Page 35 - LabMedya - 87

ARAŞTIRMA 35

KADINLAR NEDEN

POPÜLER BİLİME

DAHA AZ İLGİ

DUYUYOR?

Popüler bilim oluşumları arasında önemli bir yer edinen rasyonel olduğu bilimi anlayabileceği gibi kalıp yargılar si bu durumu olumlu yönde değiştirebilir. Bunun yanı yeniden üreten ifadelerden kaçınılmalı. Kadınların ilgisi-
YouTube kanalı Bebar Bilim, kadınların popüler bilim kadınları küçük yaşlardan itibaren bilim alanından sıra konferans, seminer, online etkinlik gibi etkinliklerde ni çekecek konulara ağırlık verilerek farklı bakış açıları
içeriklerine olan düşük ilgisini vurgulayan bir paylaşım uzak tutarken, erkekler içinse bilim alanı bir ilgi alanın- erkek-kadın sayısının dengelenmesi de yine kadınların sunulmalı.
yaptı. Kanalın sosyal medya hesaplarında yayınladığı dan çok kendini göstermek için bir arenaya dönüşü- ilgisini arttıracaktır.
istatistikler ve bu istatistiklere dair görüşleri, Türkiye'de yor. "Kadınlar bilime ilgi duymaz" gibi kalıp yargıların 2. Kadın Rol Modellerinin Görünürlüğünü Artırma:
bilim iletişimi ve kadınların bu alandaki katılımına ilişkin yaygınlaşması da bilim içeriklerini sadece erkeklerin 4. Eğitim Politikaları: Kadın bilim insanlarının başarı hikayeleri daha fazla an-
ciddi bir tartışmayı ateşledi. tüketeceğini varsayarak genellikle erkeklere hitap STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarına latılmalı. Bu, bilimde kadın temsilini artırmaya yardımcı
eden bir dille hazırlanmasına yol açıyor. Bunun da olan ilgi, genellikle çocukluk döneminde şekillenir. Ancak olacaktır. Bilim platformlarında düzenli olarak kadınlara
SOSYAL MEDYADA GENIŞ YANKI BULDU ötesinde toplumdaki bu kalıp yargılar günümüzde eğitim sistemleri, çoğu zaman kız çocuklarını bu alanlara özel seriler oluşturulması, bu alanda daha fazla kadının
dijital medya algoritmaları ile pekiştiriliyor. Teknoloji teşvik etmekte yetersiz kalıyor. STEM odaklı projelerin, görünür olmasını sağlar. Örneğin, Bebar Bilim gibi plat-
Paylaşım, kısa sürede X (Twitter) başta olmak üzere bir- ya da evrenin derinlikleri gibi konuların erkeklere, bursların ve etkinliklerin artırılması, bu alanda kariyer yap- formlar, kadın bilim insanlarının çalışmalarını öne çıkaran
çok sosyal medya platformunda ses getirdi. Kullanıcılar, makyaj ya da yemek tariflerinin ise kadınlara öneril- mak isteyen kadınları desteklemenin etkili bir yolu olabilir. içerikler üretebilir.
kadınların bilim içeriklerine daha az ilgi göstermesinin mesi, dijital platformlardaki algoritmaların cinsiyetçi
nedenlerini kendi bakış açılarından değerlendirdi. Bu bir yansıması. Bu tür önyargılar kadınların bilimle 5. Bilim Tarihindeki Kadınların Görünmezliği: 3. STEM Alanlarında Eğitim Fırsatları:
değerlendirmede toplumda hala cinsiyetçi kalıplarla olan bağını henüz başlangıç aşamasında zayıflatıyor. Tarih boyunca kadın bilim insanlarının başarıları sıklıkla Kız çocuklarına yönelik STEM projeleri ve burs programları
düşünen çok fazla birey olduğu da gözlemlendi. gölgede bırakılmıştır. Örneğin, Mathilda Etkisi olarak bilinen artırılmalı. Bilim alanında kariyer yapmak isteyen genç
3. Temsil Sorunu: kavram, kadınların bilimsel katkılarının erkek meslektaş- kadınlar desteklenmeli.
KADINLARIN BILIM IÇERIKLERINE YÖNELIK Bilim alanında, ister bilim insanı olarak isterse bilim iletişimi larının gölgesinde kaldığını açıkça gösterir. Bu durum,
ILGISINI NELER AZALTIR? ve popüler bilim olsun, kadın rol modellerinin azlığı, bilim kadınların bilime olan ilgisini dolaylı yoldan zayıflatabilir 4. Ev Içi Sorumlulukların Eşit Dağılımı:
içeriklerine olan ilgiyi doğrudan etkileyen bir diğer faktör ve genç kadınların kendilerini bu alanda hayal etmelerini Kadınların bilim içeriklerine zaman ayırabilmesi için ev içi
Kadınların bilim içeriklerine olan ilgisini etkileyen faktörler, olarak öne çıkıyor. Toplumda kadınların bilimdeki yerinin zorlaştırabilir. yüklerin eşit paylaşımı gerektiği konusunda farkındalık
bireysel tercihlerden çok daha derin toplumsal ve kültürel yeterince vurgulanmaması, genç kadınların bu alanlara oluşturulmalı.
dinamiklere dayanır. Bu durumu anlamak ve çözüm yolları yönelme konusunda cesaretini kırabiliyor. YouTube gibi NE YAPILABILIR? ÇÖZÜM ÖNERILERI
geliştirmek, bilimsel bilginin herkes için erişilebilir olma- platformlarda bilim içerikleri üreten kadın sayısının er- 5. Popüler Bilim Platformlarında Kadınların Temsili:
sını sağlamanın anahtarıdır. Bu konuda dikkat edilmesi keklere kıyasla düşük olması da dikkat çeken bir durum. 1. Bilim Iletişiminde Dahil Edici Bir Dil Kullanımı: Bilim platformları, kadınları hedefleyen projeler geliştirebi-
gereken noktaları sizin için özetledik: Kadınlara bu tür platformlarda daha fazla yer verilme- Bilim içerikleri hazırlanırken, toplumsal cinsiyet normlarını lir. Örneğin, kadınların bilimle ilgili fikirlerini paylaşabileceği
ve güvenli bir şekilde etkileşimde bulunabileceği alanlar
1. Toplumsal Cinsiyet Rolleri: yaratılabilir. Ayrıca, kadınlara özel podcastler, video serileri
Kadınlar, tarih boyunca toplumsal cinsiyet rollerinin dayat- ve blog içerikleri üretmek bu yönde etkili bir adım olabilir.
tığı sorumluluklarla mücadele etmiştir. Günümüzde bile ev
içi işlerin büyük bir kısmı hâlâ kadınların omuzlarındadır. Kadınların bilim içeriklerine daha az ilgi göstermesi, bi-
Ev işi ve bakım verme işinin kadınlara kalması ve aynı reysel bir sorun değil, toplumsal bir yapı sorunudur. Bu
hanedeki erkeklerce bu sorumlulukların paylaşılmaması, dengesizlik, sadece kadınların bilimle olan bağını değil,
kadınların boş zamanlarını sınırlandırarak bilimle (ya da toplumun genel bilim kültürünü de olumsuz etkiler. Ancak
ilgi alanlarındaki başka konularla) ilgili içeriklere yönel- daha kapsayıcı bir bilim iletişimi ve eşitlikçi bir yaklaşım,
melerini zorlaştırıyor. Kadınlar genellikle "zaman yoklu- bu durumu tersine çevirebilir. Kadınların sesini ve katkısını
ğu" nedeniyle kişisel gelişim ve bilim gibi alanlara daha bilimde daha fazla duyurmak, sadece kadınlar için değil,
az vakit ayırabiliyor. Bu toplumsal yüklerin eşitlenmesi, herkes için daha aydınlık bir gelecek inşa edecektir.
kadınların bilimle daha aktif bir şekilde ilgilenmesi için
bir fırsat sunacaktır. Bu tartışmaların devamı ve çözüm önerilerinin hayata
geçirilmesi, daha eşitlikçi bir bilim kültürünün oluşumuna
2. Cinsiyetçi Önyargılar: katkı sağlayabilir.
Kadınların bilimle ilgilenmediği ya da bu alanda başa-
rılı olamayacağı algısı, çok uzun zamandır geçmişten Kaynak: https://www.bilimma.com/haberler/kadinlar-
günümüze kadar artık kendini gerçekleştiren bir ke- neden-populer-bilim-iceriklerine-daha-az-ilgi-
hanet haline geniş durumda. Kadınların varoluşundan duyuyor- Elçin Ekşi
duygusal olduğu, rasyonel olamayacağı, erkeklerinse