Page 9 - LabMedya - 78

KISA-KISA 9

GENETİK KALP TÜRKİYE'NİN İLK ÖZEL
RAHATSIZLIKLARINA YER GÖZLEM UYDUSU
KEDİLER İSTİLACI İLK DNA AŞISI ŞİZOFRENİ İLE UZAYA FIRLATILDI
YABANCI TÜR MÜ? İLİŞKİLİ YENİ GENLER

Kardiovasküler tıp alanında bir devrim olarak Temmuz 2021’de Ankara Bilkent Cyberpark’ta
nitelenen yöntemde DNA baştan yazılarak hatalı kurulan ve Türkiye’nin en hızlı büyüyen özel uzay
Polonya'da saygın bir bilim enstitüsü kuşlara ve genler baskılanacak. İngiliz Kalp Vakfı'ndan 30 Bilim insanları, şizofreniye sebep olabileceği düşü- teknolojileri firması olan Plan-S’in üçüncü uydusu
doğal yaşama verdikleri zararın altını çizerek evcil milyon sterlin hibe alan projede İngiliz, Amerikalı nülen iki yeni gen tespit etti. Daha önce şizofreni yörüngesine yerleşti. SpaceX Falcon 9 roketiyle
kedileri "istilacı yabancı tür" olarak sınıflandırdı. ve Singapurlu uzmanlar yer alıyor. Araştırmacılar ile ilişkilendirilen başka bir genin ise, otizmle bağ- Transporter 7 görevinde fırlatılan yer gözlem
Enstitünün bu kararı kedi severlerin tepkisini çe- son derece hassas genetik teknikler kullanarak lantılı oluğu belirlendi. Genetik faktörlerin yanı sıra uydusu Connecta T2.1’in tüm tasarım, geliştir-
kerek tartışma başlattı. Kamu kurumu Polonya aileden gelen kalp kaslarıyla ilgili rahatsızlıkla- çevresel faktörlerin de şizofreninin gelişiminde rol me, entegrasyon ve test süreçleri Plan-S çatısı
Bilimler Akademisi'nden Biyolog Wojciech Solarz, ra karşı bir tedavi tasarlamayı ve test etmeyi oynadığını söyleyen uzmanlar, bu araştırmanın altında tamamlandı. Connecta T2.1 uydusunun
Akademi'nin Doğa Koruma İnstitüsü'nün ulusal veri hedefliyor. Hayvanlar üzerinde denenen teknik tedavi yollarını geliştirmede yardımcı olabileceğini fırlatılmasıyla ilgili konuşan Plan-S Yönetim Ku-
tabanında bu bilgiyi işledi. Solarz aynı listede 1786 başarılı sonuçlar verdi. Proje kapsamında bilim aktardı. Mount Sinai'deki Icahn Tıp Okulu'ndan rulu Başkanı Sami Aslanhan, “İlk uydumuz olan
başka türün yer aldığını ve şu ana kadar böyle bir insanları kalp sorunlarına yol açan mutasyonlu genetik psikiyatr Alexander Charney, "Bu çalışma- Connecta T1.1, bugüne kadar Dünya etrafında
karmaşa yaşanmadığını söyledi ve kedilerin sade- genleri kalıcı olarak düzeltmeyi ya da baskılamayı nın amacı, nadir görülen genetik varyantların akıl yaklaşık 200 milyon kilometre mesafe kaydetti.
ce Polonya'da her yıl 140 milyon kuş öldürdüğünü ümit ediyor. Araştırma ekibinde yer alan Harvard hastalığı riskini nasıl etkilediğini anlamaktı" dedi. İkinci uydumuz Connecta T1.2 ile de Nesnelerin
öne sürdü. Akademi temmuz ayı başlarında tar- Üniversitesi'nden Profesör Christine Seidman has- Şizofreni teşhisi konulan kişilerin gen diziliminde, İnterneti (IoT) cihazlarının haberleşme testlerini
tışmaya atıfta bulunarak enstitünün hayvanlara taların çoğunda tespit ettikleri mutasyonun DNA 'SRRM2' ve 'AKAP11' isimli iki riskli gen tespit edildi. yapmaya devam ediyoruz. Testlerimizi başarıyla
yönelik her türlü zulme karşı olduğunu bildirdi. kodundaki bir harfi etkilediğini gördüklerini ve Daha önceki araştırmalarda şizofreni ile ilişkilen- tamamladık. Üçüncü uydumuz olan Connecta T2.1
Bununla birlikte kedilere ilişkin sınıflandırmanın sadece o harfi düzelterek bir tedavi geliştirebi- dirilen 'PCLO' geninin ise, şizofreni ve otizm için ile de yer gözlem konusundaki çalışmalarımız için
Avrupa Birliği kriterlerine uygun olduğu belirtildi. leceklerini belirtti. ortak bir riske işaret ettiği belirledi. ilk büyük adımını atmış olduk” dedi.

REKOR KIRAN
BİLİM İNSANI 74
GÜNDÜR SU ALTINDA

KARINCA KOLONİSİ
ÖLÜ TAKLİDİ YAPARKEN
BUZULLARIN YAKALANDI
ERİMESİNİN YENİ NEDENİ
PROF. DR. BAHAR
GÖKLER’İ KUTLARIZ

74 gün boyunca su altında tek başına yaşama fikri Güney Avustralya Üniversitesi’nden Sophie Petit
pek çok insan için bir işkence şekli gibi gelebilir. ve meslektaşları, Kanguru Adası’ndaki cüce keseli
Ancak ABD’li bir üniversite profesörü tam da bunu sıçan ve yarasa yuvalarını kontrol ederken, ölü
yaptı ve rekor kırdı. Yaygın olarak ‘Dr Deep Sea’ taklidi yapan koca bir karınca kolonisine rastla- Amerikan Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Akademi-
California Üniversitesi ile ABD Havacılık ve Uzay (Derin Deniz) olarak bilinen Profesör Joseph Dituri, dı. Dünyada ilk niteliğinde olan keşif, hayvanlar si’nin 2013 yılından itibaren verdiği “Dr. Ülkü Ülgür
Ajansı’nın (NASA) ortak yürüttüğü çalışmada, Grön- basınçsız su altında en uzun süre yaşama rekoru- aleminde avcılardan korunma yöntemlerinin Uluslararası Bilim İnsanı” ödülünü bu yıl emekli
land’daki büyük bir buz kütlesinin gelgit hareketleri nu kırdı. Okyanusun altında yaşamayı çok sevdiğini ayrıntılarına ışık tutuyor. Bu koloni, Latince adı Prof. Dr. Bahar Gökler kazandı. Özellikle çocuk
nedeniyle, daha hızlı eriyerek deniz seviyesindeki söylerken aslında özlediği bir şey var. Profesör Polyrhachis femorata olan ve gündelik dilde geniş psikiyatrisinin Türkiye’de ayrı bir alan olarak
yükselme oranını hızlandıran bir etkiye neden ol- Dituri, “Yüzeyde olmakla ilgili en çok özlediğim burunlu dikenli karınca diye bilinen karıncalar- gelişmesinde büyük katkıları olan bilim insanını
duğuna dair sonuçlara ulaşıldığı belirtildi. Uydu şey tam anlamıyla güneş,” dedi. Daracık kapsülü, dan oluşuyordu. Ekip, tüm koloninin son derece tebrik ederiz. 50 yılı aşkın süredir çocuk ve er-
radar verileri kullanılarak elde edilen sonuçlarda, Atlantik Okyanusu yüzeyinin 9 metre altında ve hareketsiz durduğunu ve ilk başta hepsinin ölü gen psikiyatrisi alanında çalışan Dr. Ülkü Ülgür
Petermann isimli buzulun kara ile bağlantısının sadece 30 metre kare büyüklüğündeydi. Ancak olduğuna inandıklarını aktardı. Karıncalardan biri öncülüğünde verilen bu ödüller dünya çapından
koparak okyanusta yüzmeye başladığı, toprak sığınağı küçük olmasına rağmen bir çalışma alanı, hareket ettiğinde koloninin ölü taklidi yaptığı orta- araştırmacılara verilmekte. Bu yıl ödül Hacettepe
ile birleşme hattının gelgit döngüleri sırasında mutfak, banyo, iki yatak odası ve hatta çıkış ve ya çıktı. Hakemli bilimsel dergi Australian Journal Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi’nde
önemli ölçüde kaydığı ve dip kısmına sıcak deniz giriş görevi gören küçük bir ‘yüzme havuzuna’ of Zoology’de yayımlanan makalede dünyada ilk 1995-2011 yılları arasında anabilim dalı başkanlığı
suyunun girip buzulu eritmesine yol açtığı tespit sığmayı başardı. Araştırması, insan vücudunun kez bir karınca kolonisinin ölü taklidi yaparken yapmış emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Bahar Gök-
edildi. Çalışmanın ortak yazarı Eric Rignot ise bu aşırı basınca uzun süre maruz kalmaya nasıl tepki gözlemlendiği ifade edildi. Ekip aynı zamanda ler’ verilecek. Ödül töreni 24-29 Ekim 2016 tarihleri
buluşun, “deniz seviyesindeki yükselme projeksi- verdiğini izlemek için günlük fizyoloji deneylerini söz konusu türüne de adada ilk kez rastlandığını arasında New York’ta 63. yıllık olağan kongrede
yonlarını yüzde 200’e kadar artıracağını” belirtti. içeriyor. belirtti. gerçekleşecek.