Page 44 - LabMedya - 68

44 EKOLOJİ

Biyolog Muhyettin ŞENTÜRK

İnsanoğlu yüzyıllardır bitkileri farklı bitkilerden evcil hayvanlar, insanlar ve hatta Bununla beraber bazı akasya türlerinin olduğu biyolojik, ekolojik, patolojik hatta
amaçlarla kullanagelmiştir. Bu amaçlar yaban hayatı da zarar görmektedir. Üstelik meyvelerini yiyen küçük çocukların ekonomik sorunların giderilmesine fayda
içerisinde kuşkusuz estetik amaç yurt dışından getirildiklerinde üzerlerinde zehirlendiği görülmektedir (kişisel gözlem). sağlayacağı düşünülmektedir.
en az beslenme amacı kadar eskiye küçük ya da gözle görünemeyecek derece Bilimsel çalışmalarda birçok akasya
dayanmaktadır. İnsan türü doğada bitkilerin küçük (mikroskobik) canlıların da bu türünün zehirli olarak rapor edildiği Yukarıda verilen örneklerin tamamı
yaşamlarındaki rolünü keşfettiğinden beri (egzotik) türlerle getirildiği bilinmektedir. bilinmektedir. bitkiler aleminden olup aynı durumun
bitkilerle bağlarını kuvvetlendirmiştir. hayvanlar aleminde de geçerli olduğu ve
Ülkemizde egzotik olarak var olan türlerin Yalnızca zehirli ve istilacı özelliklere birçok egzotik hayvan türünün ülkemizde
Günümüz şartlarında giderek şehirleşen yurt dışında, doğal yaşam alanlarında sahip olduklarından değil aynı zamanda yetiştirildiği, egzotik bitki türleri gibi egzotik
ve doğadan kopan insanoğlu doğaya ve onlara özgü doğal düşmanlar ile yaşam ülkemizde ekosistemin doğal düzenine hayvan türlerinin de benzer zararlarının
doğa unsurlarına olan gereksinimini bitkileri savaşında oldukları bilinmektedir. Bu olumsuz etkileri sebebiyle de söz olduğu bilinmektedir. Önlem olarak keza
şehir alanlarına, kent ekosistemlerine egzotik türler ülkemize getirildiğinde konusu (egzotik) türlerin yetiştirilmesi egzotik bitki türleri için doğal elemanlardan
dahil ederek gidermektedir. Bu doğa burada doğal düşmanları olmaksızın sınırlandırılmalı veya kontrol altına faydalanmak önerisi, egzotik hayvan türleri
unsurlarından en fazla kullanılanı olan yaşadıklarından istilacı özellik alınmalıdır. Aksi takdirde gelecekte için de önerilebilmektedir.
bitkiler, şehirlerimizde park alanlarında, kazanmaktadırlar. Bu durum istila doğallaşmış istilacı, zehirli, egzotik bitki
bahçelerde, orta kaldırımlarda (refüjlerde), biyolojisinde ‘doğal düşmanlar hipotezi’ türlerinin baskın olduğu şehir floralarını Kaynaklar:
yerleşim alanların çevresinde geniş ölçüde olarak bilinmektedir. Bu sebeple ülkemize daha fazla görmek kaçınılmaz olacaktır. • Bullock, A. A. 1952. South African Poisonous
yetiştirilmektedir. özellikle süs amaçlı getirilen egzotik türlerin Egzotik bitkilerin faydaları zararlarının Plants. Kew Bulletin, Vol. 7, No. 1, pp. 117-129.
istila potansiyelleri bilinerek yetiştirilmelidir. yanında ciddi ölçüde sönük kalmaktadır. • Gider, P. Z. 2013. İstilacı Bitki Türlerinin ve
İstila Yeteneklerinin Tek Yıllık Otlaklarda ve
Ülkemizde estetik amaçlı yetiştirilen bu Yol Kenarlarında (Aydın, Denizli, Muğla, İzmir)
bitkilerin büyük bir çoğunluğunun anavatanı Hâlihazırda ülkemizde yetiştirilen birçok Egzotik bazı türlerin bal bitkisi, bazı Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
ülkemiz olmayan, yurt dışından getirilen egzotik bitki türünün istila yeteneklerinin türlerin çit bitkisi olarak yetiştirildiği ve • Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç,
egzotik türler olduğu dikkat çekmektedir. var olduğu ve giderek ülkemizde bazı türlerin de gösterişli çiçeklere sahip M. T. (Editörler) 2012. Türkiye Bitkileri Listesi
Çiçek sektöründe, şehir florasını oluşturan doğallaştıkları görülmektedir. Örneğin; olduğu görülmektedir. Lakin ülkemiz doğal (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik
Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını,
bitkilere bakıldığında egzotik türlerin Kuzey Amerika kökenli yalancı akasya florasında yayılışı bulunan bal bitkisi, çit İstanbul.
baskınlığı görülmektedir. Örneğin; çiçek (Robinia pseudoacacia) bitkisi (ağaç bitkisi, iç/dış mekân bitkisi özelliklerine ve • Şentürk, M., Binzet, R. 2021. Mersin İlinin Süs
sektöründe yaygın bir şekilde ticareti formunda bir bitkidir) egzotik olup gösterişli çiçeklere sahip bitkilerin peyzaja Bitkisi Potansiyeli Taşıyan Bazı Dikotil Endemik
yapılan orkide (Phalaenopsis) türleri egzotik istilacı türlerdendir. Bununla beraber ve süs bitkisi sektörüne kazandırılabileceği Bitkileri. Euroasia Journal of Mathematics -
Engineering, Natural & Medical Sciences, 8 (16),
kökenli olup ülkemizde doğal olarak ülkemizde doğallaştığı kaydedilmiştir. açıktır. Örneğin; anavatanı ülkemiz olan 79-92.
yetişmeyen türlerdirler. Bununla beraber Yukarıda da bahsedildiği gibi bazı egzotik birçok çiğdem (Crocus) türü gösterişli • Şentürk, M., Binzet, R. 2021. Mersin İlinin
ülkemize özgü, anavatanı ülkemiz olan türler aynı zamanda zehirli olarak da çiçek olarak bir takım çoğaltım teknikleri Süs Bitkisi Potansiyeli Taşıyan Bazı Monokotil
birçok orkide (Ophrys) türünün var olduğu sınıflandırılmaktadır. Yalancı akasya da bu ile (örneğin doku kültürü ya da soğandan Endemik Bitkileri. Euroasia Journal of
bilinmektedir. zehirli egzotik türlerdendir. üretim ile) peyzaja kazandırılabilir. Mathematics - Engineering, Natural & Medical
Sciences, 8 (16), 68-78.
• https://www.bilimya.com/egzotik-sevdamiz.html
Park-bahçelerimizde yaygın şekilde Ülkemizde özellikle sahil kentlerinde şehir Ülkemiz doğal bitki örtüsünden
yetiştirilen egzotik özellikle ağaç peyzajına dahil edilen egzotik türlerden faydalanılarak ve ilham alınarak
formundaki türlerden önemli bir kısmı (Avustralya kökenli) akasya (Acacia) türleri kent ekosistemlerine doğal türlerin
istilacı ve/veya zehirli türlerdir. Bu de istilacı özelliğe sahip bitkilerdendir. kazandırılması, egzotik türlerin sebep

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi