Page 48 - LabMedya - 33
P. 48

2015’te








               laboratuvar dünyasını




               heyecanlandıran buluşlar




               2015 yılının en iyi buluşlarından bazıları tıp, elektronik,
               fizik, kimya ve mühendislik alanlarında gerçekleştirildi.





          ODTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi   Uygulamalı Bilimler ve Kimya      belirtti. Bu yeni robotik el, Johns   kolay olmadığı belirtilirken, ABD North
          Prof. Dr. Ural Akbulut, Science ve Nature   Bölümlerinde geliştirilen teknikle tek   Hopkins Üniversitesi’nin Uygulamalı Fizik   Carolina State Üniversitesi’nde, Prof.
          gibi bilimsel kaynaklardan 2015’te   bir organik molekül kullanılarak diyot   Laboratuvarı’nda geliştirildi. Robotik   Dr. J. Narayan ve ekibi, lazer ışınlarını
          dünya bilim dünyasında yaşanan önemli   yapıldı. Elektronik devreleri küçültmek   elin parmaklarındaki tork algılayıcıları,   kullanarak Q-karbon adı verilen karbon
          gelişmeleri derledi. Tıp, elektronik, fizik,   amacıyla, diyot ve transistör gibi tüm   parmağa uygulanan basıncı algılıyor   elementinin üçüncü fazını üretmeyi
          kimya ve mühendislik alanlarındaki etkili   elektronik devre elemanlarını birer adet   ve elektrik sinyallerini beyindeki duyu   başardı. Narayan, dünyada Q-karbon
          buluş, 600 dolayındaki buluş arasından   molekülden oluşturma fikri 1974’te   korteksi ve motor korteksine takılan   bulunmadığını ancak bazı gezegenlerin
          seçildi. Buna göre, 2015’in en önemli   ortaya atılmıştı. Molekül boyutunda bir   elektrotlara iletiyor. Parmaklardaki   merkezinde bulunabileceğini vurguladı.
          buluşlarından bir tanesi ABD’de Duke   diyot yapabilmek için yapısı asimetrik   algılayıcıların kortekslerdeki elektrotlara   Araştırma ekibi, Q-karbon elde etmek
          Üniversitesi’nden Doç. Dr. N. Bursac ve   olan özel tasarlanmış organik moleküllere   tellerle bağlı oluşu, felçli hastanın   için safir, cam veya bir plastiğin
          Dr. L. Madden’in, kasılabilen insan kasını   ihtiyaç olduğu biliniyordu. Ancak daha   normal parmakla dokunmuş gibi bir   yüzeyini önce amorf (kristal olmayan)
          laboratuvar ortamında ilk kez üretmeleri   önce yapılan çalışmalardan iyi sonuç   his duymasını sağlıyor. Bu çalışma St.   karbonla kapladı. Ardından karbon
          oldu. İnsan kasının, dışarıdan gelen   alınamamıştı. Columbia Üniversitesi   Louis’de, A Future Technology Forum’da   kaplı yüzeye, 200 nanosaniye süreyle
          elektrik sinyalleri, biyokimyasal sinyaller   Kimya Bölümü’nde görevli olan Yardımcı   sunuldu. Mobil cihazlar için çok hassas   bir lazer sinyali gönderdi. Lazer ışını,
          ve ilaçlara vücuttaki normal kaslar   Doçent L. Campos, bu çalışmayı   küresel konumlama sistemi University of   karbon tabakasının sıcaklığını bir an
          gibi tepki verdiği açıklandı. Araştırma   başarılı kılan asimetrik organik molekülü   Texas at Austin’de, Yardımcı Doçent T.   için 3 bin 727 santigrat dereceye
          ekibi, daha önce çok sayıda hayvan   sentezlemeyi başardı. Elektronik Doçenti   Humphreys iki lisansüstü öğrencisiyle  çıkardı ve sonra sıcaklık oda sıcaklığına
          kasını laboratuvarda üreterek deneyim   L. Venkataraman, bu molekülü kullanarak                       düştü. Yüzeyi karbon filmle kaplanan
          kazandıklarını aktardı. Bursac, henüz   nanometre boyutlarındaki ilk diyotu   Dünyanın en küçük ışık kaynağı   malzemeyi, lazer ışınının uygulandığı
          kas yapısına dönüşmemiş insan kök   üretti. Nanometre boyutundaki diyotun,   olan grafen lamba        süreyi ve soğuma süresini değiştirerek,
          hücreleriyle işe başladıklarını, ardından   standart diyotlara oranla 50 kat daha   Karbon atomlarının altıgenler şeklinde   Q-karbonun elmasa dönüştürülme
          hücre sayısını artırıp uygun bir matris   iyi performans gösterdiği açıklandı. Bu   birbirine bağlanarak oluşturduğu, bir   yüzdesinin kontrol edilebildiği
          kullanarak bu hücrelerin, besi ortamında   araştırma, Nature Nanotechnology’de   atom kalınlığındaki tabakalar olarak   açıklandı. Bu çalışmada kullanılan
          istenilen yapıya ulaşmasını sağladıklarını   yayımlandı.            tanımlanan grafen isimli malzeme, ilk   lazer ışınlarının, göz ameliyatlarında
          bildirdi. Bursac, laboratuvarda ürettikleri                         kez grafitin üzerine selofan yapıştırıp   kullanılanlarla aynı tür olduğu belirtildi.
          insan kasının, kişiye özel ilaçların   Engellerin üzerinden         kaldırılarak elde edilmişti. ABD   Üretilen mikro boyutlardaki elmasların,
          geliştirilmesini hızlandıracağını açıkladı.  atlayabilen robot      Columbia Üniversitesinden Prof. Dr.   kontrollü ilaç salınımı, yüksek sıcaklık
                                            ABD Massachusetts Institute of    J. Hone ve araştırmacı Dr. Y. D. Kim,
          Dünyanın en eski taş aletleri     Technology (MIT) Makine Mühendisliği   küçük bir grafen tabakasını iki metal   anahtarları ve güç elektroniği alanlarında
                                                                                                                kullanılabileceği açıklandı. Araştırma,
          ABD’de Stony Brook Üniversitesinden   bölümünde Yardımcı Doçent S. Kim,   elektrotun arasına yerleştirip bir silikon
          Doç. Dr. S. Harmand ve ekibi, Kenya’da   dört ayak üzerinde koşarken, önündeki   yonganın üzerine astı. Elektrotlara voltaj   Journal of Applied Physics’te yayımlandı.
          Turkana Gölü civarındaki Lomekwi’de   engelleri algılayıp üzerinden atlayabilen   uygulanınca geçen akım, grafenin akkor
          Taş Devri’nden kalma aletler buldu.   robot geliştirdi. S. Kim, ‘Çita’ adını   hale geldiği ve bir elektrik ampulü gibi   Güneş enerjisiyle sıvı yakıt
                                                                                                                üreten biyonik yaprak
          Arkeolog ve antropologlardan oluşan   verdikleri otonom robotun, koşarken   silikon yongayı aydınlattığı görüldü.
          ekibin, 2011’de Lomekwi’de bulduğu taş   karşısına çıkan 45 santimetrelik engelleri,   Grafenin sıcaklığı 2 bin 500 santigrat   Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi ve
          aletlerin, en az 2,7 milyon yıllık olduğu   LIDAR denilen sistemle algıladığını   dereceye ulaştığı halde metal elektrotlar   Kimya Bölümü’nün ortak çalışmaları
          jeolojik incelemeler sonucu anlaşıldı.   açıkladı. Robot, kendi algılama sistemiyle   ve silikon yonga bu sıcaklıkta erimedi.   sonucunda güneş enerjisi kullanılarak,
          Araştırmacılar kazılara devam etti ve   karşısındaki engelin uzaklığını ve   Bunun nedeni, nanometre boyutuna   sıvı bir yakıt olan izopropanol üretildi.
          aynı bölgeden çıkartılan 149 buluntunun,   yüksekliğini hesaplıyor. Ardından, engele   inilince tüm malzemelerin fiziksel   İzopropanol, izopropil alkol olarak
          daha da eski olduğu belirlendi. Çevredeki   çarpmadan üzerinden atlayabilmek   özelliklerinde değişiklikler olması   da adlandırılıyor ve otomobillerde
          manyetik minerallerin ve volkanik   için hızını ayarlayıp en uygun noktada   olarak açıklandı. Grafit ısıyı iyi ilettiği   benzin veya mazot yerine yakıt
          küllerin analizleri, oradaki taş aletlerin   sıçrayarak engeli aşıyor. Robotun,   halde grafenin ısıyı iyi iletememesi   olarak kullanılabiliyor. Araştırmacılar,
          3,3 milyon yıllık olduğunu kanıtladı.   kullanacağı enerjinin ayarlanması,   nedeniyle grafenin kendisi 2 bin 500   depolanması ve otomobillerde
          Bugüne kadar bilinen en eski taş   havada iken ve yere indikten sonra   dereceye ulaştığı halde ısısını metale   kullanılması kolay olan izopropanol
          aletler, 2,6 milyon yıllıktı ve Etiyopya’da   dengesini koruyabilmesi, Kim ve ekibinin   veya yakınındaki silikona iletemediği   adlı sıvı yakıtın, güneş enerjisiyle
          bulunmuşlardı. Daha sonra 2010’da,   geliştirdiği yazılımlarla gerçekleşiyor. Dış   kaydedildi. Fotonik tümleşik devrelerin   üretilmesinin önemli olduğunu vurguladı.
          3,3 milyon yıllık hayvan kemiklerinin   bağlantısı olmadan otonom hareket eden   yapımında, silikon yongaların üzerine   Prof. Dr. D. Nocera, ‘biyonik yaprak’
          üzerinde insanlar tarafından yapılmış   robotla ilgili bilimsel veriler, Robotics:   grafenden yapılmış bir ışık kaynağının   olarak adlandırdıkları sistemde önce
          kesikler bulunmuştu. Kesiklerin ancak   Science and Systems Konferansı’nda   yerleştirilmesi önemli bir gelişme olarak   kendi ürettikleri katalizörün, güneş
          taş aletlerle yapılabileceği bilindiği için   sunuldu.              değerlendirilirken, çalışma, Nature   enerjisi ile suyu oksijen ve hidrojene
          bilim adamları, ilk taş aletlerin bilinenden                        Nanotechnology’de yayımlandı.     ayırdığını açıkladı. Ardından, Ralstonia
          çok daha önceye uzandığını belirledi   Felçli hastaya dokunma hissi                                   eutropha adlı bakteri tarafından hidrojen
          ancak aletler bulunamamıştı. Harmand   kazandıran robotik el        Oda sıcaklığında karbondan        ile karbon dioksitin birleştirilerek
          ve ekibinin, 5 yıldır aranan 3,3 milyon   ABD Savunma İleri Araştırma Projeleri   üretilen elmas      izopropanole dönüştürüldüğünü belirtti.
          yıllık taş aletleri bulması, önemli keşifler   Ajansı’nın (DARPA) desteklediği bir   Karbon elementi, saf haldeyken   Bu tür biyonik yapraklarla güneş enerjisi
          arasında yerini aldı. Çalışma, Nature   proje için geliştirilen robotik el, felçli   grafit ve elmas olarak iki temel fazda   kullanılarak bazı vitamin ve ilaçların
          Dergisi’nde yayımlandı.           hastaya dokunma hissi kazandırdı.   bulunmasıyla grafit, çok yüksek   sentezlenebileceği açıklandı. Çalışma,
                                            Programın yöneticisi J. Sanchez, bazı   basınç ve çok yüksek sıcaklık altında   Proceedings of the National Academy of
          Bir adet molekülden               gelişmiş protezlerin beyin gücüyle   elmasa dönüştürülebiliyor. Ancak   Sciences’da yayımlandı.
          yapılan diyot                     kontrol edilebildiğini, ancak hastaların   oda sıcaklığında ve normal basınç
          ABD’de Columbia Üniversitesinin   dokunduğu objeleri hissedemediğini   altında sentetik elmas üretmenin   Kaynak: Sabah
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53