Page 26 - LabMedya - 60
P. 26

26               SİNİRBİLİM                                                                               www .labmedy a.c om











                                                                                                                                                  MVP Icon


                                                                                                                                                  Hijyen Monitörü



                                                                             CUSHING                                                              5 farklı parametreyi aynı anda


                                                                             SENDROMU                                                             ölçüp rapor edebilen ilk ve tek
                                                                                                                                                  “Hijyen İzleme Sistemi”


       Hepimiz zaman zaman strese gireriz.   döngüsü de düzensizleşebilir. Erkeklerde   kontrol altından tutmak gereklidir.  analiz gereklidir. Öncelikle fiziksel muayene
       Vücudumuz strese girdiği zaman kortizol   cinsel istek azalır, iktidarsızlık görülebilir.   Kortikostereoid ilaçlar ağızdan, damardan,   ile başlanır. Yüz yuvarlaklaşmaya başlamış
       adlı bir hormon salgılar. Kortizolü bir   Hatta Cushing sendromu kısırlığa varan   nefes yoluyla ve deriye sürülerek   mı, yağ bezeleri görülüyor mu? Deride
       yerlerde duymuş olmanız çok muhtemel.   sonuçlara yol açabilir. Bunun yanında   uygulanabilir. Astımlı hastalar solunabilir   çürük ve morluklar gözlenir.
       Kararında salgılandığı zaman bu hormon   bilişsel sorunlar, baş ağrıları, duygu   kortikostereoid ilaçlar kullanabilirler.
       bizi daha dirençli yapar ancak fazla   kontrolünde zorluklar da görülebilir.  Solunabilir ve deriye sürülebilir kortizolün   Fiziksel muayenenin yanında hastalardan
       salgılandığında bazı sorunlar ortaya                           Cushing sendromuna yol açma riski   kan ve idrar testleri yaptırması istenebilir.
       çıkabilir. Kortizol vücutta böbrek üstü   CUSHING              ağızdan ve damardan alınanlara göre çok   İdrardaki hormon seviyeleri ölçülür ve
       bezlerinde üretilen bir hormondur.   SENDROMUNUN NEDENLERI     daha düşüktür. Ancak bazı kişilerde çok   vücudun aşırı kortizol üretip üretmediği
                                                                      yüksek miktarlarda alındığında Cushing   anlaşılır. Kan analizlerinde de kandaki
       Cushing sendromu da uzun süre yüksek   Rahatsızlığın temel nedeni vücuda aşırı   sendromu yaptığı görülmüştür.  kortizol seviyesi görülebilir. Kan ve idrar
       miktarda kortizole maruz kaldığımızda   kortizol alınmasıdır. Vücut gerektiği                  analizleri tedavi sadece teşhis aşamasında
       ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bazen   durumlarda kendi kortizolünü böbreküstü   VÜCUDUN AŞIRI     değil, tedavi süresince de sürekli uygulanır.
       hiperkortizolizm olarak adlandırılan bu   bezlerinde üretiyor. Stresli durumlarda   KORTIZOL ÜRETIMI  Kan ve idrardaki kortizol seviyelerine
       rahatsızlık yüksek miktarda kortizol alımı   kan basıncını düzenlemek ve dolaşım               bakarak tedavinin seyrine karar verilebilir.
       sonrasında görülür. Beyin cerrahisinin   sisteminin doğru çalışmasını sağlamada   Vücudun aşırı kortizol üretimi sonucunda   Cushing sendromunun nedeni olarak                    Hijyen Ölçüm
       babası olarak kabul edilen Dr. Harvey   kortizol büyük bir göreve sahiptir. Savaş   iç kaynaklı Cushing sendromu görülür.   tümörden şüphelenildiğinde doktorlar
       Cushing bu rahatsızlığı 1932’de tanımlamış   ya da kaç tepkisinin oluşmasında etkili   Böbreküstü bezlerinden bir veya ikisi aşırı   tomografi gibi görüntüleme tekniklerine       Swabı (ATP)
       ve kendi ismini vermiştir.                                                                     başvurabilir.
                                      olduğunu söylemiştik. Savaşmak için   kortizol üretebilir. Bazı durumlarda ise
                                      vücudun daha fazla besine ve oksijene   kortizol yerine onun üretimini düzenleyen
       Neden ağızdan kortizol almaya gerek   ihtiyacı vardır. Bunun için kan basıncı   adrenokortikotropik hormon (ACTH) aşırı   CUSHING SENDROMU TEDAVISI
       duyarsınız? Muhtemelen bağışıklık
       sistemini baskılamak için kullanılır. Örneğin   artırılarak hücrelere kısa zamanda daha   üretilir. Böbreküstü bezleri sadece dışarıdan   Kortizolün yüksek miktarda
                                      fazla kan gitmesi sağlanır.
                                                                      gelen yanlış emre uyarak fazla miktarda
       kanser hastalarına kemoterapiden önce                          kortizol üretirler. Bu tür vakalarda da   salgılanmasından dolayı meydana gelen
       kortizol verilir. Bunun amacı kemoterapinin                                                    bu hastalığı nasıl tedavi edersiniz?
       kusma gibi olayları tetiklemesini önlemektir.   Vücudun ihtiyacı olan besini sağlamada   Cushing sendromuna rastlanır.  Tabii ki vücuttaki kortizolü azaltarak.
       Kortizol salgılandığında bağışıklık sistemi   etkili olduğu için kortizolün uzun süreli        Bunun birçok yolu vardır. Öncelikle
       baskılanarak vücudun bazı tepkileri   kullanımında proteinlerin sindirilmesine yol   İç kaynaklı Cushing sendromunun başlıca   kortikostereoid ilaçların alımı azaltılır.
       vermesi engellenir. Hücrelerde şeker   açıyor. Bu durum da yağların sarkmasına   nedeni tümördür. Beyinde hipofiz bezinde   Vücuda daha az kortizol girmesi sağlanarak
       kullanımı artar ve savaş ya da kaç tepkisine   ve vücudun obeziteye doğru gitmesine   meydana gelen iyi huylu bir tümör çok   dengenin oluşturulması gerekir. Cushing
       hazırlık yapılır.              neden olabiliyor.               fazla miktarda ACTH üretilmesine neden   sendromunun belirtilerinin giderilmesi çok
                                                                      olabilir. ACTH de böbreküstü bezlerini   önemlidir. Cushing sendromu bir tümörden   Termometre
       CUSHING SENDROMU HANGI         KORTIKOSTEROID                  gerekenden fazla kortizol üretmesi için   kaynaklanıyorsa tümör dokusu yok
       BELIRTILERI GÖSTERIR?          ILAÇLARIN ETKISI                uyarır. Sendromun bu formu geliştiğinde   edilmelidir. Bunun için cerrahi müdahale   probu
                                                                      artık Cushing hastalığı olarak adlandırılır.   veya radyoterapi uygulanabilir.                                                                                  İletkenlik
       Çok fazla kortizol aldığınızda   Kortizol vücutta doğal olarak üretildiği   Cushing hastalığı kadınlarda çok daha sık   Kortizol üretimini ve kontrol etmek için
       vücudunuzdaki proteinler kaybolmaya   gibi ağızdan veya damar yolundan da   görülür.           çok sayıda ilaç geliştirilmiştir. Cerrahi                                           pH-Sıcaklık                                    Probu
       başlar ve kaslarınız erir. Kasların erimesi   alınabiliyor. Dışarıdan yüksek miktarda ve   ACTH hormonunu beyinde hipofiz bezinin   müdahale ve radyasyon işe yaramadığında
       sonucu yağ dokusunu tutacak bir şey   uzun süreli kortizol aldığınızda dış kaynaklı            doktorlar ilaç tedavisine başlayabilir. İlaç                                            Probu
       kalmadığında yağ bezeleri oluşur. Örneğin   Cushing sendromu görülüyor. Örneğin   salgıladığını söylemiştik. Peki, başka bir   tedavisi bunlardan önce de uygulanabilir.
       Cushing sendromu en çok omuzlar   bir rahatsızlığınızdan dolayı kusma, mide   organ daha üzerine vazife değilken bunu   Bu tamamen hekiminizin vereceği karara
       arasındaki yağ bezesiyle kendini belli eder.   bulantısı gibi şikayetleriniz dinmiyor ve   salgılamaya başlarsa? Bazen vücudun   bağlıdır. Bazı vakalarda ameliyatın riskini
       Derinin üzerinde pembe ve mor lekeler   sürekli prednizon alıyorsunuz. Prednizon,   bir yerinde meydana gelen tümör durduk   mümkün olduğunca azaltmak için Cushing
       oluşur. Bunun yanında yüksek tansiyon,   kortizol ile aynı etkiyi gösteren yapay   yere ACTH salgılamaya başlar ve kortizol   sendromu belirtilerinin ameliyattan önce
       kemik kaybı ve bazı durumlarda tip 2   üretilmiş bir ilaçtır. Kısa süreli kullanımda   üretimini arttırır. Bu duruma pek sık   ilaçla azaltılmasına karar verilebilir. Aşırı
       diyabet de görülebilir.        çok fayda görüyorsunuz ama uzun süreli   rastlanmaz. Tümör dokusu iyi huylu da   kortizol üretimini kontrol altına almada
                                      kullanımda başka bir yan etkisi ortaya   olabilir, kötü huylu da. Genellikle akciğer,   hastalara ketokonazol, mitotane ve
       Sendromda hangi işaret ve belirtilerin   çıkıyor.              pankreas ve tiroid kanserlerinde bu tür   metyrapon reçete edilebilir.
       görüleceği vücudunuza ne kadar                                 vakalar ile karşılaşılır.
       kortizol aldığınıza göre değişir. En yaygın   Ağızdan alınan kortikostereoid ilaçlar           Kaynaklar:
       belirtiler ilerleyen obezite ve derideki   inflamatuvar hastalıkların kontrolünde ve   CUSHING SENDROMU NASIL   https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/
       renk değişiklikleridir. Proteinler yıkılıp   tedavisinde gereklidir. Örneğin romatoid   TEŞHIS EDILIR?  cushing-syndrome/symptoms-causes/syc-
       yağ doku artmaya başlayınca kilo alımı   artrit, astım gibi hastalıklarda hastaya çok          20351310
       ve yağ bezeleri ortaya çıkar. Yüzünüz   yarar sağlayabilir. Bu hastalıklarda vücudun   Bir hastalığı teşhis etmek kolay bir iş   https://www.niddk.nih.gov/health-information/
       yuvarlaklaşmaya başlar. Deri çok   immün sistemi aşırı tepki gösterdiği için   olmayabilir, hele bu Cushing sendromu ise.   endocrine-diseases/cushings-syndrome
       hassaslaşır. Ufak bir darbede hemen   bir miktar baskılanması gerekir. Kortizol de   Özellikle iç kaynaklı Cushing sendromu   https://medlineplus.gov/cushingssyndrome.html
       çürükler ve morluklar görülebilir. Bir yerinizi   tam olarak bunu yapar. Organ nakli olan   birçok rahatsızlıkla ortak belirtileri taşır.   https://sinirbilim.org/cushing-sendromu/Çağlayan
       kestiğinizde geç iyileşir. Kadınlarda adet   hastaların da bağışıklık sistemini sürekli   Tam emin olmak için uzun ve yoğun bir   Taybaş
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31