Page 54 - LabMedya - 31

54 YAŞAM ÖYKÜSÜ SAYI 31

A, B, O KAN GRUPLARI

SİSTEMİNİ GELİŞTİRDİ

NOBEL’İ KAPTI

Avusturyalı Doktor Karl Karl Landsteiner, 14 Haziran 1868 yılında nedenini bulan profesör A. Weichselbaum yılına kadar burada morbid anatomi ve
Landsteiner kan ile ilgili Viyana'da doğdu. Bir hukuk doktoru ve ve pnömokokları keşfeden Fraenckel ile immünoloji üzerine çeşitli çalışmalar
araştırmalar yapmaya tanınmış bir gazeteci olan babası Leopold birlikte çalışmaları oldu. yapıp makaleler yayınladı. Haptenleri
başladığı sıralarda Landsteiner Karl 6 yaşındayken vefat Landsteiner, kan grupları ve bağışıklık keşfederek Wasserman reaksiyonuna
yeni bilgiler ekledi ve frengi immünolojisi
etti. Karl, annesi Fanny Hess tarafından
bilim dünyasına göre yetiştirildi. Yaşıtlarına göre erken yaşlarda alanındaki öncü çalışmalarıyla tanındı. hakkında yeni bilgiler ortaya çıkardı.
bir kişinin kırmızı kan okul hayatına başlayan Karl, her zaman 17.YY’dan beri bilinen insandan insana Paroksismal Hemoglobinüri ile ilgili
hücreleri başka kişilerin başarılı ve parlak bir öğrenci oldu. kan nakli uygulaması, çoğu kez ölümle bilgilere katkıda bulundu. 1916 yılında
kanı ile karıştırıldığında sonuçlandığından 19. yy sonlarında pek Helen Wlasto ile evlendi ve bu evlilikten
kümeleşirse bu bilinmeyen 1885 yılında Viyana Üniversitesi'nde tıp çok ülkede yasaklanmıştı. Kan naklindeki bir oğlu oldu.
bir hastalığın habercisiydi. alanında eğitim almaya başladı. Henüz ölüm nedenlerini araştırmaya başlayan Birinci dünya savaşından sonra 1919
öğrenciyken biyokimyasal araştırmalar
Landsteiner, tüm ilgisini alyuvarlar ile
Oysa Landsteiner farklı yaparak kan bileşenlerine diyetlerin etkisi kan serumu arasındaki antijen-antikor yılında ülkesinden ayrılıp Hollanda'ya
kişilerin farklı kan tipleri üzerine bir makale yazdı. tepkimelerine yöneltti. Uzun laboratuvar gitti. Üç yıl La Haye’deki bir hastanede
olduğunu düşünüyordu. çalışmaları sonucunda 1901'de, çalışmalarını sürdürdü. Burada farklı
Landsteiner 1891 yılında tıp fakültesinden mezun alyuvarlarda A ve B adını verdiği iki hayvan türlerinin hemoglobinlerinin
meslektaşlarından ve olduktan sonra 5 yıl Münih’te çeşitli tür antijen (aglütinojen) bulunduğunu serolojik özgüllüğü, anafilaksiyi uyaran
protein ile konjugatları ve yeni bulduğu
gösterdi. Kan serumunda bulunan ve her
kendinden aldığı kan laboratuvarlarda çalışmalar yaptı. biri bu antijenlerin yalnızca birine özgü haptenler ile ilgili 12 makale yayınladı.
örneklerini insanların 1896 yılında Viyana’da Hijyen olan antikorları da (aglütinin) anti A ve
kanlarında farklı tipte Enstitüsünde Max Von Gruber‘in asistanı anti B olarak adlandırdı. Daha sonra, 1922 yılında, Newyork’taki Rockefeller
antijenler bulunduğunu oldu. bu antijenlerin ve antikorların varlığına Tıbbi Araştırma Enstitüsü’nde çalışmaya
göstermek için ya da yokluğuna göre insanda en az başladı. 1929 yılında bu ülkenin uyruğuna
kullandı. Landsteiner’in 1898-1908 yılları arasında Viyana üç kan grubu olduğunu gösterdi; bu geçti. 1939’da emekliye ayrılmasına
rağmen ölene kadar bu enstitüde
grupları A, B ve O olarak adlandırdı. Bir yıl
Üniversitenin Patolojik Anatomi
araştırmalarından bölümünde asistan oldu. Burada sonra, A ve B antijenlerinin ikisini birden araştırmalarını sürdürdü.
önce kişilerin farklı morbid fizyolojisi ve anatomisi üzerine taşıyan ve AB antikorları içermeyen AB
kan gruplarına sahip çalışmalara başladı. Menenjitin bakteriyel grubunu buldu. Kan nakli sırasında farklı 1930 yılında, kan gruplarına ilişkin
olabileceği bilinmediğinden kan gruplarının kullanılması ile ortaya çalışmaları nedeniyle Nobel Fizyoloji ve
kan naklinde kanın Karl çıkabilecek aglütinasyon reaksiyonlarına Tıp Ödülü'nü aldı.
vücut tarafından kabul dikkat çekerek; kan naklini sıradan 1940’da Wiener ile birlikte adını
bir uygulama haline dönüştürmüş ve
edilmemesi durumu ve Landsteiner bağışıklık kimyasının doğuşunu da deneylerde kullanılan rhesus
ölüm söz konusu oluyordu. hazırlamıştır. maymunundan alan Rh faktörünü
Landsteiner 1901 yılında buldu. Rh aglütinojeninin varlığına göre
A, B ve 0 olmak üzere üç 1908’de Viyana’daki Wilhelm Kraliyet pozitif ya da negatif olarak adlandırdı.
Yeni doğanlarda ölümle sonuçlanan
kan tipini tanımladı. Daha Hastanesin'de görev aldı. sarılıkların sebebinin de anne ile bebeğin
sonra bunlara AB grubunu 1908 yılından itibaren yaklaşık on yılını Rh uyuşmazlığı olduğunu gösterdi.
da ekledi. Başlıca kan çocuk felci (Poliomyelit) çalışmalarına Landsteiner’in çalışmaları adli tıbbın
gruplarını bulması ve kan adadı. Bu hastalıktan ölmüş bir çocuğun gelişmesine de katkıda bulundu. Babalık
naklinin tıpta basit bir işlem beyin omurilik sıvısını maymunlara ve cinayet davalarında kan gruplarının
birebir kanıt olmasını sağladı.
haline gelmesini sağlayan enjekte ederek hastalık yapıcı etkenin
ABO kan grupları sistemini bir virüs olduğunu ilk kez Landsteiner 24 Haziran 1943 yılında laboratuvarda
geliştirmesiyle 1930 yılında açıkladı. Böylece Poliomyelitin kalp krizi geçirdiğinde elinde pipeti vardı.
immünolojisi ve sebepleriyle ilgili
Fizyoloji ve Tıp alanında bugünkü bilgilerimizin temelleri atıldı. İki gün sonra vefat etti.
Nobel Ödülü’nü aldı. Kaynak: http://www.kizilay.org.tr/
1911 yılında, Viyana Üniversitesinde Kan Gruplarını Tanımladı
Patolojik Anatomi Profesörü oldu. 1919