynaklı olabilecek bu sinyalin, karanlık adımın, teknolojinin gelişmesine ve sanayiye
etkisi, gelecek senelerde ülkemizde daha iyi
deneyinden elde edilen bilim dünyasında
ARAYAN DENEY heyecan yaratan sonuçların dün CERN’de maddeden kaynaklı olup olmadığı 5 yıl anlaşılır.”
SONUÇLARININ açıklandığını bildiren Demirköz, AMS içinde kesinleşecek. İlk tahminler, eğer AMS sonuçlarının ise bilim dünyasında
AÇIKLANDIĞI BILIM deneylerine 15 ülkeden birçok üniversite ve karanlık madde senaryosu doğruysa, karanlık ciddi yeni açılımlar doğurabileceğine
maddenin 1TeV civarında bir kütlesi olması
araştırma merkezinin katıldığını, Türkiye’den
değinen Demirköz, karanlık maddenin izinin
INSANI GRUBUNDA, ise kendisinin liderliğindeki ekibin deneyde demek.” kuvvetlenmesi hakkında şöyle konuştu:
ODTÜ’DEN DOÇ. yer aldığını bildirdi. Demirköz, CERN’den canlı yayınlanan “Karanlık madde evrenin toplam enerji
DR. DEMIRKÖZ’ÜN CERN’de AMS grubunun lideri Nobel ödüllü sempozyumda, ilk kez karşıt helyum bütçesinin yüzde 27’sini oluşturan ve
çekirdeklerinin AMS’in içinde gözlemlendiğini
ışıkla etkileşmeyen bir madde çeşidi.
MIT Öğretim Üyesi Prof. Samuel Ting
LIDERLIĞINDEKI BIR tarafından dün yapılan açıklamada, uzaydaki ancak bu sinyalin güçlenmesi için daha çok Karanlık maddenin evrenimiz üzerindeki
TÜRK FIZIKÇI EKIBI DE radyasyon tiplerini oluşturan parçacıkların veriye ihtiyaç duyulduğu belirtti. izini, kütle çekimi ile etkileşimlerde,
YER ALDI. tayflarının gösterildiğini dile getiren Demirköz, gökadaların dönme hızlarında ve Büyük
“AMS’in pozitron spektrumu, pozitron TÜRK FIZIKÇI DENEYI ANLATTI Patlama’nın yankısı olarak nitelendirilen
oranı, karşıt-proton/proton akılarının oranı, Doç. Dr. Bilge Demirköz, MIT’de AMS Kozmik Arkaplan Işıması’nda görüyoruz.
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) elektron, pozitron, proton, helyum ve başka deneyinin yapımında yıllarca görev aldığını Karanlık maddenin hangi tip parçacıklardan
Alfa Manyetik Spektrometresi (AMS) çekirdeklerin akı davranışı ölçümleri, kozmik belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: oluştuğu, günümüzün en önemli araştırma
Kolaborasyonu tarafından açıklanan karanlık ışınların oluşumu, hızlanışı ve yayılımı ile “Türkiye’ye dönerken bu projeyi ülkeme konularından birisi. Karanlık madde, hem
maddenin izinin arayan deneyde, ODTÜ’den ilgili ölçüm sonucunda elde edilen hassas taşıyabilmek ve Türk öğrencilerle bu çok Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndaki ATLAS ve
Doç. Dr. Bilge Demirköz’ün liderliğindeki bir ve beklenmedik bilgiler açıklandı.” bilgisini heyecan verici fizik alanında çalışmak benim CMS gibi deneylerde hem yer altında yapılan
Türk fizikçi ekibi de yer aldı. paylaştı. için büyük bir onur. Şu anda yüksek lisans saçılma deneylerinde hem de uzayda AMS-02
ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü AMS Kolaborasyonu’nun açıklamasında öğrencim Çağlar Konak CERN’de ve AMS gibi deneylerle araştırılıyor.
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bilge Demirköz, yaptığı AMS deneyinde elektron, pozitron, proton, çalışmalarına katılıyor. AMS projesinden Bu çalışmaların artık karanlık madde
açıklamada, AMS olarak adlandırılan 7 ton helyum, oksijen ve karbon tayflarının ölçümü elde ettiğimiz uzay radyasyonu bilgisi, hakkında bize ipuçları vermeye başlaması,
ağırlığındaki dedektörün, Mayıs 2011’de sonucu, bu tayfların tek bir üssel dağılımla 15 kişilik ekibimin temel bilim ayağını belki de 21’inci yüzyılın karanlık
Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) monte açıklanamayacağının da ortaya konulduğunu oluşturuyor. Diğer yandan bu bilgileri maddenin anlaşılacağı çağ olacağı ümidini
edilerek faaliyete geçtiğini, AMS’in elde ettiği aktaran Demirköz, açıklamada şu ifadelerin kullanarak Türkiye’de uydular için uzay güçlendiriyor.”
verilerle ilk kez evrendeki en büyük sırlardan yer aldığını anlattı: radyasyon testlerinin gerçekleştirilebileceği Kaynak: istanbulajansi.ist