Page 52 - LabMedya - 88

52 PISKOLOJI

ŞİDDETİ

ÖNLEYEBİLİR MİYİZ?

Klinik Psikolog F. Arzu BEYRİBEY
Memorial Bahçelievler Hastanesi
Uzmanı

Bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal anlamda zarar liştirmesinde belirleyici olabilmektedir. Sevgi ve ilgi eksikliği, aşırı -Sosyal Destek Ağlarının Önemi: Aile, arkadaş ve
gördüğü çok yönlü bir toplumsal sorun olan şiddetin disiplin ya da ihmal gibi durumlar çocukların duygu düzenlemelerini yakın çevre ile kurulan sağlıklı ilişkiler, bireylerin
toplumda giderek arttığına tanıklık ediyoruz. Peki bi- zorlaştırmaktadır. Çocukları travmatize eden bir yetiştirme tarzı, duygusal yüklerini hafifletmelerine yardımcı olur.
reylerin ve toplumun ruh sağlığına ciddi zararlar veren aile içi istismar olayları, aile yapısı bireyler ve toplum arasında köprü Gerektiğinde profesyonel Klinik Psikolog desteği
şiddet olaylarına karşı psikolojimizi nasıl koruyacağız unsuru taşıdığından önem kazanmaktadır. Çocukların büyütülme almak, bireylerin psikolojik sağlığını korumalarında
ve çocuklarımız için ne tür önlemler almalıyız? stilleri, toplulukların duygusal yapısında belirleyici rol oynadığından, önemli bir rol oynar.
Son dönemlerde nesiller arası aktarımı da sağlama misyonuna sahiptir.
FIZIKSEL, PSIKOLOJIK VE DIJITAL ŞIDDET sokakta, ÇOCUK VE ERKEN YAŞTAKILERIN PSIKOLOJILERINI
HIZLA YAYGINLAŞIYOR Ê Eğitim Sistemi ve Çocukların Gelişimi Üzerindeki Etkisi: KORUMAK IÇIN ÖNERILER
okullarda,
Şiddet, tanım olarak, genelde kasıt içeren incitme, trafikte, Okullarda yaşanan akran zorbalığı, öğretmenlerin disiplin anlayış- -Güvenli ve Sevgi Dolu Bir Ortam Sağlayın: Çocukların
zarar verme sebepli oluşan fiziksel, psikolojik ve cinsel ları ve eğitim sisteminin bireylerin psikolojik gelişimine katkısı gibi kendilerini güvende ve sevildiğini hissettikleri ortam-
eylemleri içerir. Şiddet denilen olgu, psikolojik, biyolo- aile içinde faktörler, çocukların ve gençlerin şiddete eğilim göstermelerinde larda büyümeleri, ileride ruhsal olarak sağlıklı bireyler
jik, sosyolojik, ekonomik ve içgüdüsel ayrımları olan veya çeşitli etkili olabilmektedir. olmalarını destekler. Ebeveynlerin çocuklarına karşı
bir konudur. Fiziksel, psikolojik, ekonomik ve dijital şefkatli ve anlayışlı bir tutum sergilemeleri önemlidir.
şiddet gibi birçok farklı türde karşımıza çıkan şiddet, ortamlarda ŞIDDETIN DIĞER BIREYLER ÜZERINDE DE
bireylerin ve toplumun genel sağlığı üzerinde olumsuz çocuk ya da YIKICI ETKILERI OLABILIYOR -Duygusal Farkındalık ve Kendini İfade Etme Beceri-
etkiler bırakmaktadır. Şiddetin artışında birçok farklı lerini Destekleyin: Çocukların duygularını tanımaları
faktör rol oynamaktadır. yetişkin fark Şiddetin yalnızca mağdurları değil, çevresindeki bireyleri de olumsuz ve ifade etmeleri için uygun ortamlar yaratılmalıdır.
etmeksizin etkilediği bilinmektedir. Ebeveynlerin çocuklarının duygularını küçümsemeden
Ê Ekonomik Faktörler ve Geçim Sıkıntısı: ve yargılamadan dinlemeleri gerekir.
pek çok kişinin Şiddet olaylarına tanık olan ya da dolaylı olarak etkilenen yetişkinler-
Ekonomik krizler, işsizlik oranlarının artması ve maddi yaşadığı şiddet de anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) -Yaşa Uygun İletişim ve Açık Diyalog Kurmaya Önem
zorluklar bireylerde yüksek düzeyde stres ve kaygı- gibi ruhsal sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Özellikle iş yerinde ya da Verin Çocuklarla yaşlarına uygun bir şekilde iletişim
ya neden olmaktadır. Ekonomik belirsizlikler, aile içi olayları ile sıkça sosyal çevrede maruz kalınan psikolojik şiddet, bireylerin kendine kurmak, onlara olayları açıklarken gerçekleri çarpıt-
çatışmaları tetikleyerek şiddet davranışlarına zemin karşılaşıyor olan güvenlerini ve yaşam kalitelerini düşürebilmektedir. Şiddet madan ama korkutmadan bilgi vermek gereklidir.
hazırlayabilmektedir. Özellikle gençler arasında ya- olaylarına tanıklık eden çocuklar, güven duygularını kaybedebilir
pılan araştırmalar, düşük sosyo-ekonomik sınıftan hatta pek ve sosyal ilişkilerinde sorunlar yaşayabilirler. Özellikle aile içi şiddet MEDYANIN VE DIJITAL DÜNYANIN ROLÜNE DIKKAT!
olan kız ve erkek çocukların şiddete eğilimlerindeki çoğumuz ortamında büyüyen çocuklarda, gelecekteki ilişkilerinde de benzer
artışı ortaya koymaktadır. döngülerin devam etme olasılığı yüksektir. Şiddetin yaygın olduğu Medyanın şiddeti özendirici yayınları ve dijital plat-
gün içinde bu toplumlarda bireyler arası ilişkilerde güvensizlik artar. Toplumda formlarda yaşanan zorbalıklar, bireylerin ruh sağlığını
Ê Toplumsal Kutuplaşma ve Siyasi Gerilimler: duruma maruz izolasyon eğilimleri güçlenir ve bireyler, kendilerini güvende hisset- olumsuz etkileyebilir. Özellikle çocukların dijital dün-
medikleri ortamlardan uzak durmayı tercih ederler.
yada karşılaşabilecekleri risklere karşı ebeveynlerin
Toplumda yaşanan siyasi çekişmeler, kutuplaşma ve kalabiliyoruz. dikkatli olması, çocukların internet kullanımlarını
gruplar arası çatışmalar bireyler arasında güvensiz- kontrol etmeleri gerekmektedir.
lik ve düşmanlık duygularını artırmaktadır. Özellikle
sosyal medya üzerinden yayılan ayrıştırıcı söylemler, TOPLUMDA ŞIDDETI AZALTMAK IÇIN
toplumdaki şiddet eğilimlerini körükleyebilmektedir. YAPILABILECEKLER

Ê Sosyal Medya ve Dijital Etkileşimlerin Rolü: Toplumsal farkındalık çalışmaları, eğitim programları
ve şiddetle mücadele eden kuruluşların desteklen-
Dijital platformlarda maruz kalınan zorbalık, tehdit ve mesi, şiddetin azaltılmasında önemli rol oynar. Bu
manipülasyon gibi durumlar özellikle gençler üzerinde sebeple, aile içi iletişimi güçlendiren ve çocukların
olumsuz etkiler bırakmaktadır. Şiddet içerikli videolar, duygusal gelişimlerini destekleyen projeler teşvik
çocuk ve erişkin oyunları ile haberler de bireylerin şid- edilmelidir.
deti normalleştirmesine neden olabilmektedir. Yıllardır
süren bilimsel araştırmalar, medyada şiddete maruz YETIŞKINLERIN PSIKOLOJILERINI Toplumda şiddetin artışı, hem bireysel hem de top-
kalmanın kişiler üzerinde anti-sosyal etkileri olduğu- KORUMAK IÇIN ÖNEMLI ÖNERILER lumsal düzeyde ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Şid-
nu kanıtlamıştır. Uzun zaman süresinde, medyada detin nedenlerini anlamak ve bu konuda çözüm yolları
şiddet izlemek, kişilerin gerçek dünyadaki şiddete -Duygusal Dayanıklılığı Artırma Yöntemleri: Yetişkinlerin stresle geliştirmek, hem yetişkinlerin hem de çocukların ruh
bağlı duygusal hassasiyetlerini azaltabileceği gibi, başa çıkma becerilerini geliştirmeleri, duygusal dayanıklılıklarını sağlığını korumak açısından önemlidir. Bireysel dü-
bu bireylerin gerçek hayatta şiddete maruz kalmaya artırmalarına yardımcı olabilir. Olumsuz duygularla baş edebilmek zeyde duygusal dayanıklılığı artırmak ve toplumda
dair anksiyetelerini de tetikleyebilir. için farkındalık çalışmaları ve kendi duygularını tanıma üzerine barışçıl iletişim kültürünü yaygınlaştırmak, şiddetin
yapılan egzersizler etkili olabilir. olumsuz etkilerini azaltmak adına kritik öneme sa-
Ê Aile Içi Dinamikler ve hiptir. Şiddetin önlenmesinde, suç işlendikten sonra
Ebeveyn-Çocuk Ilişkileri: -Stres Yönetimi Teknikleri: Nefes egzersizleri, meditasyon, yoga ve ağır cezalar vermekten ziyade, suç oluşmadan önce,
fiziksel aktiviteler bireylerin stres düzeylerini azaltmalarına yardımcı en başta eğitimle, anaokulundan başlayarak, kişilerde
Ebeveynlerin çocuklarına karşı sergilediği tutumlar, olmaktadır. Ayrıca hobi edinmek ve boş zaman aktiviteleri ile meşgul sağlam bir vicdan ve oto kontrol duygusu geliştirilmesi
çocukların ilerleyen yaşlarda şiddet eğilimleri ge- olmak ruh sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. sağlanabilmelidir.