Page 38 - LabMedya - 61
P. 38

38               KİMYA / TEKNOLOJİ                                                                        www .labmedy a.c om





                                                                                                        SANİYE-


                                                                                                        DE 44.2

                                                                                                        TERABİT


                                                                                                        İNDİRME


                                                                                                        HIZINA


                                                                                                        ULAŞAN


                                                                                                        ÇİP
               YÜKSEK                       hidrojeni görünür spektroskopi   kızılötesi ışık (Soleil’de var) kullanmayı
                                            ile çalıştılar, buna göre metalik
                                                                      gerektiriyordu.
                 BASINÇ                     hidrojen 460 GPa’ya doğru   Spektroskopi, araştırmacılara hidrojenin
                                            görüntülenmeliydi.
                                                                      elektronik yapısını anlattığı için faydalı bir
        ALTINDAKİ                           ABD’deki araştırmacılar tartışmalı   teknik. Katılarda, enerji seviyeleri değerlik
                                                                      bandında elektronlarla dolu olup iletkenlik
                                            şartlar altında 2017 yılında metalik
                                                                      bandında elektronlardan yoksun olan
                                            hidrojeni izole ettiklerini ifade
             METALİK                        etmişti, ulaştıkları basıncın 495   durumda bir bant boşluğu durumu söz
                                                                      konusu. Yalıtkan veya yarı-metalik katılarda
                                            GPa olduğnu iddia ediyorlardı. Aynı
                                                                      bu boşluğa eşit enerjili ışık soğuruluyor.
                                            zamanda diğer gruplar da pek
        HİDROJEN                            çok sebepten ötürü kuşkulu idiler,   Metallerde ise bu boşluk tamamen
                                            özellikle basınç değerinin mübalağa
                                                                      kapanıyor. Sonuç olarak Loubeyre’nin
                                            edilmesi söz konusu idi. Loubeyre
                                            şöyle diyor; “Standart elmas anvil   ekibinden gelen yeni sonuçlarda olası   Mikro tarak olarak adlandırılan yeni
                                                                      metalik hidrojen örneği 425 GPa’da
                                                                                                        bir cihaz, günün birinde mevcut
                                            hücresi ile 400 GPa’nın üstüne   kendisine gelen bütün kızılötesi ışığı
       Artan basınç altında, halka biçimli elmas                                                        internet altyapısının yerini alabilir çılgın
       anvil hücresi üzerinde bastırılan hidrojenin   çıkamayacağınız konusunda bir fikir birliği   soğuruyor diyebiliriz. Benzer sebeplerden   miktarda indirme hızları sunabilir.
       rengi ve kızılötesi soğurma değeri değişti.   var”. Ayrıca orijinal örnek o zamandan beri   ötürü hidrojen 310 GPa’nın üstünde şeffaf   İnternetin en meşgul olduğu saatlerde
       Paul Loubeyre ve Florent Occelli (Fransız   kayıp durumda.     görünümden siyah görünüme geçiyor.  bile, aynı anda milyonlarca kişiye bol
       Atomik Enerji Komisyonu, CEA) Soleil                                                             miktarda veri sağlayabilir.
       sinkrotronunda çalışan Paul Dumas ile bir   Alman araştırmacılar da yakın zamanda   Şikago’daki Illinois Üniversitesi’nde
       araya gelerek yüksek parlaklıklı kızılötesi   hidrojenin yalıtkan özellikten yarı metalik   çalışan Russell Hemley çalışmayı “dikkatle   Tüy kadar hafif olan bu teknoloji,
       spektroskopi çalışmaları yaptılar. Hidrojeni   kısmi iletken hale (350 GPa civarında)   yapılmış” olarak görüyor, ancak tedbirli   geçenlerde bir saha deneyine tabi
       iki elmasın uçları arasında çok yüksek   geçtiğini buldular. Araştırma ekibinin   olmayı tercih ediyor. Hemley, şöyle diyor;   tutulmuş ve hepsi de tek bir ışık
       basınçlar altında sıkıştırdıkları zaman,   özelleştirilmiş hücrelerinde 400 GPa’da   “Teorik tahminlerle uyum içinde olduğu   kaynağından yayılmak üzere; saniyede
       kızılötesi ışığın soğurulmasında büyük bir   iletkenlik göstermeye devam ediyordu,   görülen, yüksek basınçta ani bir geçiş   44.2 terabitlik (5.25 terabayt) çılgın bir
       değişim gördüler Çünkü malzeme bu ışığını   ancak tam metalik özellik göstermiyordu.   gözlenmiş”. Ancak bunun kesin olarak   veri hızına ulaşılmış.
       tamamını soğurmuştu, bu da iletken bir                         beklenen geçiş olduğu konusunda
       metal olduğunu gösteriyordu.   İletkenlik ölçerken aynı zamanda,   yeterli kanıt olmadığı konusunda uyarıda   Mikro tarak çipleri çok yeni değil.
                                      Loubeyre’nin ekibinin yaptığı gibi daha   bulunuyor. Hemley’e göre ayrıca burada ve   Yaklaşık on yıl önce icat edilmişler.
       Loubeyre, Chemistry World’e şöyle   yüksek basınçlar altında spektroskopi   diğer çalışmalarda, elmas uçlarının optik   Fakat veri otobanlarındaki baskıların
       dedi; ”Bu basınç aralığında hidrojenin   uyguladılar. Ekip, Raman sinyalinin 480   özelliklerinde basınçla oluşan değişimlerin   artmasıyla birlikte, internetimizin
       özelliklerinin ilk kez incelendiği bir çalışma   GPa’da kaybolduğunu gördü. Böylece   olacağını öne sürüyor.  ardındaki teknolojiyi inceltmenin ve
       oldu”. Bilim insanları örneğin iletkenliğini   metalik bir faza geçiş yapıldığı ortaya           hızlandırmanın yollarından biri de bu
       doğrudan ölçmediler, dolayısı ile tam olarak   çıkıyordu.      Daha olumlu düşünen Lilia Boeri (Sapienza   olabilir.
       malzemenin metalik özelliğini ilan etmemiş                     Üniversitesi, Roma, İtalya), çalışmayı
       oldular. Ancak Loubeyre’ye göre kızılötesi   Geleneksel tasarımlardan daha yüksek   “önemli” ve “heyecan verici” buluyor.   Swinburne Üniversitesi’ndeki
       ışımanın tam olarak soğurulması metalik   basınçlar kullanıldığında elmas uçlar   Boeri, CEA ekibinin 400 GPa’nın altındaki   Optik Bilimler Merkezi’nin müdürü
       hidrojen için yeterli bir koşuldu.  paramparça olmaktan ziyade deforme   basınçlarda hidrojenin yapısını analiz   olan David Moss şöyle söylüyor;
                                      oluyor. 2018 yılında, CEA ekibi 600 GPa’ya   eden çalışması ile iletkenliğin ölçüldüğü   “Bu cihazların kapasitesinin, ultra
       Bilim insanları 1930’lardan beri metalik   kadar basınçları kabul edebilecek halka   daha önceki çalışmalar arasındaki yakın   yüksek bant genişliğindeki optik
       hidrojeni arıyordu, Loubeyre; “ilk kez   şekilli bir elmas anvil hücresi geliştirdi.   değerleri memnuniyet verici gördüğünü   telekomünikasyonlarda meydana
       katılara kuantum mekaniğin teorik olarak   Loubeyre; merkezde yuvalarla beraber   iletiyor. Dolayısı ile metalik hidrojen üretimi   çıktığını görmek gerçekten heyecan
       uygulanması sonucu ortaya çıktı” diyor.   halka tatlısı (doughnut) biçimli oyuğu olan   konusundaki yorumun makul olduğunu   verici. Bu çalışma, tek bir çip
       Bu da kısmen onun yüksek sıcaklık süper   elmas uçlar kullanıldığında uçların deforme   düşünüyor. Boeri, en ileri teorik çalışmalar   kaynağından çıkıp tek bir optik liften
       iletkeni olabileceği eklentisi sonucu   olduğunu, ancak kırılmadığını açıklıyor.   ile bu yeni yayın kabul edildikten sonra ayrı   geçen bant genişliğinde bir dünya
       bekleniyordu. Seksen yıl önce, tahminlere                      yapılan bant genişliği çalışmaları arasındaki   rekorunu temsil ediyor. Ayrıca,
       göre metalik hidrojen 25 GPa’nın üzerinde   Uçlar arasında sıkıştırılan örneğin çapı   yakın değerlere dikkati çekiyor.  şebekenin en ağır yükü kaldıran
       oluşmaya başlayabilirdi; ancak pratikte   yalnızca 5 µm olduğu için analiz edilmesi              parçası için kocaman bir gelişme olma
       gerek duyulan basınçlar çok daha yüksek   son derece zordu. Kızılötesi spektroskopisi   Kaynak: Metallic hydrogen reveals itself under   özelliğini taşıyor”.
       oldu. 2002 yılında, Loubeyre ve arkadaşları   için uygun bir sinyal-gürültü oranı elde   mounting pressure | Chemistry World
       320 Gpa’ya kadar olan basınçlarda   etmek gerekliliği çok yüksek parlaklıklı                     Kaynak: ScienceAlert


             Labmarkershop.com                                  Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43