Page 64 - LabMedya - 77

64 BOTANIK / KIMYA

AĞRI
KESİCİLERİN

KÖTÜYE
KULLANILMASINI

ÖNLEYEN CİHAZ

Biyolog
Muhyettin
ŞENTÜRK
/

Akut ağrıların tedavisi için yaygın olarak kullanı-
MERSİN lan parasetamol içeren ilaçların yanlış kullanım,
doz aşımı ve yan etkilerinin önüne geçmek için,
tükürük örneği asetaminofen seviyelerini ölçen
YA DA MERSİN taşınabilir cihaz geliştirildi.
São Paulo Üniversitesi’nin São Carlos Fizik
Enstitüsü (IFSC-USP) ve São Carlos Kimya
Enstitüsü (IQSC-USP) görevli araştırmacılar,
kötü sağlık sonuçlarını önlemek için ilaçların
gerçek zamanlı olarak izlenmesine duyulan
ihtiyacı fark ettiler.
Yeryüzü üzerindeki tüm canlılar birbirleri ile en az Haziran ile Eylül ayları arasındadır. Mersingillerden Kaynaklar:
bir bağ içerisindedir. Bu bağlar tür düzeyinde ola- tanıdık başka bir bitki daha vardır; okaliptus ağacı. Asetaminofen seviyelerini gerçek zamanlı ola-
bildiği gibi canlı grubu düzeyinde de olabilmektedir. Okaliptus ya da diğer adı ile sıtma ağacı ülkemizin Ê Davis, P.H. 1972. Flora of Turkey and The East rak doru izleyebilen ucuz ve taşınabilir olan
Bu bağlar içerisinde en geniş ağa sahip canlı türü doğal bitkisi olmasa da artık günümüzde doğallaş- Aegean Islands. Edinburgh University Press, cihazın tasarımında, ilacın aktif bileşeninin ok-
kuşkusuz Homo sapiens’tir (insan). mıştır. Öte yandan mersin bitkisi doğal bitkimizdir Vol. 4, Edinburgh. sidasyonu nedeniyle bir elektrik akımı üreten,
ve kültürü (yetiştiriciliği) de yapılmaktadır. Ê Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, düşük maliyetli sensörler kullanıldı. Bu okuma,
İnsan türü tüm canlılar ile öyle ya da böyle bağlar M. T. (Editörler) 2012. Türkiye Bitkileri Listesi asetaminofen seviyeleri risk seviyelerine yük-
kurup bu bağlara kendi ‘istek’lerine göre yön ver- Mersin (diğer adı ile murt) ağacının çiçekleri, mey- (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik seldiğinde veya dozlarını artırmaları gerekti-
meyi başarabilmiştir. Belki de yeryüzünde bunu en veleri, dalları ve yaprakları yüzyıllardır halk tıbbında Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, ğinde hastayı bilgilendiriyor. Her vücut ilaçları
iyi başarabilen canlı türü de yine insandır. Örneğin; kullanılmakta ve yiyecek olarak tüketilmektedir. İstanbul. farklı oranlarda metabolize ettiğinden, gerçek
insanlar bitkilerle bağıntılı bir yaşamı binlerce yıldır Çiçekleri salatalarda, meyveleri olgunlaştığında Ê Kayadelen, M. 2019. Mersin’in Kuruluş Dö- zamanlı bir monitör hastaların ve doktorların
benimsemişlerdir. Öyle ki bitkilere sadece yiyecek yiyecek olarak tüketilmektedir. Dalları çiçekçilikte nemine İlişkin Mevcut Tezlerin İrdelenmesi. benzersiz biyolojilerini daha iyi okumalarına ve
ve içecek olarak bakmayıp, manevi anlamlar da kullanılmaktadır (bu durum tarafımızdan çiçek sa- Kebikeç, 47, pp. 383-416. riski azaltırken etkinliği en üst düzeye çıkarma-
yüklemiş ve bitkileri yaşamlarının merkezine, yaşam tıcılarının sattıkları bitkiler gözlemlerinde not edil- Ê Kocaeli Bitkileri, 2022. Erişim: https://ko- larına yardımcı olabilir.
alanlarının da içine almışlardır. İnsanlar plantasyon- miştir). Yapraklarının cilt problemlerinde kullanıldığı caelibitkileri.com, Erişim Tarihi: 01.07.2022.
lar (dikimler) ile peyzaj düzenlemeleri yapıp şehrin bilinmektedir. Günümüzde ise mersin bitkisinden Ê Seçmen, Ö., Gemici, Y., Görk, G., Bekât, L., Leb- Makalenin son yazarı ve IFSC-USP’de araştır-
grisini yeşile döndürmeyi hep arzulamaktadır. Biz elde edilen yağ parfüm, sabun ve cilt bakım ürünleri lebici, E. 2008. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. macı olan Paulo Augusto Raymundo Pereira,
insanların bitkilere verdiği önem daha da öteye yapımında kullanılır. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi “Protokol, parasetamol emilimindeki ve ilaca
taşınmış olup içinde yaşadığımız şehirlerin ismini No; 116, Değiştirilmiş 8. Baskı, İzmir. yanıttaki dalgalanmaların gözlemlenmesi ve
dahi bitkilerden esinlenmişizdir. Mersin kenti kurulurken isminin kente hâkim bitki Ê Şentürk, M. 2017. Ayva Ya Da Balıkesir. Bi- düzeltilmesi için umut verici. Kesin olmayan
olan mersin bitkisinden aldığı bilinmektedir. Kenti limya; Erişim: https://www.bilimya.com/ bir dozaj, yalnızca tedavi üzerinde değil, has-
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinin ayva bitkisi ile, Bitlis’in kuran topluluğun Mersin’in sahibi olarak mersin ayva-ya-da-balikesir.html, Erişim Tarihi: ta üzerinde de zararlı etkilere neden olabilir.
Adilcevaz ilçesinin ceviz ağacı ile ve Giresun’un eski bitkisini görüp bitkinin adını kentin ismine vermeleri 01.07.2022. Taşınabilirlik, basitlik, kullanım kolaylığı, çok
yerleşim adı olan ‘Cerasus’un kiraz bitkisi (Latince ayrıca anlamlı görülmektedir. Günümüzde de insan Ê Şentürk, M. 2019. Ceviz Ya Da Bitlis. Labmed- yönlülük, nispeten düşük enstrümantasyon ma-
adı Cerasus) ile bağlantıları olduğu gibi Mersin ilinin yapılaşmaları ile dolmasına ve doğal mersinlikler ya, Sayı: 53, pp. 10. (Bilimya; Erişim: https:// liyeti ve olasılığı gibi analitik özellikleri sayesinde
mersin ağacı ile bir bağı olduğu düşünülmektedir. tahrip edilmesine rağmen hâlâ kent içinde mer- www.bilimya.com/ceviz-ya-da-bitlis.html). terapötik ilaç izleme için giderek daha çekici
sin bitkilerine rastlamak mümkündür (bu husus Ê Şentürk, M. 2020. Kiraz Ya Da Giresun. La- bir alternatif olarak görülüyor. Yerinde gerçek
Mersin ağacı (Myrtus communis) mersingillerden tarafımızdan gözlemlenmiş ve fotoğraflanmıştır bmedya, Sayı: 59, pp. 20. (Bilimya; Erişim: zamanlı analiz.”
(Myrtaceae) bir maki karakteristiği (yani maki bitki -görselde yer alan fotoğraf-). https://www.bilimya.com/kiraz-ya-da-gi-
örtüsünün -tabiri caizse- müdavimi) bir bitki olup resun.html). Az kullanılan ağrı kesicilerin su kirliliğini de azal-
çalı formundadır. Mersin, 1 ile 5 metre arasında boy- Şehirleşmenin olumsuz etkileri nadir bitkiler üze- Ê https://www.bilimya.com/mersin-ya-da- tığını belirten araştırmacılar “Haplar genellikle
lanmaktadır ve diğer çoğu Akdeniz ‘müdavim’leri gibi rinde olduğu gibi yaygın bitkiler üzerinde de büyük mersin.html oldukça yanlış bir şekilde çöpe atılır ve alınan
her dem yeşil yapraklara sahiptir. Beyaz çiçeklere ölçüde görülmektedir. Bu sebeple insanlar tarafın- parasetamolün bir kısmı metabolize edilmez,
sahip mersin bitkisi ülkemizin yalnız Akdeniz böl- dan şehirlerin isim kökenlerinde yer alan bitkilere idrarla atılır. Atık su arıtma tesisleri, ilaçları
gesinde değil tüm kıyılarımızda doğal yayılış gös- ayrıca önem verilmesi gerektiğini düşünmekteyiz. uzaklaştırmada %100 verimli değil” diyor.
termektedir. Çiçeklenme ve meyvelenme periyodu Kaynak: https://newatlas.com

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi