Page 5 - Labsektör 05

Saç dökülmesine karşı Zerdali

Bitkilerden

yakıt üretimi İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi olarak da sunmaktadır. Kayısı yemek
Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim
dururken niye ilaç alalım? Malatya’da kellik
Üyesi Yrd. Doç. Dr. Önal, saç dökülmesine
oranı araştırılsa kayısıdan dolayı eminim
için proje iyi geldiği bilinen selenyumun zerdalide ki bu oranının az çıkacağı sonucu ortaya
önemli miktarda bulunduğunu belirtti.İnönü
çıkar. O zaman demek ki saçı dökülen
Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya
Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. insan, kayısı yiyecek.”
Numune alınan kayısıların 236’sının zerdali
Doç. Dr. Yunus Önal, konuya ilişkin yapılan olduğuna işaret eden Önal, selenyumun
Enerji çeşitliliği üzerine proje araştırma sonucunu anlattı. bunlarda daha yüksek çıktığını vurguladı.
geliştiren YYÜ’lü bilim adamları, 2010 yılında başladığı “Dünyada Yetişen Zerdalinin aşılı kayısı gibi hasattan
birçok bitkinin yapısında bulunan Kayısı Türlerinin Mineral İçeriklerinin sonra kükürtlenmeyen, endüstriyel
“lignin” maddesini kullanarak Belirlenmesi” adlı araştırma kapsamında amaçlı kullanılmayan, doğrudan yaş
Kayısı Araştırma İstasyonu’ndaki gen
bioyakıt üretmeyi hedefliyor. bahçesinde bulunan kayısılardan numune tüketilmesi gereken bir meyve dile getiren
topladığını belirten Önel, Malatya’daki 240 Önal, zerdalinin çekirdeğinin toprağa
düşmesiyle doğal olarak yetiştiğine dikkati
çeşit kayısıdan örnekler alındığını kaydetti. çekti. Zerdalideki selenyum oranının ve
Önal, bu çeşitleri çözünürleştirerek,
içerisindeki mineralleri ve insan sağılığına zerdalinin içeriğine dikkat çeken Önal, şu
değerlendirmede bulundu:
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen oluşturan bir malzeme olduğunu anlatan Zahmakıran, enerji alanından yararlarının araştırıldığını ifade etti. Önal, “Bir kilogram zerdalide ortalama 3
Fakültesi Kimya Bölümü Anorganik Zahmakıran, şöyle konuştu: bakıldığında yanma kalitesi yüksek insan sağlığı için çok önemli olan selenyum miligram selenyum var. Şeftaliden az ama
Kimya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. “Lignin, ağaçlarda, toplam ağaç ağırlının organik grupların, lignin molekülünden ve çinko elementlerinin hemen hemen tüm
Dr. Mehmet Zahmakıran, birçok bitkinin yüzde 18 ile 30’unu oluşturmakta. Aynı elde edilmesini sağlayacaklarına işaret kayısı çeşitlerinde bulunduğuna işaret etti. şeftalinin tüketimiyle kayısının tüketimi bir
yapısında bulunan “lignin” maddesinden zamanda bazı ot ve çimenlerde de ederek, “Bu tür biyoyakıt yapıları lignin Önal şunları söyledi: değil. Şeftalideki içerik de çeşidine göre
enerji üretmek için proje hazırladı. bulunabilen kimyasal bir yapı. Lignin bir molekülünden sağlayabilirsek, birincisi “Selenyumun saç dökülmesini değişiyor. Kayısıda bunların hepsinin bir
Dünya nüfusunun hızla artması, biyopolimer, polimerik bir yapı. İçerisinde lignin doğada en fazla bulunan organik engellediğini, yeniden çıkartmaya faydası arada olması önemli. Mesela kayısıda fazla
olan bir başka element de potasyum. A
fosil yakıtların giderek azalması ve çok fazla sayıda fonksiyonel olan veya yapılardan bir tanesi ve kolaylıkla elde olduğunu ya da birçok kanser türünde vitamini çok fazla. Bunların insan sağlığına
teknolojide enerji gereksinimine duyulan olmayan karbon gruplarını içeren edilebilir. İkincisi kağıt endüstrisinde faydalı olduğunu tıp, bilim söylüyor.
ihtiyaç nedeniyle yeni kaynaklar arayan malzeme var. Lignin yakıt üretiminde oldukça fazla miktarda atık yan ürün Çinkoyla beraber bunların meyvede olması önemi biliniyor. Potasyumun, selenyumun,
bilim adamları, bitkilerin yapısındaki ve değerli organik yapıların üretiminde olarak üretimi sağlanıyor” dedi. ilginç. Birçok meyveyi incelediğimizde A vitamini ve çinkonun yüksek miktarda
“lignin” biopolimerinden yola çıkarak kullanıldı. Tepkimenin ilk başında çok Türkiye’de bu yan ürünlerin uygulama çoğunlukla selenyum eser miktardadır, çıkması, bunların hepsinin insan vücudu
yakıt üretilebileceğini ortaya koydu. büyük bir organik veya polimerik yapıyla ve kullanım alanının olmadığını ifade çinko eser miktardadır. Hatta ilaç firmaları tarafından alınmasının daha kolay
Bu yöndeki projelere destek veren başladığınızda istenilen hedef moleküle eden Zahmakıran, “Yani atık malzeme mineral haplarında bunları insanlara takviye olduğunun göstergesi.”
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik ilerlemenin güç olduğu görüldü. Çünkü olarak biz bunu atıyoruz. Eğer projenin
Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK), ulusal bu yöntemde kimyasal bir kontrol sonucunda olumlu sonuçlar elde
kaynaklarla desteklenmiş araştırma sağlayamıyorsunuz. İşte bizim projede edersek, normalde Türkiye ekonomisinde
projelerinin Avrupa düzeyinde getirdiğimiz yenilik, hedef moleküllere Fikri olan mucitlere özel halk
koordinasyonunu sağlamak ve Avrupa gidilmesi için gereken ayrışmaları seçici atık olarak sarf edilen bu lignin
bilim adamlarının ortak çalışmalarını olarak oksidasyon tepkimeler yoluyla biyopolimerinin birinci olarak bioyakıt laboratuvarı!
desteklemek amacıyla kurulan Bilim ve sağlayabilecek heterojen katalizörler üretiminde, ikinci olarak da sadece lignini
Teknolojide Avrupa İşbirliği’ne (COST) geliştirmek. Bu sayede o büyük göze aldığımızda bile önemli fonksiyonel BİLİM, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, tüm araştırmacıların
sunulan projelere önemli destekler molekülden isteğimiz ve bizim için önemli gruplar içererek ilaç sanayisinden tutun
veriyor. olan değerli kısımları tek tek kontrollü bir da kauçuk, plastik endüstrisi ve benzeri kendi fabrikaları gibi kullanabilecekleri dijital üretim ve tasarım
COST’un 2015 yılı içerisinde yaptığı şekilde, kimyasal bir yöntemle elde etmeye çok farklı alanlarda kullanım alanı laboratuvarlarını kurmaya başlayacaklarını bildirdi. Işık, “Fikrini
“Akıllı Enerji Taşıyıcı Malzemelerin çalışacağız. Projemizin dayandığı temel yaratacağı aşikardır” diye konuştu. ürüne dönüştürmek isteyen araştırmacılarımız, FabLab olarak
Kimyası” çağrısına, hazırladığı esas budur.” adlandırılan bu laboratuvarlarda kendi prototiplerini geliştirecek,
“Lignin Model Bileşiklerinin Katalitik Zahmakıran, projenin bitkilerden yakıt En yüksek yakıt “ısırgan” otunda
Yükseltgenme Tepkimeleri” projesi ile üretimi ile kısıtlanmaması gerektiğine dünyadaki tüm buluşları görebilecek ve kendi buluşunu anında
başvuran YYÜ Fen Fakültesi Kimya değinerek, bazı bitkilerin içerisinde İç Anadolu Bölgesi ve çevresinde yoğun dünya pazarına sunabilecek” dedi.
Bölümü Anorganik Kimya Anabilim çok fonksiyonel alkol grupları veya olarak görülen, tarlalarda çiftçilerin zararlı
Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet yanma kalitesi yüksek organik grupların olduğu için temizlediği ısırganın birim Ülkede, “ortaya yeni bir şeyler koymak”
Zahmakıran, projesine TÜBİTAK’tan bulunduğuna dikkati çekti. miktarında en fazla lignin barındıran adına büyük bir potansiyel olduğunu
destek aldı. Zahmakıran, yakıt dışında özellikle ilaç bitkilerden biri olduğunu kaydeden kaydeden Işık, şunları kaydetti: “Amerika
ve Avrupa başta dünyanın dört bir yanında
Zahmakıran, AA muhabirine yaptığı veya plastik kimyasında kullanılabilen Zahmakıran, ısırgan otunun diğer 400’ü aşkın sayıda olan bu laboratuvarlar,
açıklamada, hazırladıkları proje ile önemli fonksiyonel grupları da lignin bitkilere göre yüzde oranında 27,8 lignin girişimcilerimiz için önemli bir fırsat ola-
lignin ve model bileşiklerinin katalitik molekülünden geliştirilecek heterojen molekülü içerdiğini dile getirdi. cak. Küresel FabLab ağına üye olacak bu
oksitlenme tepkimesini sağlayacak yeni katalizörlerin sağlayacağı ayrıştırma Zahmakıran, yaprak üzerindeki kılcal yapılar, herkesin erişimine açık olacak. Söz
heterojen katalizörlerin geliştirmesini tepkimeleri sayesinde özümseyeceklerini çeperlerin hepsinin liginin ve selüloz konusu laboratuvarlar, hem yerel girişim-
amaçladıklarını söyledi. vurguladı. Zahmakıran, katalitik yapısından oluştuğunu, ısırgan bitkisinin, cilerimizin uluslararası buluş ve icatlara
Ligninin, bitkilerde selülozla birlikte yükseltgenme tepkimesi sayesinde projenin olumlu sonuçlanmasıyla büyük erişimini sağlayacak hem de uluslararası
hücre çeperi içerisinde bulunduğunu ve ligninden önemli yapıların safsızlaştırılıp, önem taşıyacağını sözlerine ekledi. araştırmacıları ağ yoluyla ülkemizdeki
bitkinin dayanıklılığıyla odunsu yapısını arındırılabileceğini bildirdi. Kaynak: AA araştırmacılarla işbirliği yapmaya teşvik
edecek.”

4 5