Page 34 - LabMedya - 30
P. 34

34 HABER                                                                                                                                     SAYI 30







                  Koşmak                     Egzersizin kalp hastalıkları, bazı kanser türleri, yüksek tansiyon, tip 2 diyabet gibi

                                             bazı hastalıklara yakalanma riskini azalttığı çeşitli tıp araştırmalarında gösterilmiştir.

            zihin açıyor,                    Şimdi de aklın daha iyi çalışması ve zihin açıklığı ile olumlu ilişkisi olduğu ortaya
                                             çıkmaktadır. Artık “sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” sözü ile yetinmeyip bir adım
                                             öte giderek “egzersiz beynin gıdasıdır” diyoruz.
                   aklı canlı               Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden   zihinsel performans eksikliği veya    Yüksek tansiyonun ve diyabetin beyin



                       tutuyor              Dr. Ratey, tıp araştırmalarının egzersizin   bunama belirtileri görülüyordu.  damarlarına zarar verdiği bilinmekte.
                                            beyin gücü ve düşünce üstündeki olumlu
                                                                                  Almanya Bavyera’da 55 yaş üstü 4000
                                                                                                                       Egzersizin tansiyon düşürücü ve insülin
                                            etkilerini göstermek için verdiği bir   deneği iki yıl boyunca izleyen ve 2010   düzenleyici etkisi beynin bu yolla
                                            konferansında dinleyicilerin bulundukları   yılında yayımlanan bir araştırmanın   korunmasına da yardımcı olmakta.
                                            yerde ayağa kalkıp 20 saniye yoğun    sonucuna göre, bu süre boyunca       Son sinirbilim (neuroscience)
                                            egzersiz (tepinme) yapmalarını,       egzersizden uzak kalanlarda zihni    araştırmaları egzersiz sırasında beynin
                                            arkasından 10 saniye dinlenmelerini   yeteneklerin azalma riski, egzersiz   serotonin, noradrenaline ve dopamine
                                            istemiş ve bunu 4 kez tekrarlatmış.   yapanlara göre iki kat fazla idi. Burada   gibi maddeler (neurotransmitters)
                                            Dr. Ratey “Böylece dinleyicilerin     egzersiz ile kastedilen, hafta birkaç kez   salgıladığını gösterdi. Bu salgılar yanında
                                            konsantrasyonları artacak,  söylediklerimi   bahçe ile uğraşma; veya bisiklete binme,   ensülin benzeri büyüme faktörü
                                            daha iyi anlayacaklar ve konferans    yüzme, tenis oynama gibi sporlardı.  (IGF-1) ve beyin türevi nörotrofik faktörün
                                            sırasında uyumayacaklar.” diyor.      Yaşlılar üzerinde yapılan başka      de (BDNF) salgılandığı görüldü. Bu
                                             Ratey ve diğer bilimadamlarının      araştırmalarda egzersizin beynin     maddeler nöronları beslemekte, daha
                                            araştırmaları, vücudun idmanlı (fit)   hipokampus bölgesinde yaşla gelen
                                            olmasının birçok zihni çalışma ve genel   küçülmeyi geciktirdiği gözlendi.   iyi çalışmalarını desteklemekte ve yeni
                                            zeka (IQ) üstünde olumlu etkisi olduğunu,   Araştırmalar daha çok yaşlılar üzerinde   nöronların oluşmasını sağlamakta.
                                            egzersizin hem çocukluk çağında hem de   yapılsa da bulgular egzersizin her   Bu ve diğer benzer bulgulara bakan
                                            ileri yaşlarda bu etkiye sahip olduğunu   yaşta zihne olumlu etki yaptığını   ABD Sağlık Bakanlığı, okullara daha
                                            göstermekte.                          göstermekte. ABD’de New York kenti   çok beden eğitimi ve spor dersleri
                                            İdmanlı olmakla zihni performans      devlet okullarında yapılan bir araştırma   koymalarını öneriyor. Tıp Enstitüsü ilk
                                            arasındaki olumlu ilişki ilk olarak   çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Beden   okullarda her gün 30 dakika, orta okul
                                            1960’larda ortaya sürülmüşse de bundan   eğitiminde sınıfının veya yaş grubunun en   ve liselerde ise her gün 45 dakika beden
                                            30 yıl sonra 1990’larda daha belirgin   üst %5’lik dilimindeki öğrenciler, en alt   eğitimi dersi önermekte. Bir yetkili
                                            görülmeye başlandı. Kaliforniya’daki   %5’lik dilimdeki öğrencilerden akademik   bunun nedeninin sadece daha sağlıklı bir
                                            Salk Enstitüsünden Fred Gage, farelerde   testlerde ortalama 36 puan daha yüksek   gençlik olmadığını, aynı zamanda daha
                                            egzersizin beyinde yeni nöronların    not aldılar.                         çok beden eğitiminin sınav notlarını ve
                                            büyümesini sağladığını buldu. Onu     İsveç'te 1,2 milyon gencin verileri   genel ulusal test skorlarını yükselttiğini
                                            takiben Illinois Üniversitesi'nden Arthur   kullanılarak yapılan bir taramada 15   söylemekte.
                                            Kramer, Nature dergisinde yayımladığı   ile 18 yaşları arasında yapılan fiziksel   Darısı bizim okulların başına.
                                            bir makalede hantal yaşam sürdüren    aktivitenin 18 yaşına gelindiğinde IQ zeka
                                            yetişkinlerin 6 aylık bir egzersiz programı   skorları ve zihinsel yeteneklerle yüksek   Bilimania
                                            sonucunda, genel zeka gerektiren      korrelasyon gösterdiği anlaşıldı.    Kaynakça:
                                                                                                                       http://www.newscientist.com/article/mg22029421.000-
                                            yönetim yeteneklerinde belirgin       Bu ilişkinin arkasında yatan mekanizma   run-yourself-smarter-how-exercise-boosts-your-brain.
                                            performans artışı sağladıklarını yazdı.   veya nedenin ne olduğu konusunda   html?full=true#.UoExj_lkOgA
                                            Bu bilimsel yayınlardan sonra egzersiz ve   değişik görüşler bulunuyor. Egzersizin   http://archinte.jamanetwork.com/article.
                                                                                                                       aspx?articleid=774229
                                            zihni işlevler arasında ilişki ortaya koyan   stres doğuran sebepleri unutturarak   http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16239176
                                            çok sayıda araştırma yapıldı. Geniş çaplı   düşünceyi temizlediği, insanı   http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3574441/
                                            bir araştırmada 1500 kadar denek 20 yıl   rahatlattığı, bir mutluluk duygusu   pdf/rspb20122250.pdf
                                                                                                                       http://www.pnas.org/content/
                                            boyunce izlendi. Orta yaşlarda (40-50)   getirdiği söylenmekte. Öte yandan kan   early/2011/01/25/1015950108.abstract
                                            haftada en az iki kez spor veya egzersiz   dolaşımdaki hızlanma en çok kan ihitiyacı   http://biomedgerontology.oxfordjournals.org/
                                            yapanlarda, yaşları 60-70 olunca,     duyan organ olan beyne daha çok kan ve   content/61/11/1166.abstract
                                                                                                                       http://www.newscientist.com/article/mg21528792.300-
                                            yapmayanlara göre çok daha az düzeyde   oksijen gitmesini sağlamakta.      the-workout-pill-why-exercise-is-the-best-medicine.html
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39