Page 40 - LabMedya - 57

40 TEKNOLOJİ www .labmedy a.c om

BİLİM İNSANLARI,

BİR YONGAYA SIĞAN

PARÇACIK HIZLANDIRICI

GELİŞTİRDİ

YAPAY ZEKÂ

ÇALIŞMALARININ

YÜKSELİŞİ STANFORD

TARAFINDAN Birbirine bağlı bir şekilde ilerleyen bilim doğru açıyla ateşledikleri yongayı nasıl

ve teknoloji, her geçen gün yepyeni
oluşturduklarını anlattı. Ekip, bunu
RAPORLANDI kapıları aralamaya da devam ediyor. başarabilmek için tasarım sürecini
Bilim insanları, elektronları hızlandırabilen
tersine çevirdi ve mikrodalgalar yerine
silikon bir yonga geliştirmeyi başardı. Bu
olan kızılötesi ışınları kullandı.
teknoloji, kanserle mücadele için oldukça insan saç telinin onda biri genişliğinde
SON SENELERDE EN DİKKAT ÇEKİCİ önemli bir adım olarak görülüyor.
ALANLARDAN BİRİ OLMAKLA KALMAYIP KİMİ Stanford Üniversitesi ve SLAC National Vuckovic’in ekibi, onun laboratuvarında
tasarlanan tersine tasarım algoritmasını
ÇEVRELERCE KORKULAN BİR YAPI HALİNE Accelerator Laboratory (Uluslar kullanarak bu sorunun üstesinden
GELEN YAPAY ZEKÂ, BU KEZ DE DÜNYANIN Hızlandırıcı Laboratuvarı); 3,2 km gelmeyi başardı. Bu algoritmalar,
araştırmacıların tersine çalışmasına izin
uzunluğundaki dev hızlandırıcıda
SAYILI ÜNİVERSİTELERİ ARASINDA YER ALAN çalışıyorlar. Stanford Üniversitesi verdi. Araştırmanın yazarlarından R. Joel
STANFORD TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN BİR ve SLAC’ten bilim insanları, ilk kez England, “Bazen tersine tasarımlar insan
kızılötesi lazerler kullanarak elektronları
mühendislerin düşünemeyeceği çözümler
ARAŞTIRMAYA KONU OLDU. hızlandırabilen silikon yonga geliştirdiler. üretebilirler” ifadelerini kullandı.
Elektrik mühendisi olan Jelena
Vuckovic’in önderliğindeki ekip, Science Araştırmacılar, elektronları ışık hızının
Yapay zekâ ile ilgili çalışmalar ve yapay olan NeurIPS’e katılım, 2018 senesine Dergisi’nde yazdıkları makalede nano %94’üne kadar hızlandırmak istiyorlar
zekâ sistemleri önlenemez yükselişini göre %41 ve hatta 2012 senesine göre ölçekteki kanalları nasıl oyduklarını, ya da bir başka deyişle 1 milyon elektron
sürdürürken bunun bir sonucu olarak, %800 artış göstermiş. vakumun içerisine mühürlediklerini ve volta (1MeV) kadar. Bu prototip yonga,
kullandığımız uygulamaların hızlarının elektronları gönderdiklerini açıkladı. hızlanmanın sadece tek bir aşamasını
katlanarak artmasını örnek gösterebiliriz. Bir diğer önemli metrik de yapay zekâ sağlayabiliyor ve 1MeV’e ulaşmak için
Hepimizin bir akıllı telefonu var ve çalışmaları. Endekse göre burada da Yongadaki hızlandırıcı, sadece bir elektron akışının bu aşamadan 1.000 kez
her birinde en az bir tane görüntü yüksek miktarda artış söz konusu. 2015 prototip olsa da Vuckovic; tasarımın ve geçmesi gerekiyor.
işleme programı bulunmaktadır. Şimdi ve Ekim 2019 arasına bakıldığında üretim tekniklerinin büyütülebileceğini Ancak Vuckovic, bunu o kadar da zor
düşünelim, sadece birkaç yıl önce yapay zekâ çalışmalarının ABD’deki payı ve farklı disiplinlerdeki çalışmalarda da bir görev olarak görmüyor. Vuckovic,
saatler alan işlemleri şu an geldiğimiz 5 kat daha yükseldi. kullanılabileceğini söyledi. Vuckovic; yongadaki prototip hızlandırıcının,
noktada dakikalar hatta bazen saniyeler büyük hızlandırıcıların, güçlü teleskoplara devreye tamamen entegre olduğunu ve
içinde yapabiliyoruz. Yapay zekâ algoritmalarını eğitmek için benzediğini ve onlardan sadece birkaç gerekli olan tüm kritik fonksiyonların
gereken süre de ciddi biçimde hızlandı. tane olduğunu söyledi ve “Hızlandırıcı yonganın içerisinde bulunduğunu dile
Tüm bu bilgiler, Stanford Üniversitesi Şu an gelinen noktada iki yıl önceye teknolojisini daha erişilebilir bir araştırma getiriyor. Araştırmacılar 2020 yılının
İnsan Merkezli Yapay Zekâ Enstitüsü ile kıyasla müthiş bir ilerleme olduğu aracı yapmak için küçültmek istiyoruz” sonlarına doğru 1MeV hedeflerine
McKinsey Global Enstitüsü’nün ortaklaşa görülüyor. Süre 1/180 oranında değişti. dedi. ulaşmayı planlıyorlar.
yayınladığı yıllık veri güncellemesi Aynı sistemi eğitmek için ihtiyaç duyulan
Yapay Zekâ Endeksi’nin içinde yer süre ki yıl önce ortalama 3 saat iken Araştırmanın ortak yazarlarından Bu, çok büyük bir başarı olsa da
alıyor. Endeks, yayınlanan gazetelerden Temmuz 2019 itibariyle 88 saniyeye bir tanesi olan fizikçi Robert Byer, SLAC’taki hızlandırıcının 1MeV’den 30
istihdam numaralarına kadar birçok kadar düştü. yongadaki hızlandırıcı teknolojisinin bin kat daha fazla enerji üretebileceğini
alandan çeşitli ölçümlerle birlikte yapay yeni kanser radyasyon tedavilerine de de söylemek lazım. Ancak Byer, bir
zeka ile ilgili büyümeyi takip ediyor. Sıradaki son ölçüt, görüntü tanıma öncülük edebileceğini ifade etti. Byer, gün ışık temelli cihazların mikrodalgalı
doğruluğu. Ekip, 14 milyondan fazla bu araştırmayla birlikte sağlıklı dokuya hızlandırıcıların yerini alabileceğine
Toplamda 290 sayfalık dizinden çıkarılan görüntüyü herkese açık bir veri kümesi hiçbir zarar vermeden elektron ışın inanıyor. Ayrıca araştırmanın
bazı önemli noktalar ise şunlar; olan ImageNet üzerinden izledi ve son radyasyonlarının direkt olarak tümöre yazarlarından olan elektrik mühendisi
raporlarda sistemler tarafından görüntü nasıl gönderilebileceğini gösterdiklerini Olav Solgaard da muhtemel bir kanserle
Yapay zekâ konferansına katılım, önemli tanıma doğruluğu 2013’te %62 iken söyledi. savaşma uygulaması üzerinde çalışmaya
bir metrik olarak öne çıkıyor ve katılım günümüzde %85’e ulaştı. başladı.
ciddi ölçüde artmaya devam ediyor. Vuckovic ve öğrencisi Neil Sapra;
2019 senesinde en büyük konferans Kaynak: Webtekno / Ceren Kır - zdnet kızılötesi ışık darbelerini doğru zamanda Kaynak: Phys.org