Page 24 - LabMedya - 39

24

Helal

Yük. Kimyager
Hasan ÖZ Kozmetikler

Helal (halal) Arapça bir kelime olup, Müslüman ülkelere olmaktadır. Yeni pazarlar bileşenlerin gibi spesifik özellikleri
İslamiyet’te “izin verilen” anlamına göz önünde bulundurulmasa bile mevcut karışmamış geliştirmek için kullanılırlar.
gelir. Helal kavramı sadece gıdalar için pazarlardaki etkinliğimizi arttırmak için bile olması Ürüne özellik kazandırmak
geçerli olmayıp; insanların davranışlarını, helal kozmetik niş pazarlaması yapmak, gerekmektedir. için üzüm çekirdeği ekstresi,
konuşmalarını, kıyafetlerini ve kişisel bakım satışlara olumlu etki yapacaktır. Hayvan dışkısı, kanı kolajen, jojoba proteini, elastin,
ürünlerini de kapsayan bir bütündür[1]. Helal veya hayvan leşi bulaşmış jelatin, oligopeptitler, fitik asit,
gıda kavramının yanında helal kozmetik HELAL KOZMETIK NEDIR? sular kirli kabul edilir ve bu spirulina özü (planktonlardan
de bir pazarlama unsuru olarak yaygın bir Helal kozmetik ürünleri helal bileşenler özellikteki su helal ürünlerde elde edilen bitkisel bir madde),
şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Global içeren ve helal bir ortamda, helal olmayan kullanılamaz. Bu nedenle helal seramidler, mısır özü, ferulik asit,
pazarlara baktığımızda; helal kozmetik maddelerle teması engellenerek; GMP (İyi ürünlerde kullanılacak suyun kaynağının hyaluronik asit, genistein, koenzim Q10,
pazarının yıllık yaklaşık 5-14 milyar satış İmalat Uygulamaları) koşullarında üretilen bilinmesi, bu suyun korunması ve Ectoin, L-askorbik asit (C vitamini), retinil
gerçekleştirdiği görülmektedir[2]. ürünlere denir. Helal bileşenler sentetik analizlerinin yapılması gerekir. palmitat (A vitamini, bitkisel kaynaklardan
bileşenler ile bitkilerden elde edilen -Yağlı Bileşenler: Bu malzemeler sıvı veya elde edilen kullanılmalı), Provitamin B5…
2012 yılı Müslüman nüfusunun 2,1 bileşenlerdir. Hayvansal olup da haram katı karakterde olabilir. Yağ asitlerinin kullanılabilir. Bu bileşenlerden bazıları
milyar olduğu bilinmektedir. Ayrıca yeni kabul edilmeyen istisnai helal hayvansal esterleri veya yağ alkollerinin esterleri yaşlanmaya karşı, bazıları kırışıklıkları
Müslüman olacaklar eklendiğinde; 2030 bileşenler de bulunmaktadır. Kullanılacak olabilirler. Helal kozmetiklerde hayvansal önleyici ve giderici, bazıları cildi parlatıcı,
yılında bu nüfusun %1,84 oranında artması hammaddelerin kaynakları mutlaka bilinmeli yağlardan özellikle domuz yağı, balina bazıları cildi nemlendirici özelliğe veya
beklenmektedir[3]. Bu veri pazarın ne kadar ve hammaddeler de helal standartlara yağı, morina balığının karaciğerinden elde birden çok özelliğe aynı anda sahiptirler[13].
büyük olduğunu ortaya koymaktadır. Büyük uygun olmalıdır. Helal kozmetik ürünlerinde: edilen yağ, don yağı (sığır iç yağından elde -Alkoller: Kozmetiklerde kullanılan alkolle
kozmetik firmaları bu pazardaki fırsatları -İnsan vücudundan elde edilen ürünler edilen) kullanımı yasaktır. Bunun yanında ilgili net bir görüş olmamasına karşın;
fark ederek; helal kozmetik ürün segmenti kullanılmaz (plesanta, insan yağı gibi), balık yağının kullanımında herhangi halal logolu kozmetik ürünlerde denatüre
oluşturmaya başlamışlardır. Dünyada helal -Helal olmayan hayvanlardan (köpek, domuz bir kısıtlama yoktur. Yağ asitlerinden alkol ve etil alkol dışındaki setil alkol gibi
ürünlerin tüketicilerde aynı zamanda güvenli gibi), iç organlarından, kanından vs. elde miristik asit hem hayvanlardan hem de alkollerin kullanımına izin verilmektedir.
olduğu algısı oluşturduğu tespit edilmiştir ve edilmiş ürünler (jelatin gibi) kullanılmaz, bitkilerden elde edilebilmektedir, bitkisel Bazı İslam alimleri alkolün her türlüsünü
bu pazarı daha da cazip hale getirmektedir. -Etanol içermemelidir, olanların kullanımında sıkıntı yoktur. Aynı haram kabul edilmektedir. Fakat bazı
Dünyada bir pazar haline gelen helal -GDO içerikli ürün kullanılmaz, şekilde stearik asit de hem bitki hem de İslam alimleri denatüre alkolün haram
kozmetiklerle ilgili bir standardizasyon -Sağlık açısından tehlikeli ve toksik hayvanlardan elde edilebilmektedir. Helal olmadığını; çünkü sarhoşluk vermediğini
ihtiyacı oluşmuştur. Bu nedenle Malezya maddeler kullanılmaz, kozmetik ürünlerde hayvansal yağlardan ve sarhoşluk vermeyen alkollerin haram
Helal Kozmetik Standardı MS 2200:2008 - Hayvansal kaynaklı bileşenlerin (kolajen, elde edilen stearik asitin kullanımı olmadığını ileri sürmektedir. Buradan yola
–Islamic Consumer Goods-Part 1:Cosmetic hyaluronik asit, gliserin gibi) yerine bunların yasaktır[7]. çıkarak helal kozmetik ürünlerde alternatif
and Personal Care-General Guidelines, 2008 sentezlerinin veya bitkisel kaynaklı olanları -Emülgatör/Yüzey Aktif Maddeler: Yağ ve su olarak; doğal yollarla fermantasyon
yılında yayınlamıştır. Helal sertifikası almak tercih edilmektedir. gibi karışmayan iki maddenin birbiri içinde sonucu elde edilmemiş, sentetik olan
isteyen firmalar üretimlerini bu standarda -Üretim esnasında haram maddelerle homojen bir görünüm alması için dışarıdan ve denatüre alkoller kullanılmalıdır. Bu
göre düzenlemek durumdadır. Ülkemizde kirlenme riski ortadan kaldırılmalıdır. ilave edilen maddelerdir. Kozmetiklerden konudaki tüm şüpheleri ortadan kaldırmak
ise TSE’nin, ‘Helal Kozmetik Standardı’ Bu özelliklerin yanında helal kozmetikler kullanılan çok sayıda emülgatör ve yüzey adına formülasyondan alkolün çıkarılmak,
hazırlanmıştır. güvenli kozmetiğin gerektirdiği diğer aktif maddeler vardır. Helal kozmetik alternatif bileşikler kullanmak yerinde
özellikleri taşımalı ve ülkemizdeki Kozmetik üretiminde bu bileşenleri seçerken olacaktır.
Helal kozmetikler helal bileşenler içermekte Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlara uygun hayvansal kaynaklı olanlar yerine bitkisel Kozmetik ürünlerde bu bileşenlerden
ve helal bir ortamda, helal olmayan olmalıdır. alternatifini seçmek gerekmektedir. Helal başka koku maddeleri, boyar maddeler ve
maddelerle teması engellenerek GMP olup olmamasından şüphe edilenlerinden diğer yardımcı maddeler bulunabilir. Helal
(İyi İmalat Uygulamaları) koşulları altında KOZMETIK FORMÜLASYONUNDA başlıcaları; stearik yağ asitlerinden, kozmetikler için bu bileşenlerin de bitkisel
Müslümanların denetiminde ve gözetiminde KULLANILABILECEK BILEŞENLER sorbattan, mono ve digliseridlerden veya sentetik olanları tercih edilmelidir.
üretilmektedirler. Helal ortam haram Kozmetik ürünlerin içeriğinde su, yağlar ve sentezlenenleridir.
maddelerin bulunmadığı (örneğin domuz mumlar, alkoller, yağ asitleri, emülgatörler, -Nemlendirici Bileşenler: Kozmetik
ve domuzdan elde edilmiş bileşenler) koruyucular, boyar maddeler, koku ürünlerde gliserin, sorbitol, propilen Kaynaklar
hijyenik ve temiz ortamdır. Helal kozmetik maddeleri, bitkiler ve bitki ekstreleri ile diğer glikol, heksilen ve bütilen glikol, MP diol, 1. Halim M.A. and Salleh M.M.M World Applied
ürünlerinde hayvanlardan, iç organlarından bileşenler bulunmaktadır[6]. Helal kozmetik üre, alfa hidroksi asitler (örneğin laktik Sciences Journal 17 (Towards the Traceability of
vs. elde edilmiş bileşenler kullanılmaz. ürünlerde kullanılacak bileşenlerden asit) nemlendirici özellikleri nedeniyle Halal and Thoyyiban Application
Sentetik bileşenler ve bitkilerden elde edilen özellikle hayvansal kaynaklı olanlara kullanılırlar[10]. Bu amaçla birçok 2. Hunter M. Personal Care, March 2012.
ekstreler helal olarak kabul edilmektedir. dikkat edilmelidir. Hayvansal kaynaklı formülasyonda son zamanlarda hyaluronik 3. Muslim Population http://www.muslimpopulation.
com/index.html.
bileşenlerin haram olma riski olduğundan asitin de kullanıldığı görülmektedir. 4. Niş Pazar, Wikipedia, http://tr.wikipedia.org/wiki/
HELAL KOZMETIK PAZARI kullanmadan önce test edilmesi, aynı Hyaluronik asit nemlendirici olarak Ni%C5%9F_pazar.
Niş pazar; bir pazarın içinde belli bir konuya işlevi sağlayabilen bitkisel veya sentetik kullanılmasının yanında anti-ageing 5. T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Bilgi Platformu,
odaklanmış pazardır. Pazarı daraltmaktır. bileşenlerin tercih edilmesi gerekmektedir. formülasyonlarda ve dolgu malzemesi Sektörel Raporlar, Kozmetik Sektörü, http://www.
Ayrıcalıklı bir niş pazar genelde mevcut bir Müslüman tüketicileri endişelendiren ve olarak; cilt altına enjekte edilerek de ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/Kozmetik_2012.pdf.
6. Mitsui T., New Cosmetic Science, Elsivier,
pazarda karşılanamayan talepler üzerine şüphe ile yaklaştıkları bazı bileşenler; kullanılmaktadır. Hyaluronik asit (HA), Amsterdam, New York, Oxford, Shannon,
doğar [4]. Kozmetik sektörü için de ‘Helal albumin, allantoin, amber, amino asitler gliserin, üre ve laktik asit kaynağına dikkat Singapore,Tokyo, 121-147, 2000.
Kozmetikler’ niş pazardır. Fakat bu pazar (hayvansal kaynaklı), araşidonik asit, edilerek (hayvansal kökenli olanlar hariç) 7. Helal Guide, http://www.guidedways.com/
için üretilen bir ürün aynı zamanda ana kolesterol, kollajen, elastin, sistin, jelatin, kullanılabilir. halalfoodguide.php#.
pazarda da satılabilmektedir. Çünkü helal gliserin (hayvansal kaynaklı), etanol, keratin, 8. Department of Standards Malaysia, Malaysian
kozmetik belgesi olan bir ürün; tüketiciler laktik asit, domuz yağı, lesitin, miristik asit, -POLIMERLER: Standard MS 2200: Part 1:2008 Islamic Consumer
Goods- Part 1: Cosmetic and Personal Care-General
tarafından güvenilir ürün olarak kabul hayvan iç yağı, bu yağdan elde edilen yağ Polietilen glikoller (PEGs), akrilat Guidelines, 2008.
edilmektedir. asitleri ve alkoller, vitamin A (hayvansal kopolimerleri/karbomerleri, silikonlar 9. Hashim P., 3.IMT-GT International Symposium on
kaynaklı)’dir[2]. kozmetik ürünlere eklenen başlıca Halal Science and Management, Malaysia, 2009.
Ülkemizde 2 bin 735 firma ihracat yaparken, Kozmetik formülasyonlarında polimerlerdir[12]. Bu polimerlerin çoğu 10. Bombeli T., Somerset Cosmetic Company,
sektörde üretim yapan işletme sayısı ise kullanılabilecek bileşenleri; 1-Su, 2-Yağlı sentetik ürünlerdir. Fakat jelatin ve http://www.makingcosmetics.com/articles/13-
3 bini bulmaktadır. Türkiye’nin kozmetik Bileşenler, 3-Emülgatörler/Surfaktanlar, kolajen gibi bileşenler de kalınlaştırıcı ve humectants-moisturizing-agents-in-cosmetics.pdf .
11. Hyaluronic Acid - The Biotech Way, http://www.
ihracatında en büyük pazarlar; 81 milyon 4- Nemlendiriciler, 5- Polimerler, 6- dolgu maddesi olarak kullanılmaktadır manufacturingchemist.com/technical/article_page/
dolarla Irak, 56 milyon dolarla İran, 36 Fonksiyonel Bileşenler ve 7- Alkoller olarak ve bu bileşenler hayvansal kaynaklardan Hyaluronic_acid__the_biotech_way/41 631.
milyon dolarla Rusya’dır. Bu ülkelerin incelememiz mümkündür. elde edilmişse helal kozmetik ürünlerde 12. Bombeli T., Somerset Cosmetic Company, http://
ardından kozmetik ihracatında önde gelen -Su: Kozmetik ürün formülasyonun %70- kullanılamazlar. www.makingcosmetics.com/articles/22-synthetic-
ülkeler; Azerbaycan, Almanya ve Romanya 80’ini oluşturmaktadır. Helal kozmetik -Fonksiyonel Bileşenler: Bu bileşenler polymers-thickeners-silicones-cosmetics.pdf.
13. Bombeli T., Somerset Cosmetic Company, http://
olarak sıralanmaktadır[5]. İhracat verilerine ürünlerde kullanılacak su son derece kozmetik ürünlerde kırışıklık giderme, www.makingcosmetics.com/articles/26-anti-aging-
göre kozmetik ihracatının %27,2’si önemlidir. Suya haram kabul edilen yaşlanmaya karşı koruma, cildi parlatma anti-wrinkle-agents-in-cosmetics.pdf.