Page 10 - LabMedya - 77

10 BILIM

ELEKTRONİK

A ARRGGEE,, KKAALLİİTTEE KKOONNTTRROOLL BURUN
V VEE ÜÜRREETTİİMM AALLAANNLLAARRIINNDDAA
Ü ÜSSTTÜÜNN AANNAALLİİZZ PPEERRFFOORRMMAANNSSII Dalya Simay ERBAY
G GÜÜVVEENNİİLLİİRR SSOONNUUÇÇLLAARR

Massachusetts Amherst Üniversitesi'ndeki bilim UMass Amherst'te mikrobiyoloji alanında dokto-
adamları geçtiğimiz günlerde, yaygın bakteriler ra sonrası araştırmacı ve yardımcı yazar Yassir
tarafından ucuza büyütülebilen ve acı çeken in- Lekbach, "Nanotelleri genetik olarak değiştirmek
sanlar tarafından yayılanlar da dahil olmak üzere onları amonyağa orijinalinden 100 kat daha du-
çok çeşitli kimyasal izleyicileri "koklamak" için yarlı hale getirdi" diye açıklıyor. "Mikroplar tara-
ayarlanabilen, insan saçından 10.000 kat daha fından oluşturulan nanoteller, sensörler olarak,
ince bir nanotel geliştirildiğini duyurdular. Her standart silikon veya metal nanotellerle yapılan
biri farklı bir kimyasalın kokusunu alan bu ince daha önce açıklanan sensörlerden çok daha iyi
P PAARRTTİİKKÜÜLL BBOOYYUUTT VVEE ŞŞEEKKİİLL AANNAALLİİZZLLEERRİİ kalibre edilmiş yüzlerce tel, küçük, giyilebilir performans gösteriyor."
sensörlere yerleştirilebilir ve sağlık çalışanlarına
olası sağlık sorunlarını izlemek için daha önce Ayrıca bu yeni sensörleri amonyak ve böbrek has-
duyulmamış bir araç sağlar. Bu teller organiktir, talığı ile sınırlamaya gerek yok. UMass Amherst'te
biyolojik olarak parçalanabilir ve bakteriler tara- çalışmanın baş yazarı ve mikrobiyoloji araştırma
fından oluşturuldukları için herhangi bir inorganik profesörü olan Toshiyuki Ueki, "Her biri belirli
nanotelden önemli ölçüde daha çevrecidir. bir ilgili molekülü bağlayan benzersiz peptidler
yaratmak düşünülebilir. Vücut tarafından salınan
Kıdemli yazarlar, UMass Amherst'te Seçkin Mik- ek izleyici moleküller ve benzersiz olduğunda bir
robiyoloji Profesörü olan Derek Lovley ve UMass hastalık bulunursa, çok çeşitli sağlık sorunlarını
Amherst'te Mühendislik Koleji'nde elektrik ve bil- izlemek için yüzlerce farklı kimyasal koklama
gisayar mühendisliği profesörü olan Jun Yao'nun nanotelini entegre eden sensörler oluşturabi-
bu atılımları gerçekleştirmek için kendi burunla- leceğiz."
rından başka bir şeye bakmaları gerekmiyordu.
Yao, "İnsan burnu, her biri farklı bir kimyasala Silikon veya karbon fiberden yapılmış geleneksel
Y YÜÜZZEEYY AALLAANNII,, PPOORROOZZİİTTEE VVEE YYOOĞĞUUNNLLUUKK AANNAALLİİZZLLEERRİİ duyarlı olan yüzlerce reseptöre sahiptir" diye nanoteller aşırı derecede zararlı olabilir- karbon
açıklıyor. "Şimdiye kadar üretilmiş herhangi bir nanotüpler kendi başlarına kanserojendir- ve
mekanik veya kimyasal aletten çok daha hassas biyolojik olarak parçalanamayan e-atık olarak
ve verimliler. Üretilmiş bir madde yerine organik son bulurlar. Hammaddeleri, önemli bir çevresel
tasarımı nasıl kullanabileceğimizi sorduk." etkiye sahip olarak, ekstrakte etmek ve işlemek
için son derece enerji ve kimyasal yoğun olabilir.
Başka bir deyişle, araştırmacılar hastalıkları Öte yandan Lovley ve Yao'nun nanotelleri, sıradan
tespit etmek için doğayı kullanıp kullanamaya- bakterilerden üretildikleri için önemli ölçüde daha
caklarını sorguladılar ve anlaşılan öyle görünüyor. sürdürülebilir.
P PRROOSSEESS RRAAMMAANN AANNAALLİİZZLLEERRİİ Cevap, daha önce Lovley ve Yao tarafından teri- Yao, "Elektrik mühendisliğini tamamen yeni bir
nizden uzun vadeli, sürekli güç oluşturabilen bir yöne götürüyoruz," diye açıklıyor. Biyolojik ola-
biyofilm üretmek için kullanılan bir bakteri olan rak parçalanmayacak sınırlı ham maddelerden
Geobacter sülfür reducens ile başlar. G.sülfür- üretilen teller yerine, bu protein nanotellerinin
reducens, doğal olarak küçük, elektriksel olarak güzelliği, kararlı, uyarlanabilir, yaşamın genetik
iletken nanoteller üretme konusunda olağandışı tasarımını kullanan düşük etkili ve uygun maliyetli
bir kapasiteye sahiptir. bir platform."
Bununla birlikte, G. sulfurreducens, gelişmek için Kaynaklar:
F FTT--NNIIRR İİÇÇEERRİİKK AANNAALLİİZZLLEERRİİ özel koşullar gerektiren seçici bir bakteridir ve
bu da onu geniş ölçekte kullanmayı zorlaştırır. 1. R.Y. Adhikari, N.S. Malvankar, M.T. Tuominen,
Lovley, "Yaptığımız şey, pilin adı verilen 'nanowire D.R. Lovley RSC Adv., 6 (2016), pp. 8354-
genini' G. sulfurreducens'ten alıp gezegendeki en 8357
Ayrıca: yaygın bakterilerden biri olan Escherichia coli'nin
B BİİYYOOGGÜÜVVEENNLLİİKK KKAABBİİNNLLEERRİİ DNA'sına eklemek oldu" diye açıklıyor. 2. A.N.A. Anasthasiya, R.K. Kampara, P.K.
Rai, B.G. Jeyaprakash Appl. Surf. Sci., 449
T TEEMMİİZZOODDAA İİZZLLEEMMEE SSİİSSTTEEMMLLEERRİİ Lovley, Yao ve meslektaşları, pilin genini G.sül- (2018), pp. 244-249
P PAARRTTİİKKÜÜLL SSAAYYIICCIILLAARR fürreducens'ten çıkardıktan sonra, amonyağa
F FİİLLTTRREE TTEESSTT SSİİSSTTEEMMLLEERRİİ (böbrek hastalığı olan kişilerin nefesinde yaygın 3. T. Baba, T. Ara, M. Hasegawa, Y. Takai, Y.
olarak bulunan bir molekül) çok duyarlı olan Okumura, M. Baba, K.A. Datsenko, M. To-
DLESFL olarak bilinen belirli bir peptidi içerecek mita, B.L. Wanner, i.H. Mor
A ATTSS EElleekkttrroonniikk SSeerrvviiss TTiiccaarreett LLttdd.. ŞŞttii.. şekilde değiştirdiler. Değiştirilmiş pilin genini E.
coli'nin Genomuna yerleştirdiklerinde, bakteriler
Yaşam Caddesi 7/17 Söğütözü Ankara amonyak algılayan peptitle dolu küçük nanoteller
T. +90.312.219 22 19 geliştirdiler. Amonyağa duyarlı nanoteller daha
www.atselektronik.com.tr sonra toplandı ve araştırmacılar tarafından bir
info@atselektronik.com.tr
sensörde birleştirildi.