Page 48 - LabMedya - 91

48 GIDA

GIDA

GÜVENSİZLİĞİ VE

EKONOMİYE ETKİSİ

Gıda güvenliği, insanların normal büyüme ve geliş- Prof. Dr. şime ihtiyaç duyarlar) ve içindeki besinleri özümsemelerini içerir. fazla bolluk olur ve gıda çok daha ucuzdur. Zayıf bir
me, aktif ve sağlıklı bir yaşam için yeterli güvenli ve Y. Birol SAYGI, Uzak bölgelerde yaşayan veya çatışmalar ya da hava felaketleri yağmur mevsimi ürünler ve dolayısıyla insanların gıda
besleyici gıdaya erişebildiği durumlarda ortaya çıkar. İstanbul Topkapı nedeniyle topraklarından sürülen insanlar, yiyecekleri doğru şekilde güvenliği üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olabilir. Mev-
Buna karşılık, gıda güvensizliği, yukarıda belirtilen Üniversitesi hazırlayamayabilir. Gıda kullanımı ayrıca, örneğin mahsul tohumla- simsel faktörler, birçok aile için gıdaya ayrılan parayı
koşulların mevcut olmadığı durumları ifade eder. / rının ve hayvan yemlerinin doğru kullanımını, hasat sonrası kayıpları azaltabilen çok önemli bir faktör olan okul ücretleri
Kronik gıda güvensizliği, bir kişinin normal, aktif ve azaltmayı ve ihracat için fazlalıkları artırmayı da kapsar. gibi diğer masrafları da etkileyebilir. Kentsel alanlarda
sağlıklı bir yaşam sürdürmek için uzun süre yeterli gıda güvenliğini etkileyen dikkate alınması gereken
gıda tüketememesi durumudur. Akut gıda güvensizliği Aşırı hava koşulları nedeniyle mahsulün başarısız olması, yüksek başka mevsimsel faktörler de olabilir: daha fazla
ise, insanların yaşamlarını veya geçim kaynaklarını enflasyon nedeniyle pazarlardaki gıdanın karşılanamaması veya işin ve dolayısıyla gelirin olduğu zamanlar veya gıda
tehdit eden her türlü gıda güvensizliğidir. Dünyada Bir hanede insanların çatışma ve afet bölgelerinde yaşadıkları için bu pazarlara talebini artırabilecek daha fazla göç veya büyük har-
Gıda Güvenliği ve Beslenme Durumu (SOFI) raporunun sağlıklı bir ulaşamaması nedeniyle gıdaya erişim engellenebilir. Erişim, kişilerin camalar gerektiren ve başka yerlerdeki harcamaları
son rakamları, 2024 yılında 673 milyon insanın açlık cinsiyeti, etnik kökeni veya diğer nedenlerle de kısıtlanabilir . azaltan büyük tatiller.
çektiğini gösteriyor. Dünya Gıda Programı (WFP) 2025 yaşam tarzını
Küresel Görünümü, WFP'nin faaliyet gösterdiği ve veri- sürdürmek Gıda bulunabilirliği, yüksek ithalat maliyetlerinden zayıf ulaşım Gıda güvenliği, tüm insanların her zaman aktif ve
lerin mevcut olduğu 67 ülkede 319 milyon insanın akut bağlantılarına kadar çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Çatışma dö- sağlıklı bir yaşam için beslenme ihtiyaçlarını ve gıda
düzeyde gıda güvensizliğiyle karşı karşıya olduğunu için yeterli gıda nemlerinde tohum ve gübre gibi malzemeler daha az bulunur ve tercihlerini karşılayan yeterli, güvenli ve besleyici gı-
tahmin ediyor. olmadığında gıda daha pahalıdır; bu da çiftçilerin kendileri veya işçileri topraklarından daya fiziksel ve ekonomik olarak erişebilmesi olarak
tanımlanmaktadır. Gıda güvenliğinin dört ana boyutu:
çıkarılmamış olsalar bile ürün yetiştirememeleri anlamına gelir.
Gıda güvenliği, tüm insanların gıdaya eşit ve sınırsız güvenliğinde Birçok kırsal alanda, evde yetiştirilen ürünler temel gıda kaynak-
erişime sahip olması gerektiği anlamında ahlaki bir bir bozulma ları olduğundan, bu durum geniş kesimleri doğrudan etkileyebilir. Gıdanın fiziksel bulunabilirliği: Gıda bulunabilirliği, gıda
zorunluluktur. Bunun ötesinde, gıda güvenliği daha Çatışmalar ayrıca gıdanın kara yoluyla pazarlara ulaşmasını da güvenliğinin “arz tarafını” ele alır ve gıda üretim düze-
geniş bir istikrar ve güvenliğe yapılan bir yatırımdır. yaşanmaktadır. kısıtlayabilir. Hükümet, Dünya Gıda Programı (WFP) veya STK'lar yi, stok seviyeleri ve net ticaret tarafından belirlenir.
Gıda güvensizliğinin olduğu yerde, insanların yerinden Bu güvensizlik tarafından sağlanan büyük yardım programları, örneğin yaygın
edilmesi ve istikrarsızlık artar ve bu da ülkelere, böl- gıda dağıtımları veya insanların kayıtlı mağazalardan gıda satın Gıdaya ekonomik ve fiziksel erişim: Ulusal veya ulus-
gelere ve ötesine yayılabilir. Çatışmalar , aşırı hava kalkınmayı almalarını sağlayan emtia kuponları aracılığıyla bulunabilirliği ve lararası düzeyde yeterli gıda arzı, kendi başına hane
koşulları ve ekonomik şoklar, gıda güvensizliğinin sekteye erişimi artırabilir. düzeyinde gıda güvenliğini garanti etmez. Yetersiz
temel nedenleridir ve genellikle birbiriyle örtüşür ve gıda erişimiyle ilgili endişeler, gıda güvenliği hedef-
birbirine bağlıdır. Evlerini ve gelir kaynaklarını kaybe- uğratmaktadır. İstikrar , kullanım, erişim ve ulaşılabilirlik gibi diğer üç unsurun ne lerine ulaşmada gelir, harcama, pazarlar ve fiyatlara
den insanlar en savunmasız gruplar arasındadır. Bir kadar istikrarlı olduğuyla ilgili, kesişen bir unsurdur. daha fazla politika odaklanmasıyla sonuçlanmıştır.
kişinin gıda güvenliğini etkileyen dört temel faktör
vardır: kullanım, erişim, bulunabilirlik ve istikrar; Tarım takvimi gıda güvenliği için çok önemlidir. Hasat öncesi dö- Gıda kullanımı: Kullanım, vücudun gıdadaki çeşitli
nem genellikle insanların evlerinde gıda stoklarının düşük olduğu, besinleri en iyi şekilde değerlendirme şekli olarak
Kullanım, insanların yiyeceklerini hijyenik koşullarda marketlerde gıdanın daha az bulunduğu ve fiyatların yüksek olduğu yaygın olarak anlaşılmaktadır. Bireyler tarafından
hazırlamalarını (bunun için yakıta ve temiz suya eri- verimsiz sezondur. Tersine, hasat zamanından hemen sonra daha yeterli enerji ve besin alımı, iyi bakım ve beslenme