Page 52 - LabMedya - 31

52 HABER SAYI 31

Sizi nefesinizdeki
karbondioksitten bulurlar Hızları saatte 2 km'yi bulur

Genellikle karanlık En tehlikeli hayvan:
vakitleri severler
SİVRİSİNEK

Sivrisinek, Culicidae familyasından dişileri suyu ya da teneke kapta birikmiş bir su genelde alacakaranlık zamanlarında uçarlar.
kan emerek yavrularını besleyen böcek olabilir. Ancak durgun sular sivrisineklerin • 2 aya kadar yaşayabilirler. Bu 2
türlerine verilen addır. Bir sivrisinek tercih sebebidir. Çünkü bu sular, içerdikleri Pek çok doğal düşmanları vardır ay ise bizim için işkenceyle eş değer
basitçe, baş, göğüs ve karın kısmından fotosentez yapabilen bitki öbekleri Kurbağalar, balıklar, kertenkeleler,
oluşur. Başının iki yanında antenleri vardır. sayesinde, oksijence zengindirler. bukalemunlar, kuşlar, yarasalar ve böcek olur. Neyse ki çok hassastırlar ve
Erkek sivrisinekler, dişileri kanat çırpma Sivrisinek yumurtaları su bulunan her larvaları sivrisinek ve larvalarıyla beslenirler. bir gazete yardımıyla kolaylıkla
seslerinden tanıyabilir. Göğüs kısmında ortamda gelişebilirler, ancak bazı şartların Günümüzde sivrisineklerle mücadele öldürülebilirler.
kanatları ve 3 çift ayakları bulunur. sağlanması gerekir: Yumurtadan çıkacak için kimyasal ve fiziksel pek çok metod • Erkek sivrisinekler, dişileri kanat
Karınları ise onlara kendi ağırlıklarından olan larva, yetişkin bir sinek oluncaya kadar kullanılmaktadır. Ancak çok basit ve hızlı seslerinden bulurlar. Etrafınızda
fazla kan emme şansı tanıyacak biçimde farklı evreler geçirecektir. Her evrede de üremeleri nedeniyle etkin bir mücadele ile dolanırken seslerini duyduklarınız
esnek bir deriye sahiptir. Böylece yavru sineğin farklı ihtiyaçları olacaktır. lokal temizliği mümkündür. dişi olanlardır ve asıl düşmanınız
şişerler ama patlamazlar. Kan emerek Kuraklık ve aşırı sıcak da yumurtaların onlardır. Isırma işi onlara aittir.
beslenen "sivrisinek" çok mükemmel bir gelişimini engelleyebilir. Bu yüzden anne Sivrisinekler avını neye göre seçiyor? • Hızları saatte 2 km'yi bulur ve bu
pompalama mekanizması kullanır: Başının sivrisinek doğacak yavruların tüm gelişme ABD'de yapılan bir araştırmaya göre
içi, tümüyle kaslarla kaplı boşluklar evrelerini rahatça tamamlayabilecekleri bir sivrisinekler potansiyel hedeflerine önce hız küçük bir böcek için oldukça iyi
şeklinde dizayn edilmiştir. Buradaki kaslar ortam bulmak zorundadır. Dişi sivrisinek, koku alarak, sonra görerek, son olarak da bir rakamdır. Tabi mümkünse bizim
kasılıp gevşediklerinde sineğin borusunun karnının altında bulunan alıcı bir anten vücut ısısını hissederek yaklaşıyor. evlerimizde dolanmasınlar.
iki ucu arasında 1-2 atmosferlik basınç BBC Türkçenin haberine göre; California • Sizi nefesinizdeki karbondioksitten
farkı oluşur ve kan saniyede 5 metrelik bir sayesinde, toprağın nem ve sıcaklık Teknoloji Enstitüsü'nde yapılan araştırmada bulurlar. Kurtulmanın yolu ise dışarı
hızla yükselmeye başlar. Bu yüksek akış bakımından yumurtalarını bırakmaya uygun biyologlar bir rüzgâr tünelindeki aç dişi çıkınca nefesinizi tutmak.
hızına rağmen sivrisineğin ne borusunda olup olmadığını tespit edebilir. sivrisineklerin hareketlerini gözlemledi. • Ter onları cezbeder. Terleyenlerin
ne de başka herhangi bir dokusunda Sivrisineklerin çiftleşmesi havada uçarken Sivrisinekleri ilk çeken insan ve hayvanların kanını daha çok severler.
tahribat ve çatlama olmaz. Çünkü kanın gerçekleşir. Erkeğin dişisini havada tutmak verdiği nefese çok benzer karbondioksit • Geçmişleri çok eskiye
geçiş yaptığı tüm dokular kanın bu hızı için kullandığı kıskaçları vardır. Fakat bulutu oldu. Daha sonra da rüzgar tünelinde
ve basıncına dayanabilecek yapıdadır. erkekler erişkin bir sivrisinek olana kadar, bulunan siyah renkteki bir noktayı seçip, dayanır. Dinozorlarla birlikte bile
"sivrisinekler" vücutlarının altı katı kan yani kısa yaşamlarının ilk 24 saati boyunca buldular. Karbondioksit kokusunu alan yaşamışlardır.
emerler; bu 15 dakikada 300 mikrolitre çiftleşemezler. Çünkü bu süre içinde sivrisinekler ısıracakları avlarına mesafe • Tek yaptıkları bize zarar vermek
kan demektir. Bu bir insanın aynı süre antenleri henüz kurumadığından sağırdırlar. çok kısalınca da vücuttan yayılan sıcaklığa değildir, aynı zamanda arılar gibi
içinde 200 kilo su içmesine denktir. Tüm Bu yüzden dişilerin kanat seslerini -yani göre hedefe yöneliyor. Sivrisineklerin bir çiçeklere polen yayarlar.
kan emiciler gibi, ne zaman kan emmeyi çiftleşme çağrılarını- duyamazlar. • Kalp kurdu köpeklere
durduracaklarını söyleyen, sinir sistemine Sivrisineklerde işitme yeteneği çok kurbanı diğerlerine tercih etmelerinde de sivrisineklerden geçer.
bağlı gerginlik algılayıcılarına sahiptirler. gelişmiştir. Erkeğin kafasından çıkan 2 vücut kokuları etkili olabiliyor. Sivrisinekler • Dünyadaki en tehlikeli
özellikle de hayvan ve insan nefeslerinden
Sivrisineklerin yaşamak için şekere ve tane küçük ve tüylü antende bulunan hayvanlardır. Taşıyıcı sivrisineklerin
protein'e ihtiyaçları vardır. Bunu da bitki çok sayıda duyu hücresinden meydana çıkan karbondioksiti bulmakta usta. 50
ve meyve sularından elde ederler. Kana gelmiş "Johnston organı", ses dalgalarının metre uzaklıktan karbondioksit kokusunu bir ısırığı Batı Nil virüsü, Deng
ise yalnız dişi sivrisinekler muhtaçtırlar, titreşimlerini alır ve ayırt eder. Bu tüylü alabiliyorlar. humması ve sıtma yayar.
çünkü dişiler yumurta üretirler ve bunun duyargalar yalnızca dik durumdayken ses Araştırmanın yapıldığı rüzgâr tünelinde • Bilim adamlarına göre
için kana ihtiyaç duyarlar. Sivrisinek titreşimlerine karşı duyarlıdırlar. nefes karbondioksit bulutuyla, görme yetileri çikolata, koku duyularının ayarını
cilde en yakın olan damarı tespit ettikten Dişi sivrisineğin kanatlarından çıkan ses siyah bir noktayla, ısıysa ısıtılmış bir cam bozuyormuş.
sonra alt ve üst çene yardımıyla altı erkek sivrisineği etkileyen en önemli tabakla temsil edildi. Uzmanlar böylece • 2003'te bir dergide yayınlanan
bıçaktan oluşan kesme sistemiyle deriyi faktördür. Dişinin kanat sesleri, erkeğin sivrisineklerin bu üç uyarıcıya nasıl tepki habere göre Büyük İskender
derinlemesine keserler. Bu bıçaklardan antenindeki reseptör hücreleri titreştirir ve verdiklerini gözlemleyebildi. Örneğin tünelde sivrisinek ısırığı yüzünden ölmüş.
birinden akıtılan sıvı dokuları uyuştururken sivrisineğin beynine elektrik sinyallerini sadece bir siyah nokta varsa sivrisinekler • Genellikle karanlık vakitleri
aynı zamanda kanın pıhtılaşmasını gönderir. Dişiler kanatlarını erkeklerden bu noktaya yönelmedi. Ama tünelde
engelleyerek kanın dişi sivrisineğin daha hızlı çırparlar ve dişinin kanatlarından karbondioksit kokusu da alınca önce severler. Güneşten kaçınmak için
karnına doluşunu devam ettirir. çıkan titreşimler erkeklerde çiftleşme isteğini kokuya, sonra da görsel uyarıcı olan siyah gölgelerde vakit geçirirler. Aşırı
Sivrisinekler kan taşıdıkları için hastalık artırır. noktaya yöneldiler. sıcak ölümlerine sebep olur ama
bulaştırma riskleri vardır. Örneğin sarı Araştırma ekibinden Dr. Michael Dickinson rahatsız ettiğiniz anda ısırmaya
humma, fil hastalığı ya da sıtma gibi Dişi sivrisinek bir defada 200-400 arası "Görsel uyarıcılara sadece potansiyel bir av başlarlar.
parazit hastalıklarını taşıyabilirler. AIDS'e yumurta yumurtlar. Dişi sivrisinek çiftleşme olduğuna işaret eden karbondioksit kokusu • Kanada'da Manitoba şehrinde
sebep olan HIV virüsü ise bu canlılarda anından itibaren kan emmeye başlar, çünkü alırlarsa tepki veriyorlar. Böylece taş ya da kocaman bir sivrisinek heykeli
gelişme ortamı bulamaz. yumurtalarının gelişebilmesi için kana bitki gibi yanlış hedeflere yönelerek zaman vardır.
Sivrisinekler yaşamlarını dört evrede ihtiyacı vardır. kaybetmiyorlar" dedi. • Bir insanın kanını tamamıyla
tamamlarlar. Yumurta, larva, pupa ve Larva döneminde bir kurtçuk şeklindeki Çalışmaya göre sivrisinekler 10 ila 50
ergin dönem. Bunlardan ilk 3 dönem suda canlı, pupa döneminde koza şeklini alır. Ilık, metre uzaklıktan karbondioksit kokusunu bitirmek için yaklaşık 1.200.000
tamamlanır. Sivrisinekler doğru bilinenin durgun ve 60 cm'den sığ sularda gelişebilir. alıyor. Koku iştahlarını açarsa 5 ila 15 sivrisinek gerekir.
aksine kışın da hangi evrede olursa olsun Ergin hale geldikten sonra 2-3 km. uçarak metre uzaklıktan görsel açıdan ilginç • Bilim adamlarına göre dünya'ya
yaşayabilir. ortalama 2 ay kadar hayatta kalabilir. buldukları noktaya yöneliyorlar. 1 metre Güney Amerika'dan yayıldılar.
Yumurtadan çıkan sivrisinek İçinde su olan lastik, kova, boru, inşaatlar, kalınca da potansiyel hedeflerini vücuttan • Nijerya'da sivrisineklere karşı
yavrularının (pulpa), büyüme evrelerini havuzlar ve lağımlar gelişmek için uygun yayılan sıcaklıkla buluyorlar. Uzmanlar bu korunmak için 200 kişilik bir ağ
tamamlayabilmeleri için küçük bir su ortamlardır. özelliklerinin sivrisineklerden kaçınmayı yapıldı.
birikintisine ihtiyaç duyar. Bu, çamurlu Akşamüstü görülen sivrisinek sürüleri neredeyse imkansız hale getirdiğini
bir yağmur suyu, bataklık, çeltik, havuz erkeklerden oluşmaktadır. Sivrisinekler vurguluyor.
Kaynak: wikipedia, onedio, BBC