Page 17 - LabMedya - 61

www .labmedy a.c om KİMYA 17

KİMYAGERLER TERMOSET

PLASTİKLERİ GERİ DÖNÜŞTÜRMENİN

YOLUNU BULDU

ki, bu çok heyecan verici bir gelişme” kırmızı çizgiye yaklaşırken, bu gibi Kaynaklar:
diyor. Bu proseste bozunabilir monomerler çözümlerle dünyada üretilen plastiklerin • www.sciencealert.com/chemists-have-worked-
kullanılarak gerçek polimer zincirleri % 20 civarı geri kazanılabilir. % 20’nin out-how-to-make-the-toughest-plastics-
kurulabiliyor ve bu teknikle önceki 65 milyon tona denk geldiğini belirtmekte recyclable
yaklaşımlar geliştirilerek, zincirleri fayda var. Nature’da yayınlanan • www.gercekbilim.com/kimyagerler-termoset-
oluşturan bağları gerçekten yıkılabilir makale sayesinde termoset plastikleri plastikleri-geri-donusturmenin-yolunu-buldu/
yapıyor. geri dönüşüme sokarak çevre kirliliği
Küresel plastik kirliliği her geçen gün engellenebilir.
Genelde dayanıklı plastik eşyalar
termoset plastikten üretilir. Bu
plastikler özellikle dayanıklı ve ısıya
karşı dirençli üretildiğinden, bunları
yeniden dönüştürmek çok zordur.
İşte bilim insanlarının yeni yaptığı bir
araştırmayla termosetleri bir arada tutan
kimyasal bağlar çözülerek, yeniden geri
dönüştürülebilecek.
Bu yeni teknik sayesinde termosetlerin
fiziksel direncini değiştirmeden,
sadece bir katkı malzemesiyle yeniden
dönüştürülebilir hale getirmek amaçlanıyor.
Günümüzde kullandığımız plastik poşet,
kaplık gibi malzemelerin % 75’e yakını
geri dönüştürülebiliyor. Fakat araba
parçalarından kullanılan termoset
plastikler dönüştürülemediğinden yeniden
kullanılamıyor. Yeni nesil termoset plastikte
ise karışıma silil eter denen bir monomer
ekleniyor.
Ayrıca bu madde yeniden şekillendirmeye
daha uygun bir durum yaratıyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden
kimyager Jeremiah Johnson; “Bu
çalışmanın, herhangi bir tür termoset
plastiğin temel mimarisindeki ana
tasarım prensibini, ortaya çıkaracağına
inanıyoruz” diyor. Aynı araştırma ekibi
daha öncesinde de termosetlerle bazı
temel karakterleri paylaşan plastiklerde
silil eter monomerlerini kullanmıştı. İşte bu
çalışmada da benzer prensibin termosetler
için de işe yarayabileceğini gösterdiler.
Son çalışmada, kamyon ve otobüs gövde
panellerinde kullanılan polidisiklopentadien
(pDCPD) adı verilen geri dönüşümü pek de
verimli olmayan termoset plastiğe bakıldı.
% 7,5 -10 silil eteri, polidisiklopentadien
sıvı öncülü olarak kullanan ekip, yeni bir
plastik türü üretti. Bu yeni plastik termoset
plastik gibi dayanıklı ama florür iyonlarıyla
temas ettiğinde bozunuyor. Ayrıca bu yeni
formül diğer bir testi de geçti. Bu yapı
bozunmakla kalmıyor, oluşan ürünler
yeniden kullanılabiliyor.

Yani geri dönüşüme giriyor. MIT’den
Jeremiah Johnson; “Bu yeni malzemenin,
diğer termoset plastikten nerdeyse
hiçbir farkı yok. Hatta mekanik özellikle
bakımından orijinal malzemeden daha
gelişmiş bir madde. Öyle gösteriyor
ki; bozunma ürünleri ile aynı prosesi
kullanarak yeniden termoset üretebiliriz