Page 35 - LabMedya - 72

BESLENME 35

Son yıllarda, klasik plastik ürünlerin yerini doğada grubun yaptığı bir çalışma sonucu deniz kuşları- bin arasında mikroplastik yediği ve 74 bin ile 121 Plastikler adeta etrafımızı sarmış durumdalar. Bu
çözünebilen (biyo-bozunur) plastikler almaktadır. nın % 94’ünde plastik bulunurken, birey başına bin arası da soluduğu belirlenmiştir. Her ne kadar yazı konunun çok çok küçük bir kısmını sadece
Fakat bu ürünler de yine mikroplastik kaynağı ortalama bu miktar 34 adet plastik parçacığı idi. mikroplastiklerin “yenilmesi” ve solunması ile ilgili göstermektedir. Esasında sorun çok daha geniş
olmaktadır. Biyo-bozunur plastikler, sentetik poli- Yine Kuzey Pasifikte yapılan eski bir çalışmada insanlar üzerinde sağlık yönünden doğrudan bir ve bilimsel makalelerle ele alınmalı. Sağlık üzerine
merlerin haricinde nişasta, sebze-meyve yağları ve balıkların % 35’inde mikroplastik tespit edilmiştir. çalışma olmayıp etkileri belirsiz olsa da, genel olarak etkileri, çevresel etkileri, hayvan ve bitki gelişmesine
çeşitli organik polimerlerin çeşitli kimyasal işlem- Mikroplastiklerin çok küçük olması, denizlerdeki plastiklerin insan vücudu üzerindeki olumsuz etki- etkileriyle uçsuz bucaksız bir konu.
lerle kullanılabilir hale getirilmeleridir. 1986-2008 yaşamın kaynağı olan planktonlarında bünyelerine leri bilinmektir. Doğal olarak bu mikroplastikler de
yılları arasında yapılan bir çalışmada, Kuzey Atlantik dâhil olmasına neden olmuştur. vücutta birikip olumsuz etkilere yol açabilir. Araş- Bilimle kalın
Okyanusu ve Karayip Denizindeki atıkların % 60’ın- tırmacılar ve konunun uzmanları, çok fazla miktarda
dan fazlasının plastik olduğu ortaya çıkartılmıştır. Mikroplastiklerin bir tehlike oluşturup oluşturma- ve habersizce tüketilen bu mikroplastiklerin alarm Kaynaklar:
Bu da km ’ye yaklaşık olarak 328 plastik parçaçığı yacağı tartışılsa da, uzmanlar, bu yapının da aynı verici düzeyde olduklarını ifade etmektedirler. Bu
2
düşmesi demektir. Mikroplastiklerin hafif olması, makro plastiklerde olduğu gibi zararlı olabileceğini tüketme konusunda en büyük pay şüphesiz hazır su Ê https://www.sciencemag.org/
onların dibe çökmemesine neden olmaktadır. Bir düşünüyor. Özellikle küçük canlılarda, plastikler bes- şişelerinden gelmektedir. Musluk suyu ile karşılaş- news/2019/06/americans-eat-mo-
diğer ifade ile su yüzeyinde kalmalarına neden ola- lenme yapılarını tıkayabilir. Ayrıca bağırsaklarda gıda tırıldığında, şişe sularında daha fazla mikroplastik re-50000-tiny-pieces-plastic-every-year
bilmektedir. Bu durum, tüketilmesi tavsiye edilen emilimini azaltarak zararlı ve yalancı bir doygunluk tüketiyoruz. Hazır su şişlerinden ortalama olarak
yüzey balıklarının (dip balıklarında ağır metal tehli- hissine neden olabilir. Floresan Mikroskobu ile insan yıllık 9000 mikroplastik “yerken” bu sayının musluk Ê https://www.pagev.org/upload/files/Ham-
kesi bulunmaktadır) da mikroplastiklerle dolu olması başta olmak üzere bazı canlılarda bu yapıların gıda suyunda 4000 olduğu düşünülüyor. madde%20Yeni%20Tebli%C4%9F%20
anlamına gelir. Mikroplastikler, deniz ekolojisinde alınımı ile beraber atılmadığı ve vücutta emildiği Bilg.%203/D%C3%BCnya%20Plastik%20
mikrobiyal biyofilmlerin oluşmasına neden olabilir. (absorbe olduğu) olduğu gösterilmiştir. Plastikle- Sekt%C3%B6r%20Raporu%202016.pdf
Bunun sonucunda alg popülasyonunun artması ve rin yapısında çok kullanılan Fitalatlar ve Bisfenol-A
omurgasız deniz hayvanlarında da mikroplastiklerin (BPA) gibi yapıların endokrin yani hormon yapılarını Ê Matthew Cole, Pennie Lindeque, Claudia
birikmesine neden olmaktadır. Mikrobiyal biyofilm- bozan kimyasallar olduğu bilinmektedir. Nitekim bu Halsband, Tamara S. Galloway (Microp-
ler, zararlı mikroorganizmalar ile mücadeleyi daha maddelerin kullanımı gün geçtikçe azalmakta hatta lastics as contaminants in the marine
da zorlaştırır. Nitekim yapılan çalışmalar, biyofilm- yasaklanmaktadır. Fakat BPA yerine kullanılmaya environment: A review- https://www.
lerin artışı sonucu, mikrobiyal yükün de arttığı yani başlanan BPS’nin de BPA gibi olduğu yönünde hayli sciencedirect.com/science/article/pii/
daha çok bakteri vb. mikroorganizmaların ürediği güçlü iddialar mevcuttur. Özellikle fitalatlar, cinsiyet S0025326X11005133)
görülmüştür. 1940’lardan günümüze kadar plastikle- hormonları üzerindeki etkileri nedeniyle günümü-
rin üretim miktarı ve su ortamındaki atık hızı git gide zün en büyük sorunlarından biri olmaya başlayan Ê https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acs.
artmaktadır. Bazı yerlerde son yıllarda birikim hızı infertilite (kısırlık) için önemli bir şüphelidir. Bunun Sadece su ve deniz ürünlerinden elbette bu mik- est.9b01517
düşse de farklı yerlerde ise birikim hızı da git gide dışında fitalatların deniz ekolojisindeki hayvanlar roplastikleri almıyoruz; tuz, şeker, içecekler, bal
artmaktadır. Fakat toplamda yine plastik miktarı için genotoksik etkilerinin de olduğunu belirtelim. gibi çok farklı üründen de plastikleri vücudumuza
artış göstermektedir. İnsanlarda BPA’nın kalp sorunları ve diyabet dâhil alıyoruz. Çocuklarda ortalama yenilen plastiklerin
kronik hastalıklarda rol alabileceğini de ilave edelim. sayısı günlük 110 iken yetişkinlerde bu sayı 135’in
1960’larda, dünyada yıllık plastik üretimi 25 mil- üzerinde olabiliyor. Yine solunum yoluyla çocuklarda
yondan daha az iken bile kuşların bağırsaklarında Yapılan bir başka araştırmada cinsiyet ve yaşa günlük 105-110 arası parçacık solunurken, yetişkin-
plastik tespit edilmiştir. 1982 yılında Hollandalı bir bağlı olarak bir insanın yıllık ortalama 39 bin ile 52 lerde bu sayı 150’yi geçmektedir.

Get your

ticket now!

INSPIRING

SUSTAINABLE

CONNECTIONS

#back2live: World Forum and Leading Show
for the Process Industries
22 – 26 August 2022 ACHEMA is the global hotspot for industry experts,
Frankfurt, Germany decision-makers and solution providers. Experience
unseen technology, collaborate cross-industry and
connect yourself worldwide to make an impact.

www.achema.de Are you ready? Join now!

05.04.2022 15:10:31
ac22_Labmedya_220x160+3mm.indd 1 05.04.2022 15:10:31
ac22_Labmedya_220x160+3mm.indd 1