Page 13 - LabMedya - 30

YORUM 13
SAYI 30

KUANTUM FİZİĞİ

Gerçekliğin ölçülene kadar

var olamayacağını gösterdi

Yazar: Oğuz Sezgin
Gerçek Bilim

Bilim dünyasında uzun
süredir fizibilitesi tartışılan bir
fizik deneyi sayesinde gerçekliğin
kuantum teorisiyle ölçülenene
kadar var olmadığı kanıtlandı.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden (Australian National
University-ANU) fizikçiler, John Wheeler’ın ünlü gecikmeli seçim
düşüncesi deneyini gerçekleştirdi.

Deneyde hareket eden bir nesnenin, ızgara deseni (ışık çizgileri-siyah beyaz)
parçacık veya dalga şeklinde nasıl oluşturularak, ışık saçınımı olduğunda
hareket edeceğine karar vermesi yer aynı şekilde kavşak gibi davranması
alıyor. Wheeler’ın deneyinde nesnenin sağlandı. İkinci ışık çizgileri ise bu
hangi noktada bu kararı vereceği yollarla yeniden birleşerek rastgele
soruluyor. Genel düşüncemize göre, yollar eklendi, bu da atom iki yolda
nesne, nesnenin dalga ve parçacık ilerlemesi durumunda yapıcı veya
hareketi ölçümünden bağımsızdır. Fakat bozucu girişime neden oldu. İkinci ışık
kuantum fiziği gözlemlediğimiz, dalga çizgileri eklenmediğinde, atom sadece
benzeri davranışın (girişim) veya parçacık tek bir yol seçtiğinden girişim oluşmadı.
davranışının (girişimsiz) bu yolculuğun Buna rağmen, eğer atom kavşaktan
sonunda gerçekte nasıl ölçüldüğüne geçtikten, hemen sonra çizgiler eklenirse
bağlı olduğunu söyler. İşte ANU ekibi de rastgele sayı belirlenmesi mümkün.
tam olarak bunu keşfetti. “Bu ölçümün “Eğer biri o atomun gerçekten belirli
her şey demek olduğunu kanıtlıyor. bir yol veya yollar izlediğine inanırsa, o
Kuantum seviyesinde, gerçeklik siz atomun geçmişinin gelecek ölçümünü
ona bakmıyorsanız var olamaz,” diyor etkileyeceğini kabul eder,” diyor
Avustralya Ulusal Üniversitesi Fizik Trusscott. “Atomlar A’dan B’ye hareket
ve Mühendislik Okulu’ndan Yrd. Doç. etmezler. Sadece onların yolculuğun
Andrew Truscott her ne kadar tuhaf bitişi ölçülebilir ki, dalga veya parçacık
görünmesine rağmen, bu sonuçlar hareketi davranışı onları var eder,” diyor www.prosigma.net
kuantum teorisinin doğrulanmasını Trusscott. Çifte Yarıkta Girişim Deneyi
(validasyonu) onaylıyor. Kuantum -Young Deneyi Young deneyi olarak
dünyası ise LED’ler, lazerler ve da bilinen çift-yarık deneyi, madde ve
bilgisayar çipleri gibi pek çok teknolojiye enerjinin aynı anda dalga ve parçacık
hükmediyor. Avustralya Ulusal özellikleri sergileyebileceğini gösterir.
Üniversitesi’nden araştırmacılar, 1978’de Deneyin basit versiyonunda lazer ışını
öne sürüldüğünde imkansız olan bu gibi koherent (eş fazlı) bir ışık kaynağı,
deneyi oluşturmakla kalmayıp, Wheeler’ın iki paralel yarık açılmış ince bir levhayı
aynalarla sektirilen ışık konsepti yerine, aydınlatır ve yarıktan geçen ışık levhanın
lazer ışığı kullanarak atomlarla yaptı ve bu arkasındaki bir ekranda gözlemlenir.
ön yargıyı tersine çevirdi. Araştırmacılar Işığın dalga doğası ışık dalgalarının iki
Mach–Zehnder interferometresinde ultra yarıktan da geçerek girişim yapmasını,
soğuk yarı-dengeli atomu kullanarak, ve ekranda aydınlık ile karanlık bantlar
Wheeler’ın atomik örnekselini yarattı. oluşturmasını sağlar ki bu sonuç
“Kuantum fiziğindeki girişime ilişkin ışık tamamen parçacıklı yapıda olsa
tahminler ışığa uygulandığında dalga beklenemez. Fakat, parçacıklardan veya
davranışı gibi görünse de, bu deney fotonlardan oluşuyormuş gibi, ekranda
atomlarla yapılmalıdır. Çünkü atomların her zaman ışığın soğurulduğu görülür.
kütlesi ve elektrik alanlarla etkileşimi Bu durum dalga-parçacık ikiliği olarak
oldukça karışıktır, böylece tuhaflıklar bilinen prensibi ortaya koyar.
artar,” diyor doktora öğrencisi Roman
Khakimov. Prof. Truscott’un ekibi, ilk Kaynaklar: ScienceDaily Wikipedia
olarak Bose- Einstein yoğuşumu olarak http://80.251.40.59/science.ankara.edu.tr/aozansoy/
girisim.pdf Araştırma Referansı: A. G. Manning, R.
bilinen askıda bulunan helyum atomlarını I. Khakimov, R. G. Dall, A. G. Truscott. Wheeler’s
delayed-choice gedanken experiment with a
hapsetti, sonra ise, tek bir atom kalana single atom. Nature Physics, 2015; DOI: 10.1038/
kadar enjeksiyon yaptı. Sonrasında bu nphys3343
tek atom ters yayınım yapan lazer ışını
çiftlerine doğru düşürüldü, bu sayede