Page 22 - LabMedya - 61

22 GÜNDEM www .labmedy a.c om

SONBAHARA GİRDİĞİMİZ
BUGÜNLERDE KORONAVİRÜS
SALGININDA İLKİNDEN
DAHA BÜYÜK İKİNCİ
DALGANIN YAŞANMASINDAN
KORKULUYOR.

COVID-19

TÜM DÜNYADA yönünde endişeler var. Ancak bu konuda VIRÜSLER KARIŞTIĞINDA NE
OLUR?
net bilgi yok ve normal kuralların ne
KIŞ AYLARINDA kadarının geçerli olacağı henüz bilinmiyor. Bilim çevrelerinde en çok merak edilen

konulardan biri Sars-CoV-2 adı verilen
Koronavirüs salgını nedeniyle alınan
NASIL BİR önlemler (sık el yıkama, maske, sosyal yeni koronavirüsün kışın diğer virüslerle
ne şekilde etkileşim göstereceği sorusu.
mesafe, evden çalışma vs.) diğer virüslerin
SEYİR İZLEYECEK? yayılmasını da etkileyecektir. Hong Kong’da Solunum yollarını etkileyen virüsler
vücutta aynı bölgeleri enfekte etmek üzere
salgın sırasında uygulanan kısıtlamalar
programlanmış: Burun, boğaz ve akciğer
nedeniyle grip salgınının da azaldığı, şu an
kış mevsimini yaşayan Avustralya’da grip hücreleri. Bu durum virüsler arasında
Covid’li bir kış öngörüsünde bulunmak belirtiyor. Ayrıca virüsün aktifliğini azalttığı salgınının neredeyse hiç olmadığı veya rekabete yol açabilir.
oldukça karmaşık ve bazı belirsizlikler sanılan mor ötesi (ultraviyole) güneş normalden geç başlayacağı görülüyor.
hâkim olsa da hem endişelendirecek hem ışınları kışın daha az. Kışın kapalı ortamda Araştırmalar, bir viral enfeksiyonun
de iç rahatlatacak bazı nedenler var. Kuzey daha fazla bulunuyoruz; pencereler kapalı ili ve Güney Afrika gibi diğer güney bir diğerini devre dışı bıraktığını
yarımkürede kışın ne kadar kötü geçeceği olduğundan havalandırma da daha az. Tüm gösteriyor. Örneğin, 2009’da yayılan bir
sadece koronavirüse değil; kışın beliren bu faktörler koronavirüsün yayılmasına yarımküresi ülkelerinde de grip ve diğer rinovirüsün Avrupa’da domuz gribini
diğer virüslere, kendi davranışlarımıza ve neden oluyor. kış virüsleri bakımından benzer bir tablo geciktirmiş olabileceği düşünülüyor.
hükümet politikalarına bağlı olacak. söz konusu. Ancak kuzey yarımkürede
İngiltere Tıp Bilimleri Akademisi raporuna de aynı şeyin olacağı beklentisine girmek Zira bir enfeksiyona karşı bağışıklık
Ayrıca bir virüsün yol açtığı enfeksiyonun göre, kötümser bir tahminle bu kış ülkede tehlikeli olur. Grip mevsiminde uygulanan sisteminin geliştirdiği tepki bir diğerini de
bir diğerini engellediğine dair yeni bilimsel 250 bini aşkın ölüm olabilir. Virüs taşıyan kısıtlamalar, okulların kapatılması ve engelleyebiliyor.
veriler de var; ancak bunun koronavirüs bir kişinin bunu kaç kişiye bulaştırdığını uçuşların sınırlanması grip salgınında etkili
açısından nasıl işleyeceği henüz tam olarak ifade eden R katsayısının bunda etkili olurdu. Ancak şu an kuzey yarımkürede Glasgow Üniversitesi’nden Dr. Pablo
bilinmiyor. olduğu belirtiliyor. Şu an 1.0’in altında birçok ülke kısıtlamaları gevşetmiş Murcia, “Bir virüs kişiyi enfekte ettiğinde
olan R’nin kışın 1.7’ye yükseleceği tahmin bulunuyor. doğal bağışıklık sistemi tepki veriyor ve
KORONAVIRÜS KIŞIN DAHA FAZLA ediliyor. Kısıtlamalar öncesinde R sayısı 3.0 enflamasyona yol açıyor, bu ilk tepki ise
MI YAYILACAK? civarındaydı. Ancak R katsayısında daha Prof. Barclay, “Sosyal mesafe grip bir süreliğine bazı virüslere karşı koruma
küçük bir artış vaka sayısının da daha az vakalarını azaltmış olabilir, ama buna sağlayabiliyor” diye açıklıyor. Ancak aynı
Bu soru hala yanıtlanmamış olsa da diğer artmasına yol açacaktır. bel bağlayamayız” diyor. Koronavirüs araştırmalar bazı virüslerin aynı anda
virüsler hakkındaki bilimsel göstergeler birlikte yayılabildiğini de gösteriyor. Peki,
“evet” yönünde. Covid-19’a yol açan Londra’daki Imperial College’dan Prof. semptomlarına benzer ateş ve öksürüğe yeni koronavirüs bu karmaşık tabloda nasıl
yeni koronavirüs dışında, bildiğimiz Wendy Barclay “İnsanlar makul ve haklı yol açan kış virüsleri yüksek seviyede hareket ediyor olacak?
nezle semptomlarına neden olan dört olarak kaygılılar. İkinci bir dalga olması seyrederse çok daha fazla insanın
farklı koronavirüs türü daha var. Bunlar ihtimali yüksek; sürü bağışıklığı seviyesine test olması gerekecek. Liverpool Dr. Murcia, “Elimizdeki veriler gribe yol açan
kışın daha kolay yayılıyor. Bunun dışında ulaşmadığımız açık ve ikinci dalga için Üniversitesi’nden Prof. Julian Hiscox, “İkinci influenza virüsünün diğer virüslerle aynı
influenza, rinovirüs ve solunum yollarını kış elverişi bir zaman. Şu an büyük bir dalgaya hazırlıklı olmalı ve sosyal mesafe anda enfeksiyonu çok ender durumlarda
etkileyen RSV virüsü kışın yaygınlaşıyor. bilinmezle karşı karşıyayız ve süreç kötü ve el hijyeni konusunda tedbiri elden görülüyor, bu yüzden sanırım Sars-CoV-2
gelişebilir” diyor. bırakmamalıyız, aksi halde ikinci dalga ile influenzanın birlikte enfeksiyonu pek söz
Londra Hijyen ve Tropikal Hastalıklar gelecektir. konusu olmayacak” diyor. Her iki virüsle
Fakültesi’nden Dr. Rachel Lowe, “Kışın Bugüne dek İngiltere nüfusunun yüzde aynı anda enfekte olmuş az sayıda vakaya
zirve yapan diğer virüslere bakarsak 5’inin koronavirüse yakalandığı, yani yüzde Hazırlıklı olmamız gereken bir konu,
mevsimsel etki söz konusu olabilir. Ama 95’in virüse karşı hiçbir bağışıklığının semptomların benzerlik gösterdiği üç-dört rastlandığı ve virüslerin tek başına yol açtığı
bunun nedeni, hava koşullarından mı yoksa olmadığı biliniyor. Virüsün kontrolü elden solunum yolu enfeksiyonu arasında teşhisi enfeksiyondan çok daha ağır sonuçlar
insan davranışından mı kaynaklandığı tam kaçtığında vaka sayılarının nasıl arttığını görüldüğü belirtiliyor.
bilinmiyor” diyor. ABD örneğinde görüyoruz. kolaylaştıracak testleri geliştirmek olabilir.
Bu durumda hastanın Covid mi yoksa grip Dr. Murcia; diğer koronavirüs türlerinin RSV,
Tüm virüsler hava soğukken insan vücudu GRIP GIBI DIĞER KIŞ VIRÜSLERI olduğu hemen tespit edilebilir” diyor. Bu adenovirüs ve bazı parainfluenza virüsleri
dışında daha uzun süre canlı kalabiliyor. SORUN OLUR MU? nedenle İngiltere’de test kapasitesinin ile aynı anda enfeksiyona yol açtığını
İngiltere’de hükümetin bilimsel tavsiye günlük 500 bine çıkarılması ve mümkün söylüyor.
grubu (Sage), koronavirüs için en elverişli Kışın koronavirüste ikinci dalganın yanı sıra olduğunca fazla kişiye grip aşısı yaptırılması Kaynak: James Gallagher / BBC Sağlık ve Bilim
sıcaklığın 4 santigrat derece olduğunu grip enfeksiyonlarının da yaygınlaşması hedefleniyor. Muhabiri