Page 36 - LabMedya - 57

36 BİLİM www .labmedy a.c om

ŞARKI SÖYLEYEN FARE BİLİNÇLİ

OLARAK SESİNİ KONTROL EDİYOR

Şarkı söyleyen fare olarak adlandırılan kurallarını anlamaktan, hızlı, karmaşık bir grup nöronun sinyalini alır. Beyin sapı Araştırmayı yapan bilim insanları bu fikrin
“Alston’un fareleri” az bilinen bir fare türü komutları koordine etmeye ve ağız ve (brainstem) daha sonra bir çağrı yapmak üstüne gitti ve şunu fark ettiler; her fare
olarak, Orta Amerika’nın yüksek dağlarında boğazdaki kaslara kadar bunlara sahip için ağza ve boğaza komutları (ses diğerinin şarkısının bitmesini bekliyor ve 1
yaşıyor. Bununla ilgili Science’te bir olmadıklarını ifade etti. Alston’un fareleri çıkarma) gönderir. Ancak maymunların saniye süre kadar sonra şarkı söylemeye
makale yayınlandı. Araştırma, bu fareler hakkındaki çalışmalara kadarki benzer seslerini, ilk araştırmacıların fark edemediği başlıyordu. Böylece araştırmacılar bu
üzerinde dikkat çekici sonuçlara ulaştı ve çalışmalar, memelilerin iletişim için çok şekilde kontrol edebildiği ortaya çıktı. Bilim fareleri “nazik” olmaya yönlendiren
araştırmacılar şarkı söyleyen fare üzerinde daha basit beyin devreleri kullandıklarını insanları maymunları, örneğin bir bilgisayar nöronları aramaya koyuldular.
insanların konuşmalarına benzer yönleri göstermişti. ekranında bir ipucu gördükleri zaman
keşfedildi. Bu yetenek evrimsel olarak arayabilecekleri şekilde eğitebilirler. Bu Araştırmacılar, deneyde farelerin
insan dilinin eski köklerine bağlanabilir. ŞARKI SÖYLEYEN FARE VE kontrolü uygulamak için maymunlar, beynin beynindeki bazı parçaları birkaç derece
PRIMATLAR ARASINDAKI ORTAK dış tabakasında bulunan beyin zarı olarak soğutup nöronları yavaşlattı. Bilim insanları,
Almanya Tubingen Üniversitesi’nde YÖNLER bilinen nöron kümelerini kullanırlar. farelerin beyin kabuklarındaki bir bölümün
nörobiyolog Steffen R. Hage, başka hiçbir şarkılarını kontrol etmek için şart olduğunu
memelinin insan dili için gerekli olanı Bir maymunun başka bir maymunla İnsanlar benzer beyin kümelerine sahiptir tespit etti. Araştırmacılar ayrıca bu beyin
yapabilecek bir beyninin olmadığını söyledi. karşı karşıya kalması durumunda beynin ve bunlar dil için gereklidir. İnsanlar ve parçalarına sinir engelleyici ilaçlar enjekte
Hage; insan dışındaki memelilerin dilbilgisi korku işlem merkezleri, beynin kökünde maymunlar arasındaki bu benzerlik, ettiler. Uyuşturulmuş erkekler genellikle
evrimsel açıdan bakıldığında dilin yapı şarkı söyleyemediler, söylediklerinde ise
taşlarının uzak primat (ön maymunlar) yavaş ve duraksıyorlardı.
atalarımızda geliştiği anlamına gelir.
Araştırmacı Dr. Long, fare korteksinin
ALSTON’UN FARELERININ AMACI (korteks “kabuk” anlamında) bu bölgesinin
ŞARKI SÖYLEMEK MI, KARŞILIKLI farelerin özel iletişimi için çok önemli
ATIŞMAK MI? olduğunu düşünerek, “Bir iletken olarak
düşünüyoruz. Hayvanların sırayla şarkı
2011 yılında N.Y.U. Tıp Fakültesi’nde söylemesine beynin bu kısımları izin
nörobilimci Michael A. Long, Alston’un veriyor” dedi.
şarkı söyleyen farelerinin seslerini duydu
ve ses geldiğinde laboratuvar farelerinden Bu araştırma, bilim insanlarına göre,
çok daha ilginç olduklarını fark etti. Her biri primatlar dışındaki memelilerin ilk kez
farklı melodiler çıkartan bu şarkı söyleyen seslerini kontrol etmek için beyin korteksini
fareler, 16 saniye kadar sürebilen yüksek kullanabileceğini gösterdi. Araştırmaya
sesleriyle cıvıl cıvıl sesler çıkartıyordu. Bu dâhil olmayan Dr. Hage; bulguların yaklaşık
fareler yalnız oldukları zamandan ziyade 100 milyon yıl önce yaşayan insanların
etraflarında başka fareler varken şarkı ve kemirgenlerin ortak atalarının zaten bu
söylüyorlar. Erkekler, diğer erkeklerle yeteneğe sahip olma olasılığını artırdığını
toprakları üzerinde mücadele etmenin bir söyledi.
yolu olarak şarkı söylüyor. Hem erkekler
hem de dişiler karşılıklı mücadelelerinde ALSTON’UN FARELERI OTIZM
şarkılarını söylemektedir. ARAŞTIRMALARINDA IYI BIR
MODEL OLABILIR
FARELER AYNI ANDA DEĞIL,
“NAZIK” ŞEKILDE SIRAYLA Araştırmanın önemli bir yanı ise Dr. Long’un
ŞARKILARINI SÖYLÜYOR ‘kara kutu’ olarak tanımladığı bu farelerin,
otizmin insanları konuşmada sorun
Teksas Üniversitesi’nden biyolog Steven yaşamaya nasıl yönlendirdiğini incelemek
M. Phelps ile birlikte çalışan Dr. Long, için iyi modeller olarak kullanılabilmesi
laboratuvarlarında farelerin beyinlerini olabilir. Dr. Long şimdi, Alston’un şarkı
incelemek için bir yuva kurdu. Bir gün, Dr. söyleyen farelerini otizmle bağlantılı bazı
Long’un yüksek lisans öğrencilerinden mutasyonlarla genetik olarak geliştirmeye
biri olan Andrew M. Matheson; komşu hazırlanıyor.
kafeslerde iki erkek farede tuhaf bir şey
fark etti. Birbirlerine şarkı söylemek yerine, Kaynak: Nytimes / Bilimma
sohbet ediyormuş gibi görünüyorlardı.