Page 40 - LabMedya - 56
P. 40
40 SAĞLIK www .labmedy a.c om
AĞRI VE IMMÜN
MEKANIZMALARLA ILIŞKISI
Mert KARACA
Ağrı, IASP (International Association for the ve T hücreleri, sitokinler, kemokinler, immün sitokin farklı mekanizmalarla ağrıyı keşfedilmiştir. (Kapsaisin formları
Study of Pain) tarafından; “Gerçek ya da lipid mediatörler ile aktif olarak ağrı doğrudan etkilemektedir. günümüzde deneysel artrit, kas ve eklem
potansiyel doku hasarıyla bağlantılı veya hassasiyetine etki ederken; omurilikte ağrılarının semptomatik tedavisinin yanı
bu hasarların terimleriyle tanımlanmış; mikroglia, T hücreleri ve astrositler dorsal Yine prostoglandin mediatörünü içeren sıra analjezik olarak da kullanılmaktadır.)
rahatsız edici, algısal ve duygusal deneyim” ganglion terminalleri ve ikincil nöronlar nonstreoid ilaçlara baktığımızda, analjezik Bu kanalların daha sonra pH, sıcaklık
olarak adlandırılmış ve genel hatlarıyla arasındaki nörotransmiter boşluk aracılı ve antienflamatuar etki gösterdiklerini ve diğer etkenlerle de aktifleştiği ortaya
nosiseptif, somatik, viseral, nöropatik, olarak ağrı mekanizmasına katkıda biliyoruz. Tabi yan etkileri henüz tam çıkmıştır. 7 tipi olan bu kanalların 6 tanesi
psikojenik olarak gruplandırılmıştır. İmmün bulunurlar. anlamıyla giderilmiş değil. Örneğin gastrik tüm memelilerde bulunmaktadır. Bu
sistemimizin de dâhil olduğu ağrı grubu, mukozal korumada hayati rol oynayan kanallara da bir örnek vermek gerekirse,
nosiseptif ağrı grubudur. Peki, bu ağrı ** Hangi immün sitokinlerin ne şekilde ve prostoglandinlerin temelini oluşturan nosiseptörlerden salınan P maddesi
grubunun immün sistemimizle ilişkisi etki ettiğini detaylandırmadan örneklemek sikkooksijenaz (COX1) enziminin, bu ilaçlar ve CGRP, lökositler ve kan damarından
nedir? gerekirse; aracılığı ile inhibe olması sonucu oluşan inflamatuar sitokinlerin salınmasına aracılık
yüksek gastrointestinal yan etki insidansı ederek nörojenik inflamasyonu tetikler. Bu
Nosiseptif ağrının oluşmasında temel unsur IL-1ß, farelerde yapılan deneylerde hala giderilememiştir. durumda TRPV1 kanallarının sensitizasyonu
nosiseptörlerdir. Ağrıyı algılayıp dorsal hem lokal hem de sistemik uygulamada yani fiziksel ve kimyasal uyaranlara karşı
ganglionlar üzerinden omurilik aracılı hiperaljeziye neden olduğu gösterilen Yine NGF; enflamasyon sırasında duyarlılığı artar.
olarak talamusa ve serebral kortekse kadar ilk sitokindir. Omurilikte bulunan makrofajlar ve mast hücreleri tarafından
ulaştırırlar. Bizi ilgilendiren nosiseptörlerin mikroglialardan doğrudan sentezlenebilen salınan nöronal büyüme faktörü, Monositlerin, makrofajların, nötrofillerin,
ağrıyı algılama biçimi ve talamus ile IL-1ß, dorsal ganglion üzerindeki tropomiyosun reseptör kinaz A (TrkA)’ya mast hücrelerinin, dendritik hücrelerin, B
serebral kortekse giden yolda etkinleşen reseptörlere etki ederek ağrı duyarlılığını bağlanarak periferik ağrı duyarlılığına ve T hücrelerinin temel görevlerinin yanı
mekanizmalardır. arttırıcı etki gösterir. AIA (antijen ilişkili artrit) katkıda bulunmaktadır. sıra kompleks sinyalizasyon yolakları
ve CIA (kollajen ilişkili artrit) modellerinde aracılığıyla ağrı mekanizmasını tetiklediğini
Nosiseptörler, bir immün sistem elemanı yapılan çalışmalar, TNF miktarının Pek çok kemokin de ağrı mekanizmalarında de biliyoruz.
gibi karakterize olmuşlardır. Sitokinlere, azaltılmasıyla zayıflatılmış mekanik görev almaktadır, örneğin dorsal ganglion
lipid moleküllere ve diğer immün duyarlılık sonucu eklemlerde sistemik nöronlarında CXCL1 kemokinin konik Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda
mediatörlere karşı duyarlıdırlar. En önemlisi nötralizasyon olduğunu göstermiştir. Yabani reseptörü üretilmektedir. Ve bu reseptörün diyebiliriz ki; ağrı, birçok farklı hastalığın
de bir edinsel immün sistem hücresiymiş tip farelerle karşılaştırıldığında IL-6 enjekte aktifleşmesiyle ortama CGRP (kalsitonin en önemli özelliğidir. Artan kanıtlar,
gibi patojenleri ve salgıları doğrudan tanıma fareleri, mekanik ve termal uyaranlara karşı ilişkili peptid) salınmaktadır. (Bu peptidin çeşitli dokularda enflamatuar ve bulaşıcı
özellikleri vardır. zayıflamış hiperaljezi göstermiştir. önemli fonksiyonları vardır) Bu reseptörün hastalıklarla ilişkili ağrının başlatılmasında,
inhibasyonu ile de mekanik allodini ve ısı yayılmasında ve kronikliğinde nöroimmün
Periferik sinir terminallerinde, geçici Nötralize edilmiş endojen IL-17A’nında hiperaljezisinin ortaya çıktığı kanıtlanmıştır. etkileşimlerin rolüne işaret etmektedir. Bu
potansiyel reseptör kanalları (TRP) ve G farelerde ağrı benzeri davranışları önlediği etkileşimlerin modülasyonu hem ağrıyı
protein bağlantılı reseptörler aracılığıyla görülmüştür. Omuriliğe eksojen olarak Geçici reseptör potansiyel kanalları da ağrı hem de altta yatan hastalığı hedeflemede
üstte saymış olduğum moleküler IL-10 enjekte edilmesi, paklitaksel (bir sinyalizasyonunda kilit görev almaktadırlar. bizlere yeni yollar sunabilmekte ve bu
mediatörleri algılayan moleküler sensörleri kemoterapi ilacı etken maddesi) kaynaklı Bu kanallar 1997 yılında bir acı biber mekanizmaların anlaşılması henüz
eksprese ederler. Yine periferal sistemde ağrının azalmasını sağlamıştır. Bu türünün etken maddesi olan kapsaisinin bu çözümleyemediğimiz problemlerin çözümü
mast hücreleri, makrofajlar, nötrofiller örneklerde de görüldüğü gibi daha birçok kanallarla ilişkisinin anlaşılması sonucunda için de umut vaat etmektedir.
Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi