Page 34 - LabMedya - 19

34 www.facebook.com/labmedya Yorum

Kimyasal olum Yük. Kimyager

Hasan Öz

Kimyasal silahlarda maddenin belirli bir miktarı daima uçucu
özelliktedir. Katı ve sıvı kimyasal silah malzemeleri zerrecikler
halinde kolayca havayla yayılabilmektedir. Bu tür bir zerrecik,
gaz gibi solunum sistemiyle vücuda girebilmekte, bazı kimyasal
silah malzemeleri de derinin içine sızabilmektedir.
imya bazılarının elinde hayat kurtaran gerçekleştirilen vahşette yine kimyasal silahlar
bir araca, bazılarının elinde ise öldürücü kullanılmıştır.
Kbir silaha dönüşebilir. Suriye’de kim Kimyasal silahların üretimi ve kullanılmasının
tarafından kullanıldığına bakmaksızın kimyasal sınırlandırılması için Kimyasal Silahlar
silah kullanımını en ağır şekilde kınıyoruz. Sözleşmesi (CWC) hazırlanmıştır. Mayıs
Bu gündemdeki konudan yola çıkarak bu 2009 itibariyle 188 ülke bu sözleşmeye imza
yazımızda kimyasal silahlar konusunda bilgiler koymuştur. ‘‘Fakat kullanılan bu gazlar nerede
vermeye çalışacağız. ve kim tarafından üretiliyor?’’ diye sormadan
Kimyasal özelliği nedeniyle öldürücü, edemiyor insan.
yaralayıcı ve tahriş edici etkiler gösteren, sis Kimyasal Silahların Sınıflandırılması
ve yangın meydana getiren, insan, hayvan, daldırılarak; gaz maskesi yapılarak; etkili Tabun Gazı
bitki hatta metallere zarar veren, katı, sıvı, gaz Bazı kimyasal silah olarak kullanılan bazı bir şekilde korunma sağlanabilir. Kimyasal
gazlar tabloda verilmiştir. Tabun az miktarlarda bile “çok zehirli” bir
silahlardan korunmaya yönelik hazırlanmış sinir ajanıdır. Deri üzerinden vücuda girmesini
Sınıfı Gazın Adı Sınıfı Gazın Adı sığınakların olmadığı yerlerde evlerin bir odası takiben Tabun, 2 saat içerisinde merkezi sinir
Fosgen (CG) Difenil klor-arsin camları kapatılıp, çerçeve kenarlarını bantlarla sistemini tamamıyla etkisiz hale getirir. Bu
Boğucu Difosgen (DP) Kusturan Gazlar Adamsit izolo edip, kapı altlarına çamaşır suyu ile süre solunum yoluyla vücuda girişte Tabun’un
Gazlar Klorin (CL) Difenilsiyo-noarsin ıslatılmış havlu konulmalıdır. Kimyasal silah havadaki yoğunluğuna bağlı olarak 1 ila 10
Klorpikrin (PS) Kloroasetofenon (CN) maddesi ile temas etmiş su, yiyecek içecek dakika arasına iner.
veya eşyaya dokunmamak ve kullanmamak
Orto-klorobenilidin- Kimyasal adı Etil N,N-dimetilfosforomidosinidat
Sarin (GB) gerekmektedir. Kimyasal silah maddesi cilde
Göz Yaşartan malononitril(CS) temas etmişse; sıvı sabun, sabunlu su, sodalı olan tabun gazı aşağıdaki gibi formüle edilir.
Sinir Gazlar dibenz (b,f)-1,4-oxazepine su, bikarbonatlı su, hipkloritli su ile ciltten Hardal Gazı
Gazları Tabun (GA) (CR) derhal uzaklaştırılmalıdır. Temastan çok
Soman (GD) Bromobenzil siyanür kısa süre sonra müdahale edilmesi yaşama
Metilfosfafonotioik asit (VX) Uyuşturucu Gazlar 3-Quinuclidinil benzilat şansını arttırmaktadır.
Kan Hidrojen Siyanür Gizleyici ve Titanyum tetraklorür Suriye’de Durum
Zehirleyici Siyanojen Klorür Perdeleyici Sis Heksakloretan Ölümcül hardal ile “İprite” (Sülfür hardal) ve
Gazlar Arsin Maddeleri Beyaz fosfor sarin gazları içeren gelişmiş kimyasal silah
Sülfür Mustard (HD) programına sahip olduğu iddia edilen Suriye Hardal Gazı (mustard gas) “di-etil diklorür”ün
Yakıcı Nitrojen Mustard (HN) (hardal gazları) rejiminin, çoğu sarin gazıyla doldurulmuş kükürt ile birleşiminden oluşan kimyasal
Gazlar Levisit ( L) havadan atılan birkaç bin bomba ile 50 - 100 yapısında, kimyasal bağlarının oynak olması
hemen hemen her madde ile reaksiyona
Fosgen oksim(CX) adet arası kısa ve uzun menzilli balistik füze girebilmesine neden olmaktadır.
Kimyasal Silahların Sınıflandırılması başlığı ve top mermilerine sahip olduğu iddia
edildi.
veya aeresol halindeki maddeler kimyasal Kimyasal Silahlardan Nasıl Korunmalı? Büyük bir gizlilik içerisinde korunan silahların
silah olarak tanımlanmaktadır. Kimyasal silahlarda maddenin belirli bir başkent Şam’ın kuzey doğusu ile Humus’un
Kimyasal silahlar ilk defa I.Dünya Savaşı’nda miktarının daima uçucu özelliktedir. Katı ve kuzeyinde bulunan 2 mühimmat deposunda
Almanlar tarafından kullanılmıştır. Almanlar sıvı kimyasal silah malzemeleri zerrecikler saklandığı belirtiliyor. Suriye’nin ayrıca, Halep
Klorin Gazını kullanmıştır. Klor, keskin ve halinde kolayca havayla yayılabilmektedir. Bu iline bağlı Es-Sefir ilçesinde, Humus Organize Suda çözünmez bir yapıda olduğu için deriye
rahatsız edici kokulu, açık sarı renkli, zehirli tür bir zerrecik, gaz gibi solunum sistemiyle Sanayi Bölgesi’nin yakınları ve Hama’nın temas ettikten sonra uzaklaştırılması oldukça
bir gazdır. Havadan 2,5 kat daha ağırdır. Bu vücuda girebilmekte, bazı kimyasal silah güneyi ve Lazkiye’nin batısında olmak üzere güçtür. Hardal Gazı ile maruziyet sonrasında
nedenle klor, özellikle rüzgarın az ve nemin malzemeleri de derinin içine sızabilmektedir. sinir ile sarin ve tabun gazı imal edildiği deri yanması, gazı soluma ile kaslarda şiddetli
yüksek olduğu alçak bölgelere oturur. Kimyasal silah tehdidine karşı alınılabilecek tahmin edilen 4 fabrikaya sahip olduğu öne kasılma sonucu bel kemiğinin kırılması,
Almanların ardından Fransızlar da Fosgen önlemler, kişileri korumaya yönelik olmaktadır. sürüldü. sinir sisteminin çökmesi, vücudun dış ve
Gazını kullanmışlardır. Fosgen oda Bir ortamda kimyasal silah kullanıldığında Sarin Gazı iç yüzeylerinin erimesi gözlenir. 12 saat
sıcaklığında zehirleyici bir gaz olup, böcek ortamın ilgili kimyasallardan arınması belli bir NATO adlandırmasına göre; rumuz GB olan sürebilen acılı bir ölüme sebebiyet verebilir.
ilacı ve plastik yapımında kullanılan bir zaman almaktadır. Yani kimyasal silahlardan Sarin Gazı vücuttaki sinir sisteminin dengesini Analizler
maddedir. COCl kimyasal formülüyle insanların etkilenmesinin yanında hayvanlar, bozarak; felçe neden olmaktadır. Renksiz
2
gösterilebilir. Bu harekete Almanlar Hardal bitkiler ve eşyalar da bu etkiden nasibini ve kokusuz olduğu için belirlenmesi ve Sinir ajanları dedeksiyonunda en belirgin
Gazı ve Difenilkloroarsin (DA) maddesi almaktadır. Bir ortamda kimyasal silah teşhis edilmesi oldukça güçtür. Sarin Gazına metot kan asetilkolin esteraz aktivitesinin
kullanarak cevap vermişlerdir. Bu gazlar kullanıldığı subjektif (koklama, görme, duyma maruziyet sonrasında; burun akması, göğsün ölçülmesidir. Ancak neden olan ajanın
I.Dünya Savaşı’na damgasını vurmuştur. ve tatma ile teşhis) ve objektif (dedektörler sıkışması, görüşün zayıflaması, nefes almada belirlenmesi imkansızdır. GC/MS ile çoğu sinir
II.Dünya Savaşı sırasında kimyasal silah ve erken uyarı ve alarm cihazları ile teşhis) güçlük, aşırı terleme, adalelerin kasılması, ajanının metaboliti olan o-alkil metil fosfonik
kullanılmamasına rağmen II.Dünya Savaşı yöntemlerle belirlenebilir. Kimyasal silah kusma, gözbebeklerin küçülmesi ve görüşte asit ve fosfonik asit belirlenerek sinir ajanı
sırasında yine Almanlar tarafından Sinir kullanıldığı tespit edilen ortamda yapılabilecek bulanıklık, sendeleme, şaşkınlık, uyuşukluk, varlığı doğrulanabilir.
Gazları geliştirilmiştir. 1936 yılında Alman en etkin korunma yolları olarak; sığınak hafıza kaybı, çırpınma, koma, nefesin Referans
Kimyager Gerhad Schrader tarafından Tabun veya kapalı ortamlarda girmek, koruyucu kesilmesi ve ölümün meydana gelmesi 1. Klor; http://tr.wikipedia.org/wiki/Klor
2. Kimyasal Savaş; http://tr.wikipedia.org/wiki/Kimyasal_
(GA) Gazı, 1938 yılında da meşhur Sarin maske, elbise, eldiven, bot, vb şeyler gerçekleşir. sava%C5%9F
(GB) Gazı geliştirilmiştir. II. Dünya Savaşı giymek, koruyucu ilaçlar, yanıklar için krem, Öldürücü dozda alındığında 1-10 dakika 3. Nükleer ve Kimyasal Saldırılarda Savunma Teknikleri, Rahmi
Kumcu, http://www.travma.org.tr/userfiles/file/rahmi%20kumcu.
sonrasında diğer ülkeler de kimyasal silah temizleme malzemelerini (su, sabun, deterjan, içerisinde ölüm gerçekleşmektedir. Sarin pdf
geliştirmeye önem vermişler, çok çeşitli kireç kaymağı vb) hazırda bulundurmak 4. Kimyasal Silahlar Sözleşmesi; http://tr.wikipedia.org/wiki/
Kimyasal_Silahlar_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi
kimyasal silah üretmişler, fakat bunları sıralanabilir. 5. Anadolu Ajansı, Suriye’nin Kimyasal Silah Haritası, http://www.
kullanmamışlardır. Ev ortamında kimyasal silahlardan aa.com.tr/tr/haberler/218669--suriye-1980li-yillarda-kimyasal-
silah-uretimine-basladi
Yakın tarihimizde Irak-İran Savaşı’nda; Irak korunmanın en etkili yöntemi gaz 6.Sarin Gazı, http://www.bt.cdc.gov/agent/sarin/
tarafından İran kuvvetlerine karşı kullanılmıştır. maskeleridir. Sodyum hipoklorit, sodyum 7.Hardal Gazı, http://tr.wikipedia.org/wiki/Hardal_gaz%C4%B1
8.Kimyasal Silah Analizinde GC/MS’in Yeri, Acil ve Afet Derneği,
Ayrıca Irak tarafından Halepçe’de karbonat ve gliserin karışımına gazlı bez gazının antidotu atropin ve pralidoxime’dir. http://www.acilafet.org/