Page 34 - LabMedya - 75
P. 34

34               GIDA GÜVENLİĞİ


































       Meyve ve sebzeleri doğru yıkamak her zaman çok         yıkama yapıyoruz, ıslatmıyoruz. Bu sırada ürününüzün çürük   olduklarından emin olmak için, tüketmeden önce
       önemlidir. Ancak yaşanan pandemi göz önüne alın-       veya hasarlı kısımlarını uzaklaştırınız. Kâğıt havlu üzerinde veya   mümkün olduğunca fazla tarımsal ilaçların (pestisit)
       dığında, ürünlerimizin temiz ve tüketilmesi güvenli    bir süzgeçte bekleterek suyun uzaklaşmasını sağlayınız.  Bakteri-  kalıntılarını uzaklaştırmak önemlidir.
       olduğundan emin olmak her zamankinden daha da          lerden kaynaklanan gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için nemli
       çok önem kazanmıştır. Meyve ve sebzeler genellikle     meyve ve sebzeleri saklamak, daha fazla bakteri üreyebileceği   Meyve ve sebzelerde pestisitler üç yerde konumla-
       herhangi bir ek koruma olmadan market raflarına        bir ortam yaratır.                      nır. Yüzeyde, kabuklarında ve meyve etinde olanlar.
       yerleştirilirler. Pandemi sırasında seçmek yasaklan-                                           Mutfağımızda, yüzeydeki ve kabuktaki olanlara etki
       dı ve hem ambalaj içinde satılmaya çalışıldı. Ancak,   MEYVE VE SEBZELERI YIKAMADA BANA NE DESTEK OLABILIR?  edebiliriz ama meyve etinde olanlara müdahale et-
       unutmayın meyve ve sebzeleri de ambalaja insanlar                                              memiz mümkün değildir. Bunda yapabileceğiniz bir
       koymaktadır. Ambalaj markette ürünlerin insanlarla   Prof. Dr.   Elma, armut, üzüm, domates gibi yüzeylerinde pürüz olmayan   şey yoktur. Ancak kaçınmanın nispeten bir yolu kışın
       temasını kesmek içindir. Korona virüsün doğru-  Y. Birol SAYGI   ürünleri 1/3 oranındaki sirke ve su karışımı ile sprey etmek   kışlık, yazın ise yazlık meyve ve sebzeleri tüketmeye
       dan temas yoluyla bulaşabilmektedir. Uzmanlar,   İstanbul Topkapı   temizlemeyi kolaylaştırır. Meyve veya sebzeleri sprey ederek   gayret edilmesidir.
       COVID-19'un meyve sebzeler de dahil olmak üzere   Üniversitesi  tamamen yüzeylerini kaplayınız. Ürünün yüzeyini akan su altında
       yüzeylerde çok uzun süre yaşayamayacağını ifade   /    durulamadan önce 60 saniye dinlendiriniz. Bu, tüm sirke tadını   Zararlı pestisitlerden kaçınmanın en iyi yolu, elbette,
       etseler de düzgün bir şekilde yıkanmamış bir elmayı    ortadan kaldırır. Pürüzsüz tenli meyve ve sebzeleri, aşındırıcı bir   kendi ürünlerinizi büyütmek veya sadece kaynağını
       yemeye gerçekten hevesli misiniz? Salgın olsun ya      yıkayıcı veya fırça yerine ellerinizle hafifçe ovarak temizleme   bildiğiniz organik ürünler satın almaktır. Bununla
       da olmasın, cevap hayırdır.                            önerilmektedir. Meyve ve sebzelerinizin cildini kırmanız, meyve   birlikte, kendi ürünlerinizi yetiştiremiyorsanız ve
                                          Meyve ve sebzeleri   ve sebzelerin etinin kirletici maddelere maruz bırakabilir.   organik ürününler çok pahalı veya mevcut değilse,
       MEYVE VE SEBZELERI YIKAMAK NEDEN ÖNEMLIDIR?                                                    geleneksel ürününüzün olabildiğince sağlıklı olması-
                                           yıkamadan önce     Brokoli, karnabahar, yapraklı yeşillik, kavun, patates, çilek gibi   nı sağlamak için yüzeydeki kalıntıları uzaklaştırmak
       Pandemi olsun ya da olmasın, meyve ve sebzeler   asla kesmeyin veya   ürünlerin temizlenmesi biraz daha zordur. Yine 1/3 oranında sirke   için bazı ipuçları şunlardır;
       mutlaka yıkanmalıdır. Yıkamak, ıslatmak değildir.      ve su karışımında ıslatma gerektirirler. Lahana, marul veya diğer
       Akan suda yeteri kadar zaman harcayıp yıkama   soymayınız. Çünkü bu   yeşilliklerin, iyi temizlenmesi için yaprakları ayırmanız gerekir.
       yapılmalıdır. Meyve ve sebzeler, mutfağınıza ulaş-  meyve ve sebze etini   Bunun için su ve sirke karışımı olan kap kullanmalısınız. Daha   YÜZEYDEKI KALINTILARI
       mak için birçok adım attığından (hasat, paketleme,     sonra ovalayın ve akan su altında durulayınız.  UZAKLAŞTIRMANIN PÜF NOKTALARI
       nakliye, depolama, market raflarına yerleştirilme,   kirletebilir.
       market sepetinize koyuyorsunuz), olabildiğince         Sirke, yeşilliklerin tadını etkileyebilir. Kabartma tozu sodyum içer-  1. Tuzlu suda bekletiniz: Araştırmalar,
       temiz olduğundan emin olmak önemlidir. Sonuçta,        diğinden, meyve ve sebzelerin lezzetini de etkileyebilir. Sirkenin   20 dakika boyunca %10 tuzlu su çözel-
       market sepetinizdeki marulun size geldiği yolculu-     ürününüze verdiği tadı sevmiyorsanız, sirke yerine limon suyuyla   tisinde meyve ve sebzelerin bekletilme-
       ğunda neye dokunduğunu bilmiyorsunuz. Ayrıca,          sebzeleri yıkayabilirsiniz. İki bardak suyu yarım bardak limon suyu   sinin, en yaygın dört böcek ilacındaki
       yıkanmamış ürün tüketmek, gıda kaynaklı hasta-         ile karıştırarak yıkayıp, durulayabilirsiniz.    kalıntıların çoğundan kurtulduğunu
       lıklara yakalanma şansınızı artırabilir.                                                           göstermektedir.
                                                              Sirke, yıkama suyunun asitliğini düşürerek meyve ve sebzelerdeki
       Ürünün tüm bu yolculukta, topraktan, hayvanlardan,     mikrobiyolojik yükün azaltılmasına yardımcı olur. Limon suyu ile   2. Sirke içinde bekletiniz: Sirke, meyve
       havadan veya insanlardan kirlenmeye maruz kala-        sirkeyi karıştırmak asitliği artırdığından daha etkili hale gelir. Bu,   ve sebzelerdeki kalıntıları gidermenin
       bileceği gerçeği vardır. Ayrıca, meyve ve sebzeler     E. coli dahil olmak üzere bakterilerin öldürülmesine yardımcı   başka bir yoludur. Çalışmalar, yaklaşık
       mikroorganizmaların yanı sıra tarımsal ilaçlar gibi    olabilir. Bunların hiçbiri zararlı değildir. Ancak, meyve ve sebzeleri   20 dakika, 1 kısım sirke için 3 kısım su
       kimyasal maddelerde içerebilir. Yıkamak yüzey-         yıkamak için sabun, deterjan veya herhangi bir kimyasal kesinlikle   çözeltisini önerirken, diğerleri de pesti-
       deki tarımsal ilaç kalıntılarının uzaklaştırılmasında   kullanılmamalıdır.                         sitleri iyice uzaklaştırmak için tam kuv-
       önemli bir uygulamadır.                                                                            vetli sirke gerektiğini göstermektedir.
                                                              YIKAMADA DIĞER ÖNLEMLER NELERDIR?
       MEYVE VE SEBZELERI YIKAMANIN                                                                       3. Kabartma tozu kullanın: 30 gram ka-
       EN IYI YOLU NEDIR?                                     Taze meyve ve sebzeleri temizlerken güvende kalmak için, el-  bartma tozu 3 litre suya karıştırarak
                                                              ler yıkama öncesi ve sonrası daima iyice yıkanmalıdır. Ayrıca,   meyve ve sebzelerinizi en az 15 dakika
       İster inanın ister inanmayın, ürününüzü doğru şe-      bıçaklar ve kesme tahtaları da dahil olmak üzere dokundukları   bekletiniz ve sonra suyla durulayınız.
       kilde yıkamak, ellerinizi yıkamaktan farklı değildir.   tüm yüzeyler de iyice yıkanmalıdır. Meyve ve sebzeleri yıkama-
       Meyve ve sebzeleri yıkamadan önce doğrusu her          dan önce asla kesmeyin veya soymayınız. Çünkü bu meyve ve   4. Sadece soğuk su ile yıkayın: Yapılan
       zaman hepimizin yapması gerektiği gibi ellerinizi      sebze etini kirletebilir. Ayrıca kesme ile ürünlerin yüzey dokuları   bir çalışmada, soğuk su altında durula-
       sabun ve su ile iyice yıkadığınızdan emin olunuz.      parçalandığı için yüzey hücrelerindeki beslenme içerikleri yıkama   ma işleminin test edilen 12 pestisitten
       Daha sonra akan bir suda en az 4-5 dakika ovala-       suyu ile kaybedilir.                        9'u için pestisit kalıntılarını azaltabildiği
       yarak yıkayınız. Ayrıca, ürünün suya batmasına izin                                                saptanmıştır.
       veriniz. Marul, ıspanak veya lahana gibi yapraklı yeşil   TARIMSAL ILAÇLAR (PESTISITLERI) MEYVE VE
       sebzeleri temizlerken, üzerindeki kirleri gevşetmek    SEBZELERDE UZAKLAŞTIRMANIN BASIT YOLLARI    Pestisit kalıntılarından kaçınmak için
       için su banyosuna batırılıp bekletilmesi ve daha                                                   yukarıda belirtilen yıkama işlemleri
       sonra akan sudan geçirilmesi gerekmektedir.            Meyve ve sebzeler sağlığınız için harika olup bir yaşam tarzının   sonrası meyve ve sebzelerin kabuğunu
                                                              temelidir. Meyve ve sebzeler lezzetli, besleyici ve renklidir. Buda   soymadan tüketmeyiniz.
       Meyve ve sebzelerde yıkama süresini kısa tutar-        onları ailelerimizi, iştahımızı ve damaklarımızı beslemek için ide-
       sanız bu yıkamak değil, ıslatmaktır. Unutmayın biz     al yiyecekler haline getirmektedir. Sağlığımıza gerçekten faydalı
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39