Page 40 - LabMedya - 25

40 www.facebook.com/labmedya Haber

ANİ BAŞLANGIÇLI HASTALIK
Ebola Virüs Hastalığı’nın ani başlangıçlı ateşli bir has-
talık olduğunu söyleyen Karadeniz Teknik Üniversitesi
Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Faruk Aydın, sözlerini şöyle sürdürdü:
”Başlangıçta ateş 38.6 derece, halsizlik, iştahsızlık, kas
ve eklem ağrısı, karın ağrısı, baş ağrısı, boğaz ağrısı
olur. Ardından kusma, ishal, vücutta döküntüler, göğüs
ağrısı, nefes alma güçlüğü, yutmada zorluk ortaya çı-
kar. Burundan, ağızdan, mide ve bağırsaklardan kana-
malar olabilir. Kanama hem vücut dışındaki yüzeyler-
de, hem de vücut içinde mukoza, doku ve organlarda
olabilir. Hastalık belirtilerine kadar geçen süre 2 ila 21
gün arasında genellikle 8-10 gündür. Hastalığın uygun
önlemler alındığında Türkiye’de yayılarak salgınlara yol
açma olasılığı yoktur. Ancak salgın bölgesinden gelen
infekte kişiler, başta sağlık çalışanları ve kendi yakın
çevreleri açısından sınırlı bir risk teşkil edebilir.”
HASTALIKTAN KORUNMA YOLLARI
Hastalıktan korunmada, virüsün insandan insana bü-
tünlüğü bozulmuş deri veya mukozalar üzerinden infek-
te insanların kan ve vücut sıvılarıyla doğrudan teması
ile bulaşmasından dolayı standart izolasyon kuralları-
SAĞLIK ÇALIŞANLARINA na ek olarak temas izolasyon kurallarına uyulmasının

önem taşıdığını belirten Prof.Dr.Aydın, “Ayrıca hastanın
vücut sıvılarıyla kontamine çevresel materyal ile de bu-
laşmaların olabileceği de göz önünde bulundurulmalı
EBOLA VİRÜSÜ ve bu tarz materyaller uygun önlemler alınarak ortadan

kaldırılmalıdır. İnsandan insana hava yoluyla bulaş gös-
terilmemiş olmakla birlikte hastaların vücut sıvıları ve
çıkartılarında virüs bulunduğu için damlacık izolasyon
UYARISI kuralları da mutlaka uygulanmalıdır. Ölümlerde cena-

zeye kişisel koruyucu ekipman kullanılarak temas edil-
mesi gereklidir. Çift ceset torbası kullanılmalıdır.
Önlemlerin de en kısa sürede alınabilmesi için en ufak
aradeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi BULAŞMA YOLLARI olası şüpheli olguların ve kesin vakaların tanısının kon-
KMikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Kli- Virüsün insanlara, bölgedeki hasta veya ölmüş infekte ması önemlidir. Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan
nik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (KLİMUD) Başka- şempanze, goril, yarasa, maymun, antilop ve kirpiler bilimsel kurul tarafından şüpheli ve kesin vaka tanım-
nı Prof. Dr. Faruk Aydın, ebola virüsü ile infekte kişiler ya da hasta insanlara ait kan, çeşitli vücut sıvıları/çı- lamaları yapılmış ve izlenecek yol saptanıp sağlık çalı-
hastalığa ait klinik belirti ve bulguların gelişiminden kartıları ile temas sonucu bütünlüğü bozulmuş deri şanlarına bilgi hızla ulaştırılmıştır. Sağlık Bakanlığı’nın
önce bulaştırıcı olmadıklarından, ancak hastalığın klinik (çatlaklar, çizikler) ve mukozalardan (ağız, göz, bu- bu konuda hazırlamış olduğu rehbere ’http://thsk.sag-
belirti ve bulguları başlamış hastalara ait kan ve vücut run) bulaştığını belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, şunları lik.gov.tr/Dosya/halk_sagligina_yonelik_bilgiler/ebo-
salgıları ile doğrudan temas halinde bulunan kişilerin söyledi: la_vaka_yonetim_rehberi_16_08_14.pdf’ adresinden
risk altında olduklarını belirtti. Prof.Dr. Aydın, özellikle ulaşabilirler” dedi.
sağlık çalışanlarına, bu hastaların takip ve tedavisi sı- ”Virüs solunum yolu ile bulaşmaz. Ayrıca, virüs su ya BULAŞMA VE KORUNMA YOLLARI ANLATILMALI
da gıdalarla da bulaşmaz. Ancak virüsün doğal kayna-
rasında, kontrol önlemlerini almadıkları takdirde yakın Belirtiler ortaya çıkmadan 21 gün içinde salgının de-
temas sonucu bulaşmalar olabildiğine dikkat çekti. ğının bulunduğu bölgelerde av hayvanlarının etlerinden vam ettiği Batı Afrika ülkelerine seyahat etmiş olmak,
bulaşmalar olabilir. İnfekte kişiler, ancak hastalık be-
Ebola virüsünün çok ağır ve ölümcül seyredebilen Ebo- lirtileri ortaya çıkınca bulaştırıcı hale gelirler. Hastanın kesin ya da şüpheli vakaların kan ve vücut sıvıları ile
la Virus Hastalığı’na (EVH) yol açtığını belirten Karade- kan ve vücut sıvıları/çıkartıları ile kirlenmiş aygıtlar ve direkt temas ve Batı Afrika’da yarasa, kemirgen veya
niz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyo- çevresel materyal ile de bulaşmalar meydana gelebilir. maymunlarla temas öyküsü, ateş ve ciddi baş ağrısı,
loji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Aydın, Hastalar iyileşme döneminde de bulaştırıcı olabilirler. kas ağrısı, aşırı halsizlik, bulantı, kusma, ishal, karın
hastalığın ilk olarak 1976 yılında Sudan ve Kongo’da Bu süre net değildir. İyileşmiş kişilerin menilerinde virüs ağrısı, açıklanamayan kanamalar gibi klinik bulgular-
tespit edildiğini belirtti. Afrika’da salgınlar halinde görü- 3 aya kadar bulunabilir, bu nedenle iyileşmiş kişilerin dan en az birisinin varlığı veya sebebi açıklanamayan
len hastalıkla ilgili son salgının Aralık 2013’te Gine’den iyileştikten sonra 3 ay boyunca cinsel ilişkiye girme- ölüm söz konusu olduğunda şüphelenmek gerektiğini
başladığını ifade eden Prof. Dr. Faruk Aydın, “Liberya, meleri ya da cinsel ilişki sırasında kondom kullanmaları anlatan Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıb-
Nijerya ve Sierra Leone’ye kadar yayılmıştır. 22 Ağus- önerilmektedir.” bi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr.
tos 2014 tarihi itibarı ile toplamda doğrulanmış ya da Faruk Aydın, şunları kaydetti:
şüpheli vaka sayısı 2615 (1528 konfirme, 1097 olası); SAĞLIK ÇALIŞANLARI DİKKAT
ölen vaka sayısı 1427’dir. Hastalık salgınlara yol açma- Özellikle sağlık calışanlarına, bu hastaların takip ve te- ”Salgın olan bölgeye mümkünse salgın süresince gi-
sı ve salgınlar sırasında ölüm oranının yüzde 90’lara davisi sırasında, kontrol önlemlerini almadıkları takdir- dilmemesi bulaşmayı önleme açısından önemlidir. An-
ulaşmasının yanı sıra aşı ve tedavisinin olmaması ne- de yakın temas sonucu bulaşmalar olabildiğine dikkat cak, Dünya Sağlık Örgütü virüsün bu bölgelere seyahat
deni ile önemlidir. Hastalığın yayılımı alınacak korunma çeken Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi ile bulaşma riskinin minimal olması nedeni ile yasak-
önlemleri ile önlenebilmektedir. Bununla birlikte hastalı- Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fa- lama önermemektedir. Mecburen gideceklere bulaşma
ğın doğadaki kaynaklarının belli coğrafi bölgelerle sınırlı ruk Aydın, “Hastalara ait kan ve vücut salgıları/çıkartı- yolları ve korunma önlemleri bilgilerinin mutlaka veril-
olması ve insandan insana solunum yoluyla bulaşma- ları tükürük, idrar, dışkı, kusmuk, meni ile doğrudan te- mesi gerekir. Sivil Havacılık açısından da sınırlarda ge-
masından dolayı gripteki gibi tüm dünyayı etkileyebile- mas halinde bulunan kişiler risk altındadır. Hava yolu ile rekli önlemler alınmış bulunmaktadır. Salgının olmadığı
cek salgınlara yol açabilme potansiyali de yoktur. Bu bulaşma kanıtlanmamış olsa da virüsün hastanın vücut Afrika ülkelerine seyahatlerde herhangi bir kısıtlama
virüsün doğal kaynağı kesin olarak bilinmemektedir. sıvılarında/çıkartılarında bulunmasından dolayı damla- yoktur.”
Ancak Afrika’daki meyve yarasalarının virüsün doğal cık yoluyla bulaşmaları engellemeye yönelik izolasyon
kaynağı olduğu düşünülmektedir” dedi. önlemleri de mutlaka alınmalıdır” dedi. Kaynak: AA