Page 37 - LabMedya - 27

HABER

SAYI 27 37

Neden

yüzleri tanır da

isimleri

hatırlamayız

Yüzleri ve isimleri hatırlamak
için beynimizin aynı şekilde
çalıştığını düşünürüz; fakat

uzmanlar bu iki sürecin
birbirinden tümüyle farklı
işlediğini belirtiyor.

“Yüzleri çok iyi hatırlarım ama isimler
konusunda çok kötüyüm” cümlesini sık
sık duyarız, fakat yaygın kullanılan bu
ifade ne kadar doğru? Hafıza psikolojisine
ufak bir yolculuk yapıp yüzler ve isimlerle
ilgili hafızanın nasıl çalıştığına bir bakalım.
İnsanların yüz tanıma konusunda
uzman olduğu doğrudur. Birçoğumuz
binlercesini tanırız ve bu işi otomatiğe
bağlanmışçasına yaparız. Nörologlar
bunu zor bir işin kolaymış gibi görünmesi
olarak değerlendirir. Çünkü beyinde bu kısmı devreye girecek, gördüğünüz bir
görev için ayrılmış çok sayıda mekanizma şeyi tanımak değil, daha önce öğrenmiş
vardır. olduğunuz bir şeyi hatırlamak söz konusu
Beynimizde yüz tanıma görevini olacaktır. Burada basit “evet/hayır”
yerine getiren bir bölüm vardır; kısaca yanıtı işe yaramayacak, bizzat ismin ne
FFA olarak adlandırılan bu bölüm olduğunu hatırlamanız gerekecektir.
kulaklarımızın arkasında bulunan temporal Yani şöyle de diyebiliriz: Yüzler verili
lop bölgesinde yer alır. Bu bölgede bir bilgidir; baktığımızda orada görürüz;
herhangi bir hasar meydana geldiğinde, yapmamız gereken tek şey onları daha
bu hasar görmenizi etkilemese bile önce görmüş olup olmadığımızı bilmektir.
insanları yüzlerinden tanıma yeteneğini Oysa isimler hafızada saklıdır ve onlarla
yitirir, ancak seslerinden ve giysilerinden ilgili daha zor bir psikolojik işlem
tanıyabilirsiniz. Beynin bu bölgesindeki yapmamız, arayıp bulmamız gerekir.
zayıflığın kalıtsal olması da söz konusu.
Prospagnozi adı verilen ve yüz körlüğü Görsel ipucu
olarak tanımlanabilecek bu durumda tüm İsimleri hatırlama konusunda iyi
aile fertleri, birbirlerinin yüzleri de dahil değilseniz uygulayabileceğiniz bazı
hiçbir yüzü tanıyamaz. yöntemler vardır. Hafızayla ilgili deneyler,
kendinizi zorlayarak hatırlamaya
İki farklı işlem çalışmanın işe yaramadığını göstermiştir.
Fakat ne ilginçtir ki isimleri hatırlamak Hatırlamaya çalıştığınız şeyi tekrarlamak
için benzer bir alan yoktur beynimizde. ve onunla ilgili bağlantılar kurmak daha
Sadece kelimeleri hatırlama göreviyle yararlı olacaktır.
yükümlü bölgeler vardır; isimler de zaten Yani isimleri hatırlamak istiyorsanız,
özel kelimelerdir. Bu bölgelerde meydana biriyle tanıştığınızda konuşma içinde
gelen bir hasar sonucunda isimleri de ismini sık sık tekrarlamanız gerekir.
Ücretsiz giriş için hemen kaydınızı yaptırın. kelimeleri de hatırlamakta zorluk çekeriz. İsmini mutlaka hatırlamanız gereken
biri varsa onlarla ilgili bir özelliği tespit
Online kayıt yaptırmayan ziyaretçiler için fuar Örneğin muzu tanır, onun lezzetini bilir, edip isimleriyle birlikte bu özelliği
giriş ücreti 50 TL’ dir hatta muzlu pasta tarifi bile yapabilir, ama zihninizde çarpıcı bir görsel imgeyle
adını hatırlamayız.
Kayıt Kodunuz Yüzleri tanımak ve isimleri hatırlamak birleştirmek yararlı olacaktır. Örneğin
1500 için kullanılan hafıza işlemi birbirinden Jennifer isimli bir kadınla tanışıp onun
farklıdır. Yani iki farklı psikolojik işlem Alaska’dan geldiğini öğrendiyseniz
devreye girer: Tanımak ve hatırlamak... ve o bölge soğukluğuyla ünlüyse
Örneğin bir partide konukların yüzlerine onu kar içinde kürk giymiş bir halde
bakarken biriyle göz göze geldiğinizde hayalinizde canlandırabilirsiniz (kürk
“Bu kişiyi tanıyor muyum?” diye İngilizce ‘fur’ demektir, yani JenniFUR
kendinize sorduğunuzda buna "yüz bağlantısı). Böylece bir daha kimsenin
tanıma işlemi" denir ve vereceğiniz ismini hatırlamadığınız için utanmanız
cevap ya “evet, tanıyorum” ya da “hayır, gerekmeyecektir.
tanımıyorum” olacaktır.
Daha sonra bir tanıdığınızla konuşurken Kaynak: TomStafford
BBC Future
onu başkalarıyla tanıştırmanız
gerektiğinde hafızanın isim hatırlama
Fi Europe Fi Asia Fi Philippines Fi South America Fi India Fi Asia-China Fi Istanbul Hi Europe