Page 17 - LabMedya - 34
P. 17

17


       Albert                            iki kara deliği mercek altına aldıklarını   Yerçekimsel dalga nedir?  Bu keşif ne işe yarayacak?
                                         belirten bilim insanları, bu ikisinin birbiri
                                                                           Yerçekimi, ışık gibi dalgalar halinde
                                                                                                             Belki yarın televizyon  veya cep telefonu
                                         etrafında dönüp çarpması sonucu
                                                                           ilerliyor, ama ışığın aksine radyasyon
                                                                                                             gibi hayatımızı kolaylaştıracak bir icada
       Einstein                          meydana gelen yerçekimsel dalgaları   yaymak yerine, uzayın kendisinde   dönüşmese de bu keşif bilimde tam bir
                                                                           dalgalanmalar yaratıyor. LIGO lazer
                                         ilk kez 14 Eylül’de saptandı ve yapılan
                                                                                                             çığır. Çünkü kainatla ilgili tüm bilgilerimiz,
       yine haklı                        son çalışmaların ardından dünyanın geri   dedektörleri, ışık hızında ilerleyen bu   radyo dalgaları, ışık, X ışınları,
                                                                           dalgaların ses sinyaline dönüştürülüp
                                         kalanıyla paylaşıldı. “Karadeliklerden
                                                                                                             gamma ışınları ve kızılötesi ışınlar gibi
                                                                           kaydedilmesine imkan sağladı. Reuters’a
                                         çıkan sesi duyabilirsiniz”
                                                                                                             elektromanyetik dalgalardan oluşuyor.
       çıktı                             MIT’de görev yapan astrofizikçi   konuşan MIT bilimadamı Matthew Evans,   Bu dalgaların hepsi evrende ilerlerken
                                                                           “Karadelik’ten yayılan ve Dünya’ya gelen
                                                                                                             kesintiye uğrayabildiğinden, ‘uzayın
                                                                           sinyalleri hoparlöre bağladık. “Vuup”
                                         Nergis Mavalvala, “Astronomi için
                                         yeni bir aracın ortaya çıkışına şahit   sesini duyduk” diyor.       hikayesini’ bugüne kadar hep parça
                                                                                                             parça, eksik halde öğrenebiliyorduk.
                                         oluyoruz” derken, meslektaşı Matthew                                “Kainata yeni bir pencere açılıyor”
                                         Evans da yerçekimsel dalgaları                                      Yerçekimsel dalgaların saptanması
       Bilim insanları Albert Einstein’ın   tespit etmelerinin ardından bunları
       varlıklarını 100 yıl önce söylediği   ses dalgalarına dönüştürdüklerini                               sayesinde artık astronominin elinde
       yerçekimsel dalgalarını ilk kez   belirterek, “Karadeliklerden çıkan sesi                             yeni ve çok önemli bir araç var. Bu
       tespit ettiklerini duyurdu. Yeni   duyabilirsiniz” diye konuştu.                                      sayede “kainatın hikayesini” yakında bir
       bulgular, evrenin anlaşılması                                                                         bütün olarak öğrenebiliriz. Kainatın ilk
       konusunda yeni pencereler açacak.   Dünyayı sarsan görecelilik teorisiyle                             dönemine ait hiç bilmediğimiz verilere
       Penn Üniversitesi’nden Abhay      yerçekiminin uzay ve zamanın bükülmesi                              ulaşabilir, esrarını koruyan karadelikleri
       Ashtekar’a göre “Bu gerçekten     anlamına geldiğini ortaya koyan                                     ve nötron yıldızlarını daha iyi anlayabiliriz.
       heyecan verici bir olay. Kainata   Einstein, 1916’da bu teorinin bir uzantısı                         Penn Üniversitesi’nden Abhay Ashtekar’a
       yeni bir pencere açılıyor”.       olarak, yerçekimsel dalgaların varlığını                            göre “Bu gerçekten, gerçekten heyecan
                                         savunmuştu. Ancak bugüne kadar bu                                   verici bir olay. Kainata yeni bir pencere
       Bilim dünyasının merakla beklediği   dalgaların varlığına dair doğrudan bir                           açılıyor”.
       açıklama yapıldı. Einstein’ın yüz yıl önce   kanıt bulunamamıştı.
       ortaya attığı, uzayı ve zamanı büken yer
       çekimsel dalgaların varlığı kanıtlandı.   Einstein’ın teorisi neydi?
       Olay son elli yılın en büyük keşiflerinden   Einstein’ın çığır açan genel görelilik
       biri olarak nitelendiriliyor.     teorisine göre yerçekimi, maddenin   Bilim insanları Albert Einstein’ın varlıklarını 100 yıl önce söylediği
                                         varlığı nedeniyle uzay ve zamanın   yerçekimsel dalgaları ilk kez tespit ettiklerini duyurdu. Yeni
       California Teknoloji Enstititüsü (Caltech),   bükülmesi anlamına geliyor. Einstein   bulgular, evrenin anlaşılması konusunda yeni pencereler açacak.
       Massachusetts Teknoloji Üniversitesi   1916’da bu teorinin bir uzantısı
       (MIT) ve LIGO Bilimsel İşbirliği,   olarak, yerçekimsel dalgaların varlığını   Penn Üniversitesi’nden Abhay Ashtekar’a göre “Bu gerçekten
       Einstein’in hipotezinin kanıtlandığını   savunmuştu. Ancak bugüne kadar bu   heyecan verici bir olay. Kainata yeni bir pencere açılıyor”.
       Washington’da duyurdu.            dalgaların varlığına dair doğrudan bir
       Dünya’ya 1.3 milyar ışık yılı uzaklıktaki   kanıt bulunamamıştı.
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22