Page 44 - LabMedya - 30

44 HABER SAYI 30

Arılar yok olursa

İnsanlık da yok olur mu?

Einstein'ın "Arılar yeryüzünden

kaybolursa insanoğlunun
4 yıl ömrü kalır" teorisini bazı
bilimadamları çürüttü. Nasıl mı?

Araştırmaya göre çiçeklerin döllenmesinde arıların büyük bir role sahip olduğu doğru
ve gerçekten de arılar yok olursa, bugün severek yediğimiz pek çok meyve ve sebze yok
olacak. Arjantin'deki Nacional del Comahue Üniversitesi'nden Dr. Marcelo Aizen'e göre, bu
durum insanoğlunun sonunu getirecek ölçüde büyük bir krize sebep olmayacak.
Aizen, insan beslenmesinde pirinç ve buğdayın daha hayati bir öneme sahip olduğunu ve
bu gibi besin maddelerinin yetiştirilmesinde arıların herhangi bir “katkısının” bulunmadığını
belirtiyor. Bu sebeple de “Arılar kaybolursa, besin çeşitliliğimiz azalır, dünya belki eskisi
kadar güzel bir yer olmaz, ancak hayat devam eder.” diyor.

Arılar mucizelerle dolu Saatteki hızları 50 kilometreye
Bugüne kadar bilim dünyasının arılarla ilgili yaklaşıyor
derlediği bilgilerden bazıları şunlar; Arıların başlarında gözleri, duyargaları ve
Bal arıları, herhangi bir yuvada koloni beslenme organları bulunur. Baş, vücudun
oluşturarak yaşamlarını sürdürür. Aile ikinci kısmı olan göğse ince oynak bir boyunla
yaşamında iş bölümü, yardımlaşma ve bağlıdır. Göğüs ve karın, segment denilen
çalışkanlık temel kurallarıdır. Bir bal arısı ailesi, halkalardan oluşur.
''ana arı'', ''işçi arı'' ve ''erkek arı'' olmak üzere, Arının petek şeklinde bir çift bileşik ve üç
birinin görevini diğerinin yapamadığı üç farklı adet basit gözü vardır. Basit gözlerin her biri Arıları diğer hayvanlardan üstün
bireyi içerir. binlerce küçük üniteden oluşur. Bileşik göz, kılan özelliklerinden bazıları
''Bey'' ya da ''kraliçe'' olarak bilinen ana arı, ana ana arıda 3 bin, işçi arıda 4 bin, erkek arıda şöyle:
arı hücresine bırakılan döllü bir yumurtanın 8 binden fazla basit gözün birleşmesinden
larva döneminde, işçi arı olacak larvaya göre meydana gelir. • Bir kilo bal için 40 bin arının 6 milyon kez çiçeğe konması gerekir.
daha sık ve daha zengin gıda (arı sütü) ile Başta bir çift duyarga bulunur. Bunlar • Dünyanın en hızlı bilgisayarlarından biri saniyede 16 milyar
özel beslenmesi sonucu yumurtadan yetişkine koku, tat ve dokunma hissetme duyularını aritmetik işlem yapabilir. Bal arısı ise aynı sürede daha az enerji
toplam 16 günde oluşur. Ana arı kolonideki en sağlar. Duyargalar içerisindeki sinir uçları harcayarak 10 trilyonluk işlem yapma kapasitesine sahiptir.
önemli birey olup, koloni verimliliği ve arıcının sayesinde duyularına ek olarak rüzgar hızını
gelir düzeyi üzerinde doğrudan etkide bulunur. ve hava sıcaklığını da algılayabilirler. Arıların • 10 mikrovattan daha az enerji tüketen bal arısının beyni,
Tek görevi olan yumurtlaması sayesinde duyargaları o kadar hassastır ki, iki kilometre günümüzde üretilen en verimli bilgisayardan 100 milyon kat daha
koloninin sürekliliğini devam ettirir. mesafeden balın kokusunu alırlar. üstündür.
Göğüs, arının hareket merkezidir. Orta • Bal arıları bir peteği doldurabilmek için 100 milyon çiçeğin nektarını
Yumurtadan yetişkine toplam 21 günde oluşan bacakları üzerinde polen fırçası denilen sert toplayabilir ve 100 bin kilometre boyunca kanat çırpabilir.
işçi arılar, koloni için gerekli olan tüm işlerin tüyler bulunur. Bunlar çiçeklerde bulunan • Bir koloninin bir kilogram bal üretebilmesi için dünyanın etrafını 6
yerine getirilmesinden sorumludur. İlkbahar ile polenin göğüsten ve ön bacaklardan arka kez dönmeye eşdeğer bir uçuş yapması, bir arının dünyanın
sonbahar arısındaki aktif dönemde ömürleri bacaklara aktarılmasını ve arka bacaklarda çevresini dönmesi için yaklaşık 25 kilogram bal tüketmesi gerekir.
42 gün olan işçi arılar, ilk 21 günde kovan bulunan polen sepetine toplanmasını sağlar. • Uçan bir arının her kilometrede, enerji için yarım miligram (gramın
içinde iç hizmet arısı olarak temizlik, yavrunun Bu polen sepetçikleri, polenin kovana
ve ana arının beslenmesi, arı sütü salgılama, taşınması görevini görür. 2 binde biri) bala ihtiyacı bulunur. Bir arı bir litre balla 25 kilometre
balın olgunlaştırılması, mum salgılayarak petek Kanatlar çok ince zar şeklinde olup iki çifttir. hızla ve saniyede 200-250 kez kanat çırparak 3 milyon kilometre
örme ve kovan girişinde bekçilik gibi görevleri Uçuşta arka kanatlardaki kanca sayesinde ikisi kat edebilir.
üstlenir. Çıkıştan sonraki ikinci 21 günde ise birlikte çalışır, uçuşu ve uçuşu yönlendirmeyi • Kraliçe arının bir günde yumurtladığı yumurta ağırlığı, kendi
dış hizmet arısı olarak nektar (bal özü), salgı, de sağlar. Arının uçuş sırasındaki hızı saatte ağırlığının 20 katına erişebilir.
polen, su ve propolis toplarlar. 50 kilometreye yaklaşır. • Arı, vücut ağırlığının 330 katı yük çekebilir.
Yeni yetiştirilen ana arılarla çiftleşmeleri Arılar kendi hayatını tehlikede görmediği • Bir petek gözünün derinliği 12 milimetre, duvarlarının kalınlığı ise
dışında herhangi bir görevi olmayan erkek sürece insanı sokmaz. Arıların sokması, milimetrenin 20'de biri kadardır. Buna rağmen bal ile
arılar ise hazır tüketici konumundadır. Bu savunmalarının en son aşamasıdır. Önce doldurulduğunda petek hiçbir zarar görmez.
yüzden görevleri gereği ilkbaharda, özellikle sesle uyarırlar, daha sonra toplu halde gürültü
oğul döneminde ana arı ve işçi arıların aksine, yaparlar, hala tehlike hissederlerse hızla tehlike • Bir işçi arı, 42 günlük hayatı boyunca çay kaşığının 12'de biri kadar
ana arının dölsüz yumurtlaması sonucu gelen yere doğru uçup çarparak korkutmaya bal yapabilir.
yumurtadan yetişkine 24 günde oluşur. Oğul çalışırlar, bu da olmazsa en son sokarlar. • Bir bal arısı, bir seferlik polen toplama gezisinde 50-100 çiçeği
mevsiminin bitmesine müteakip görevleri de Arının iğnesi böceklere karşı savunma ziyaret eder.
bitmiş olacağından, yazın ve erken sonbaharda olduğundan sert kabuktan çıkabilir, insan ve • Arılar, birbirleriyle dans ederek iletişim kurar. Bal arası dans ederek
işçi arılar tarafından kovan dışına atılarak hayvan etinden çıkmaz. İğnesi bağırsaklara diğer bal arısına nektar ve polenin nerede olduğunu işaret eder.
ölüme terk edilir. Erkek arılar, zehir bezi ve iğne bağlı olduğundan iç organları parçalanır ve • Arılar mavi rengi ayırt edebilir, ancak kırmızıyı, koyu gri ve siyah
gibi organlara sahip olmadığından kendilerini telef olurlar. olarak algılar.
savunamaz.
Bal arısının beyni, günümüzde üretilen en • Bal arıları dakikada 11 bin 400 kez kanat çırpar, bu da vızıltı sesinin
verimli bilgisayardan 100 milyon kat daha nedenidir.
üstündür.