Page 38 - LabMedya - 29
P. 38
38 HABER SAYI 29
Yoksa bu yaşayanların fena anılarını mesut iktidar peşinde koşanların ‘sarsılmaz’
anılarla değiştirebilirlerdi.
takipçisi, hırsızların suç aleti, organ
kaçakçılarının ‘gönüllü bağışçısı’
Koca profesörler, bu genç doktora
mutlu kölelİk öğrencilerini kutlamak için sıraya olmamız nasıl engellenecek?
Nitekim bunu şimdiden depresyon
girdi. Boston Üniversitesi’nin
ilaçlarıyla yapanlar mevcut. İsrail’de
Nörobilim Merkezi Başkanı Prof.
çağı mı? Howard Eichebaum, “Bu fantastik geçen sene, aşırı dinci bir Yahudi
tarikatın, genç müritlerine kuvvetli
bir başarı” dedi. Yıllardır beyin
antidepresanlar verip ‘libidolarını’
araştırmaları yapan Kanadalı
profesör Sheena Jossely, “Birçok düşürdüğü ortaya çıkmıştı.
Bilimadamları, laboratuvar adam bu yolda yıllarını harcadı fakat
ortamında beyne ‘yapay bunun bir gün başarılabileceğini Hatıra dediğin bir oynak
anı’ yüklemenin yolunu hayal bile etmiyorlardı." dedi. protein
Jossely’ye göre bu metot depresyon
buldu. Uzmanlara göre bu ve travma sonrası stres bozukluğu Amerikalı ve Fransız ilimadamları
yöntemle fena hatıralardan, gibi zorlu alanlarda tedavi için şimdilik sadece fareler üzerinde
aşk acısından, Alzheimer’dan kapıları ardına kadar aralıyordu. başarı sağladılar fakat keşifleri insan
doğası üzerine daha derin verileri su
ve depresyondan kurtulmak üstüne çıkarabilir. Sonuçta ‘kişileri
mümkün. Kulağa hoş geliyor. Kötülerin eline yeni bir silah şahıs yapan anılarıdır’ fakat anılar da
mı veriliyor?
Peki fena hatıraları silip aslında beyindeki bir dizi kimyasal
yerine mesut anılar yüklersek ettikten sonra eski hatıraya geri Biliminsanlarının sevincine reaksiyondan ötesi değil. Yapılan
katılabiliriz. Ama evvel “Sil Baştan”
araştırmalar anıların, beyinde belirli
‘kişiliğimiz’ ne olacak? dönmek, diğer anılar yüklemek de (Eternal Sunshine of a Spotless bir cin protein olarak tutulduğunu
söz konusu olabilecekti. Mind 2004), “Başlangıç” (Inception ortaya koyuyor. Anılar hatırlandığında
Aslında bu iki farenin öyküsü... Mutlu sıçan ise geçen hafta ortaya -2010) ve “Gerçeğe Çağrı” (Total bu proteinler harekete geçer ve
Biri kara öteki boz 2 laboratuvar çıktı. Paris’teki Ulusal Bilimsel Recall1990) gibi onlarca filmi yeniden şekillenir, değişime uğrar.
zihnimizden silmeleri gerekecek.
faresinin... Pek sevimli oldukları Araştırmalar Merkezi uzmanları, bir Bu yüzden mahkemelerde tanıkların
söylenemez, animasyon filmlerinde fareye uyurken bir hatıra ‘kaydetti’. İnsanların beyinleriyle ve anılarıyla anılarına güvenilmez. Görgü tanıkları
kariyer yapma şansları yok. Ama Karim Benchenane liderliğindeki oynamanın yol açabilecekleri gördüklerinden nihai derece emin
konusunda oldukça karamsar
o ufak fareler ilim tarihine geçti. ekip, daha evvel farenin beynine olan bu filmler, haksız olmayabilir. olduğunu der fakat gerçekte ‘hatıra’
Çünkü onlar, ‘yapay anıya’ sahip ilk iki elektrot yerleştirip, bir kutu Sil Baştan’da problemli biten denilen şey zamanla düş gücü ve
canlılar oldu. Biri bu anıyla mesut içinde gezinmeye bıraktılar. Farenin ilişkilerini kafalarından atamayan inançlarla yoğrulup bulanıklaşır.
oldu. Diğeri ise kafasına kazınan kutudaki bazı yerleri belleğinin çift, hafızalarının silinmesini kabul Yani çoğu ‘sedadan’ ibarettir. Hatta
hatıradan nefret etti. Mutsuz kara neresine kazıdığını tespit ettiler ediyordu fakat gene birbirine âşık geçen sene ABD’nin Northwest
farenin hikâyesi daha eski. ABD’nin ve sıçan uyurken bu hücreye oluyorlardı. Gerçeğe Çağrı’da Üniversitesi psikoloji bölümünde
MIT Üniversitesi'nde doktora yapan mükafat bulacağı diğer bir yerin beynine maceralı bir Mars yolculuğu yapılan bir araştırmada, insanların
24 yaşındaki Steve Ramirez, Kasım bilgisini kaydettiler. Fare bu yere ‘yükleten’ insan, yaşadığının gerçek hiç yaşamadıkları olaylara ilişkin
ayında onu o uğursuz kara zeminli hiç gitmemişti. Ama uyandığında olup olmadığı konusunda kuşkuya hatıra buluş edip bunun gerçekliğine
kutuya koyduğunda farecik, her vakit ayakları onu doğrudan o ödülün düşüyordu. “Başlangıç” filminde inandığını bile ortaya çıkarıldı.
yaptığı gibi etrafı kolaçan etmek bulunduğu yere götürdü. Parisli ise bir grup dolandırıcı, insanların Ama nereden bakarsanız bakın,
ilimadamları da hararetle birbirini
yerine yerinde dondu kaldı. Çünkü o, kutladı. rüyalarına girip servetlerinin adamın kendi anısına güvenmemesi
bu kutuda elektroşok yemişti. Daha anahtarını çalıyordu. “Ada” filminde diğer, başkalarının beyninize
doğrusu yediğini sanıyordu; çünkü (2005) bir klon adam fabrikasında yaşamadığınız hatıraları yüklemesi
Ramirez onun beynine düzmece Terk eden sevgiliyi silip ‘şablon anılar’ yükleniyordu. diğer... Anıların oynanması apayrı
bir ‘elektroşok anısı’ yüklemişti. atabilirler Hepsi, beyinleri başkalarına bir felsefi sorun ortaya çıkarıyor:
Farecik yeni bir şok korkusuyla Biliminsanlarının sevincini anlamak emanet etmenin risklerini ortaya Anılarla oynanırsa ‘geçmişin’ anlamı
yerinden kıpırdayamazken Ramirez mümkün. Yaptıkları az buz değil. koyuyordu. İnsana dair her türlü ne olacak? Kötü hatıraları siler yerine
ile ekip arkadaşı Çinli XuLiu (34) ‘Optogenetik’ ismi verilen yöntemle, bilimsel gelişmede olduğu gibi mesut anılar yüklersek, ‘kişiliğimiz’
sevinçle havalara sıçrıyordu. Zira 2 beynin ‘aç-kapa’ düğmelerini “etik sorunlara” dikkat çekiyorlardı. ne olacak? İngiliz Yazar Julian
sene süren çalışmalarının ardından bulmuşlardı. Bu yolla Alzheimer Temel sual yalın: Travmaları alt Barnes “Anılarınız sizin kimliğinizdir."
hipotezlerini kanıtlamışlardı. Tek bir hastalarına yitirdikleri hatıraları etmeye çalışırken kötülerin eline diyor. Yani ne yaptıysanız,
anıyı taşıyan beyin hücrelerini tespit kavuşturabilirler, Parkinson ve yeni bir silah mı veriliyor? Yaşanan yaptığınızla kalır fakat onları nasıl
edip bu hücrelere, o beyne sahip başka beyin hastalıklarının yarattığı fena hatıralardan kurtulmaya hatırladığınız sizin kimliğinizi oluştur.
olanın ‘yaşadığına ant edebileceği’ hasarları da onarabilirlerdi. Yakınını çalışırken birilerinin mesut köleleri Yanlış veya doğru...
yeni bir hatıra yüklemek mümkündü. kaybedenlerin, sevgilisinden olma riski nasıl sıfırlanacak? Terör Mustafa ALKAN/HT PAZAR
Üstelik anıyı taşıyan hücreyi tespit ayrılanların, büyük felaket örgütlerinin intihar komandosu, Kaynak: Haberturk
