Page 42 - LabMedya - 25
P. 42

42                                                          www.facebook.com/labmedya                                                 Haber










        SÜRDÜRÜLEBİLİR


        YAŞAM İÇİN POLİTİKA,



        RADİKAL YOLU MU



        YOKSA EVRİM



        YOLUNU MU İZLEMELİ?







        Doğada radikal değişimler, deprem, volkanik
        patlamalar, meteor yağmuru, iklim değişimi

        gibi nedenlerle yaşama alanlarında meydana
        gelmekte; genellikle fiziksel, abiyotik yani cansız

        maddede gerçekleşmekte. Evrimsel değişimler ise,
        biyolojik, canlı maddede gerçekleşmektedir.





        Radikal değişimler doğası gereği,    hücrelerin(bakteri ve mikroorganizmalar)                                 güneşledi!” cümlesinde görüldüğü
        devirici, hızlı, yıkıcı ve şiddetli olmaktadır.  temel biyokimyasal mekanizmalarını                           gibi isim fiil olur, fiil isim olur “tersine
        Evrimsel değişimler ise, doğası gereği   evrim sürecinde mükemmelleştirmesi                                   protein fosforlanması’nda olduğu gibi
        şiddetsiz, yavaş, bozmadan bütünleştirici  3 milyar yıl gibi bir zaman almıştır.                               eklerle. Yapım ve çekim ekleri olmayan
        olmaktadır. Buna en iyi örnek 3 ana   Çok hücreli daha karmaşık yapılar,                                       bir dil nasıl olurdu acaba? Az kökle
        aşamada evrimleşen insan beynidir: İlkel   0.5 milyar yıl gibi çok daha kısa bir                               çok kelime üretilebilir miydi acaba?
        beyin, limbik beyin ve korteks beyin!   zamanda gelişmiştir ve çok hücreli                                     Ya da, az kelime ile çok cümle? Bu
        Beyin evriminin bu üç aşaması, bugün   yapıların geliştiği bu 0.5 milyar yılın                                 şekilde verimlilik ve tasarruf ile niteliksel
        iç içe ve üst üste yaşamını birlikte tek   hemen ardından ikinci 0.5 milyar yılda                             ya da biçimsel zenginlik yaratılabilir
        bir dizge uyumu içinde sürdürmektedir.   bitkiler ve hayvanlar gelişmiştir. Yaşam                             miydi? Dilbilgisel ölçü içinde yıkmadan,
        Radikal değişimler, tersinedir. Ah yanlış   aslında zamansal, miktarsal ve türsel                             tüketmeden, üretim yapılabilir miydi?
        yaptık; hadi baştan alalım diye bir   çokluk ve büyüklük açısından bakteri                                    Klasik kimya A+B=C’de olduğu gibi
        şey yoktur. Geride kalan tüm gemileri   ve mikroorganizmaların üretimidir.   bu fosfor                         yüksek enerjileri bir seferde uygulamak
        yaktığı ve yıktığı için geri dönüp, tekrar   Bakteriler gibi hancı mikroorganizmalar   atomunu takar. Fosfor    suretiyle yakarak, ezerek, yıkarak
        başlayabilmek gibi bir şans yoktur.   yanında, bitkiler ve hayvanlar,     eklenen protein, eski                 C’ye ulaşırken, yeşil kimya veya yeşil
        Evrim, çevresine uyum sağlar! Radikal   yeryüzündeki yaşam evrenin kenar   şeklini kaybeder ve                 politika A+F-N*K/s+T+R-O*E*E…
        değişim, çevreyi kendine uydurur.    mahallesinde, eğriti yolculardır aslında.   yeni bir şekil kazanır.       =C gibi çok daha dolaylı, uzun, çok
        Evrim, pasiftir, mevcudu öldürmeden   Zaman içinde mükemmelleşmiş bu      Bu yeni şekil, ona                  daha geniş çeşit katılımlı sinerjik ama
        yaşamı zenginleştirir. Radikal değişim,   biyokimyasal süreçler, her ne kadar   yeni işlevler kazandırır.     enerji verimliğini maksimize eden küçük
        aktiftir, mevcuttan öldürerek yaşamı   bugünkü yeşil kimyaya ve hatta yeşil   İşlevlerini yerine getirdikten   güzel çevrimsel adımlarla C’ye ulaşır.
        zenginleştirir. Evrim, çevre ile çok boyutlu   politikaya esin kaynağı olsun diye   sonra, fosfor sökücü protein tarafından
        ilişkiler geliştirmektir. Radikal değişim,   mükemmelleşmediyse de, en büyük esin   fosforu sökülür, ATP’ye iade edilir ve   Fakat ekolojik felaketten kurtulmak için
        çevreyi doğru olduğu düşünülen tek   kaynağı olmuştur ve olmaya da devam   eski şekline ve işlevlerine geri döner.   toplumsal olarak değil evrim, devrim bile
                                                                                  İşte, bu sökme veya takma işlemi için
        boyuta indirgemektir. Evrim, canlı doğaya   edecek gibi görünmektedir.                                        yapacak zaman yok!
        dair yumuşak ve yavaş bir değişimken,   Zaman içinde mükemmelleşmiş bu    gerekli enerji, moleküler biyolog Oktay   Çünkü devrimi doğanın cansız bileşenleri
                                                                                  Sinanoğlu’nun ifadesi ile yaklaşık 50
        radikal değişim cansız doğaya dair   temel biyokimyasal metabolik süreçler                                    yapmak üzere! İnsanın azgın egoist
        sert ve hızlı bir değişimdir. Canlılığın   neredeyse yaşayan her canlıda aynıdır!   ila100 kcal/mol’dür. Fakat bir seferde bu   tüketim kültürü nedeni ile doğanın şu an
                                                                                  enerji kullanılsa, önce bu proteinlerin,
        çevreye akordu evrimseldir ki akort’un   Bu yeşil yöntemin sırrı nedir acaba?                                 yapmakta olduğu ve yapmaya devam
        Latince kökü de “ad cordis” yani akıl ve   Kısaca, az kaynak ile çok iş yapmaktır.   sonra hücrenin yaşamı tehlikeye girer.   edeceği radikal değişime uyabilmek
                                                                                  Bu nedenle her bir işlem, her biri sadece
        gönüle doğru demektir! Bu akıl ve gönül,   Yani, verimlilik ve tasarruf ile niteliksel                        ve akort olabilmek için bireysel (d)
        temelde gezegenimizdeki canlı ve cansız   zenginlik yaratmaktır… Ölçü içinde   7 kcal/mol enerji taşıyan ATP sayesinde   evrimlerimizi bir an önce yapıp, canımızı
                                                                                  14 adımda gerçekleşir. 100 / 7 yaklaşık
        bileşenlerden oluşan organik yapıyı   yıkmadan, tüketmeden, üretmektir!   14 küçük güzel adım yapar! Bu küçük   kurtarmalıyız! Belki bizi gören birileri
        temsil eden Gaia’nın aklı ve hakkıdır ki   Üretimi tüketmeden yararlanmaktır! Nasıl   güzel adımlar sayesinde hücrenin ölçüleri  de bizi izler! Unutmayalım ki, doğadaki
        bu akıl ve haklar çerçevesinde insan   mı? Hücre içinde çok temel biyokimyasal   içinde tüketmeden üretim yapılmış olur.   karıncalar, arılar, kuşlar ve balıkların
        yaratıcı, girişimci ve özgürdür!     bir süreç olan “Tersinebilir Protein   Tüketmek yerine sürekli ve çevrimsel bir   sürü sinerjisinden doğan kolektif aklının
                                             Fosforlanması”na bakalım: 1992 yılında
        Tabii, evrimin milyarlarca yılda     fizyoloji alanında Nobel kazanmıştı   yararlanma söz konusudur.          ve gönlünün verdiği mesajlar, çok
        geliştirdiği yaşamda kalma politikaları ve   bunu fark eden Fischer ve Krebs! Hücre   Böylesine sürdürülebilir ve tersinebilir   kısa zaman aralıkları içinde oldukça
        yöntemleri, hem denenmişliği, hem de   düzenlemesinde anahtar bir olaydır bu!   çevrimsellik ve tüketmeden yararlanma,   incelikli ve yaratıcı toplumsal eylemler
        uygulanabilirliği açısından önemli esin   Fosfor sökebilen bir protein, ATP’deki   benzeri toplumsal bir evrimleşme   olabileceğini göstermekte!
        kaynakları bizler için.
                                             3 fosfor atomundan birini söker ve   sürecinden geçen dilde de görülür.   Kaynak: www.surdurulebiliryasam.org
        Yaşamın, prokaryot ve ökaryot gibi ilkel   yakınındaki başka bir proteine söktüğü   “Güneş ile yüreklendik ki yürek geceyi   by denipost in Doğa Merkezli Düşünce
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47