Page 8 - LabMedya - 76

8 BİLİM

Kahramanmaraş depreminden
önce köpeklerin saatlerce havladığı
söylendi. Peki, hayvanlar gerçekten
depremleri yaşanmadan önce
hissedebilir mi?
HAYVANLAR DEPREMİ Kahramanmaraş depremi gerçekleşmeden önce

ÖNCEDEN HİSSEDEBİLİR Mİ? bölgedeki köpeklerin saatlerce uluduğu söylendi.
Büyük 1999 depreminden sonra da aynı şeyler söy-
lenmişti. Peki, hayvanlar afetleri gerçekleşmeden
saatler önce hissedebilir mi yoksa bu ağızdan ağıza
dolaşan bir şehir efsanesi mi? Milattan öncesine
kadar giden bazı kayıtlar; fareler gelincikler, yılanlar
ve böcekler gibi birçok hayvanın depremler yaşan-
madan önce şehri terk ettiklerinden bahsediyor. Max
Planck Hayvan Davranışları Enstitüsünde hayvan
davranışlarını inceleyen Profesör Martin Wikelski,
uzun araştırmaları sonucunda bu konudaki ger-
çekleri ortaya çıkardı. Detayları birlikte inceleyelim.

2016 YILINDA BIYOLOGLAR, KUZEY ITALYA’NIN
DEPREM RISKI YÜKSEK BÖLGELERINDEN
BIRINDE ARAŞTIRMALARA BAŞLADILAR

Bu araştırma, bölgedeki bir çiftlikte yaşayan 6 inek,
5 koyun ve 2 köpek üzerinde yapıldı. Hayvanlar üze-
rine hızlandırılmış hareketleri kaydeden oldukça
hassas aletler bağlandı. Araştırmanın gerçekleştiği
dönemde toplam 18.000’den fazla deprem meydana
geldi. Bu depremlerden ilki 6,6 büyüklüğündeydi.
YAPILAN ARAŞTIRMADAN SONUCUNDA
3,8 VE DAHA BÜYÜK DEPREMLERDEN ÖNCE
AHIRDAKI INEKLERIN HAREKETLERINDE
DEĞIŞIKLIKLER OLDUĞU FARK EDILDI

Profesör Wikelski, “Bu bir tür karşılıklı etki sistemi”
diye açıkladı. “Başlangıçta, inekler oldukları yerde
donakalırlar, ta ki köpekler çıldırana kadar. Sonra
inekler daha da çıldırır. Sonra koyunlar hareketlenir
ve bu böyle devam eder.”

Araştırmalar çiftlik hayvanlarının 1 ile 20 saat ileri-
deki depremleri önceden hissedebildikleri; yüzeye
yakın olan sarsıntılarda daha önce, uzak olanlarda
ise daha geç tepki verdikleri ortaya çıkardı.
HAYVANLARIN HISLERI DEPREM UYARISI
OLARAK KULLANILABILIR
4 Şubat 1975’te Çin’in Haicheng kentinde meydana
gelen 7,3 büyüklüğündeki depremden önceki haf-
talarda, dondurucu soğuklara rağmen çok sayıda
yılanın kış uykusundan uyanıp inlerini terk ettikleri
gözlenmişti. Bu ve bunun gibi birkaç garip olayın
ardından yetkililer büyük depremden saatler önce
şehri boşaltma kararı aldı.

20 ve 50 arası hayvanın aynı anda ilginç tepkiler
vermesi deprem uyarı sistemi olarak kullanılabilir
ve tıpkı Çin’de olduğu gibi, insanlar felaketten saatler
önce güvenli yerlere gidebilir. Hala daha kapsamlı
araştırmalara ihtiyaç olsa da hayvanların afetleri
bir şekilde hissettikleri bir gerçek.

Kaynaklar:

Ü https://listelist.com/hayvanlar-depremi-on-
ceden-hissedebilir-mi/ Öykü Demirağ
Ü https://www.scientificamerican.com/artic-
le/do-animals-really-anticipate-earthqua-
kes-sensors-hint-they-do/