Page 9 - LabMedya - 61
P. 9

www .labmedy a.c om                                                                                KISA-KISA              9














                                       8 DİLDE ÇEVİRİ
       MARS                            YAPABİLEN VE                                                    SAĞLIKLI
       ATMOSFERİNDEKİ                  SOSYAL MESAFEYİ                 BEBEKLERİN AĞIZ                 GÜLÜMSEME=
       YEŞİL IŞIK                      KORUYAN MASKE                   HİJYENİN ÖNEMİ                  SAĞLIKLI VÜCUT

       Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Trace Gaz   Japonya’da bir teknoloji şirketi, takan   1980 yılında Finlandiya’da, çocukluk   Yapılan araştırmalar; sağlığın ağızdan
       Uydusu, Mars‘ın atmosferinde zümrüt yeşili   kişinin sesini yükselterek sosyal mesafenin   döneminde kötü ağız bakımının daha   başladığını ve kötü bir ağız hijyeninin ile kalp
       bir parıltının yayıldığını tespit etti. Uydunun   korunmasına yardımcı olan ve Japoncadan   sonra kalp hastalıklarına yol açabileceği   hastalıkları, kalp krizi ve inme gibi birçok
       bulgusunu kayda geçiren Belçika’nın Liege   sekiz dilde çeviri yapabilen mikrofonlu bir   konusunda 27 yıl süren bir çalışma yapıldı.   hastalığa sebep olabileceğini göstermektedir.
       Üniversitesinden gökbilimci Jean-Claude   yüz maskesi geliştirdi. Donut Robotics adlı   Bu çalışmada 6,9 ve 12 yaşlarında 755   Dolayısıyla dişlerimizi, diş etlerini ve ağzımızı
       Gerard; Dünya’nın karanlıkta kalan kısmında   teknoloji şirketi tarafından geliştirilen maske   genç hasta izlendi. Araştırma sürecince ağız   sağlıklı tutmak önemlidir. Sağlıksız bir ağzın
       atmosferde görülen, oksijen atomlarının   ağız kısmına gelen bölümünde delikler   sağlığı ile birlikte kalp hastalıklarının riski   sebep olabileceği hastalıklar hakkında
       belirli bir ışık dalga boyunu yaymasından   bulunduğu için koronavirüse karşı doğrudan   değerlendirildi. Bunu yapmak için ultrason   yapılan çalışmalardan bazı veriler: 1,3 kat
       kaynaklandığı sanılan yeşil ışığın Dünya   koruma sağlamıyor.  kullanarak karotis arterin kalınlığını ölçtüler   daha fazla kalp hastalığına yakalanma riski,
       dışında ilk kez gözlemlediğini belirtti.                       ve araştırma boyunca ağız bakımı kötü   18 kat daha fazla inme olasılığı, 7 kat daha
                                      Plastik ve silikondan yapılmış maske,   olan bireylerde daha fazla kalp hastalıkları   fazla kalp krizi geçirme olasılığı, 7 kat daha
       Yeşil ışık yaymanın oksijen moleküllerinin   standart yüz maskesinin üzerine takılıyor.   belirtileri gözlendi.  fazla erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı
       karakteri olduğuna dikkati çeken Gerard,   Maske bluetooth yardımıyla cep telefonu             bebekler. Tüm bu risklerden korunmak için;
       ‘kuzey ışıkları’ adı verilen auroraların   ya da tablete bağlanıyor, takan kişinin   Bu çalışma küçük çocuklarda bile, daha   günde en az 2 defa dişlerinizi fırçalayın,
       da Güneş’ten yayılan elektrik yüklü   söylediklerini metin mesajlarına çeviriyor ve   sonraki yaşamda kardiyovasküler hastalık   diş ipi ve gargara kullanın, 6 ayda bir diş
       parçacıkların atmosferin üst kesimlerindeki   bunları seslendiriyor.   gelişme şansını azaltmak için ağız sağlığının   hekiminizden randevu alın, yiyeceklerinize
       moleküllere çarpmasıyla oluştuğunu                             önemini göstermektedir. Çocukların ilk   dikkat edin.
       anımsattı. Gerard ve meslektaşları, Mars’taki   Maskede kullanılan çeviri yazılımının   dişlerinin çıkması ile birlikte ebeveynler
       ışığın gezegenin atmosferinin yüzde   aslında bir robot için geliştirildiği ancak   çocuklarının dişlerini temiz bir tülbent   Sağlıklı bir ağız kalbinizin ve beyninizin
       95’ini oluşturan karbondioksit gazlarının   şirketin koronavirüs salgını başlayınca bunu   yardımı ile günde 1 ya da 2 kez silebilir. 2   daha kusursuz olmasını sağlayabilir. Tüm
       atmosferin üst kesimlerinde parçalanması ve   maskeye uyarlama kararı aldığı belirtiliyor.   yaşından itibaren de çocuklara yavaş yavaş   araştırmalar diş hekiminizin önerilerine
       karbonmonoksit ile oksijen olarak ayrışması   40 dolardan satılacağı açıklanan maske   diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır.  uymanın ne kadar önemli olduğunun bir kez
       sonucu oluştuğunu tahmin ediyor.  yakında piyasaya çıkacak.                                    daha altını çiziyor.
       Kaynak: Tr.sputniknews.com     Kaynak: BBC




                                                                       İŞYERİNDE STRESİN
                                                                       NEDENLERİ




                                       MARMARA
       NASA’YA KABUL                   DENİZİ’NDE                                                      CİLTTEN RUH HALİNİ
       EDİLEN TÜRK                     BALIKLAR                                                        YORUMLAYAN
       BİLİM KADINI                    TÜKENİYOR                                                       TEKNOLOJİLER


       Türk bilim insanı Betül Kaçar’dan büyük   Marmara Denizi’nin son yıllardaki av   Stres tepkisi aslında doğal bir korku   Cildinizdeki elektriksel sinyalleri ölçen akıllı
       başarı. Astrobiyoloji alanında Öğretim Üyesi   sorunlarını konu alan belgeseli; hem içinde   reaksiyonu. Bu anlamda gerekli olmasına   cihazlar; stres seviyeleriniz hakkında bilgi
       olan Betül Kaçar, “Güzel bir haber. Kelimelere   bulunduğumuz iklim krizini ve sonuçlarını,   karşın stres artışında insanlar tükenmeye ve   verebilir, spor performanslarınıza yardımcı
       dökmekte zorlanıyorum, ama şöyle: Evrende   hem balık fiyatlarındaki artışın nedenlerini   farklı belirtiler göstermeye başlıyor.   olabilir ve duygularınızı takip etmenize
       yaşamın izlerini araştırmak için oluşturulan   hem de karşı karşıya kaldığımız bu tehdidin     olanak sağlayabilir.
       yeni bir NASA ekibine kabul edilmişim”   giderek daha geniş bir boyuta ulaştığını ve   Stres belirtileri ise kişiden kişiye farklılık
       sözleriyle yaşadığı sevinci paylaştı.   türlerin insan eliyle nasıl yok olduğunu tüm   gösterebiliyor. Fiziksel belirtiler; gerginlik,   İsveç ve İngiltere’de çalışan araştırmacıların
                                      detayları ile gözler önüne seriyor. Türkiye   bedensel yakınmalar, gerilim türü baş   oluşturduğu uluslararası bir takım, cildimizin
       Kaçar, Marmara Üniversitesi’nde Kimya   denizlerinde avlanan balık miktarı, her yıl   ağrıları, yoğun kalp çarpıntıları şeklinde   iletkenliğiyle meydana gelen biyolojik
       Bölümü’nde okudu. 2012 yılında Harvard   dramatik bir şekilde düşüyor. 2007 yılında   olurken, psikolojik belirtiler; çatışmacı   sinyalleri yorumlamanın yenilikçi bir
       Üniversitesi’ne katıldı. Burada Organizma   518 bin ton balık avlanırken, bu miktar   tutumlar, tahammülün azalması, toleransın   yöntemini geliştirmiş. Bileğe takılan giyilebilir
       ve Evrimsel Biyoloji Departmanı’nda görev   2018’de 222 bin ton oldu. Bu durum kısaca   düşmesi, uyku ve iştah bozuklukları gibi   algılayıcıyla toplanan verileri kullanan
       aldı. Araştırmacının, ayrıca Tokyo Teknoloji   balık avı krizi olarak adlandırılabilir.  durumlarla ortaya çıkıyor.  araştırmacılar, bilgileri bir akıllı telefon
       Enstitüsü’nde de Doçent unvanı bulunuyor.                                                      üzerinde renkli spiral grafik biçiminde ve
       Betül Kaçar şimdi NASA’nın evrendeki   2000’li yılların başında stoklarını korumak   Uzmanlara göre iştah değişimlerinin stresle   gerçek zamanlı olarak görebiliyor.
       yaşam izlerini araştırmak için kurduğu ekipte   için büyük kampanyalar yapılan Boğaz’ın   yakın ilişkisi olduğu belirtiliyor. Örneğin,
       çalışacak.                     kraliçesi lüferde de durum vahim. 2002’de   birçok kişi farkında olmadan strese bağlı   Kaydedilebilen bu verilerle, cihazı giyen kişi
                                      35 bin ton lüfer avlanırken, 2018’de lüfer   iştah değişiklikleri nedeniyle kilo alıyor ve   yorumlanabiliyor. Kişinin ne kadar terlediğini
       Kaynak: www.cnnturk.com        av miktarı yüzde yetmiş azalarak 6 bin tona   kilo aldıkça stres de artıyor. Yine uzmanların   belirten cilt iletkenliği, duygusal tepkilerin
                                      geriledi. Üstelik tezgâhlara indirilen lüferlerin   tespitine göre işyerinde stresin nedenlerini   yanı sıra fiziksel tepkileri de gösterebiliyor.
                                      büyük kısmı, üreme sınırı olan 21 santimin   şöyle sıralamak mümkün: Uzun çalışma
                                      çok altında.                    saatleri, vardiyalı çalışma, çalışma mekanının   Kaynak: www.sciencedirect.com
                                                                      ergonomik olmaması, iletişim sorunları,
                                      Kaynak: www.ekolojist.net       rekabet ortamı, iş tatmininin düşük olması,
                                                                      stresi tetikleyen nedenler arasında yer alıyor.

                                                                      Kaynak: www.happycenter.com.tr
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14