Page 6 - LabMedya - 86

6 BIYOLOJI

ve pasif hale getiren kimyasalları doğru zamanda, doğru
yerde kullanarak kök hücrelerden yapay cilt ürettiler.
HÜCRE ATLASI Şimdiye kadar küçük deri parçaları ürettiler ve bun-
lardan küçük tüyler çıktı. Prof. Haniffa'ya göre nihai
amaç tekniği mükemmelleştirmek. "İnsan cildinin nasıl
CİLDİN YAŞLANMASINI yapıldığını biliyorsak, doku nakliyle bunu yanık hastaları
için kullanabiliriz.

GECİKTİREBİLECEK "Ya da saç kökleri oluşturabilirsek, kel insanların saçla-
rının çıkmasını sağlayabiliriz" diyor.

YENİ YÖNTEM Laboratuvardaki deri, kalıtsal cilt hastalıklarının nasıl
geliştiğini anlamak ve olası yeni tedavileri test etmek
için de kullanılabilir. Genleri aktifleştirmek ve pasifleş-
tirmek için talimatlar, gelişen embriyonun her yerinden
gönderilir ve doğumdan sonra yetişkinliğe kadar devam
ederek bütün farklı organ ve dokuların gelişimini sağlar.

İnsan Hücresi Atlası projesi, başladığından bu yana
geçen 8 yılda vücudun farklı uzuvlarından 100 milyon
hücreyi analiz etti. Beynin, akciğerin taslak atlaslarını
üretti. Araştırmacılar böbrek, karaciğer ve kalp üze-
rinde çalışıyor. İnsan Hücresi Atlası Konsorsiyumu'nun
kurucularından ve liderlerinden Cambridge Üniversitesi
Profesörü Sarah Teichmann'a göre bir sonraki aşama
ayrı atlasları bir araya getirmek.

"İnanılmaz heyecanlı çünkü bize fizyoloji, anatomi
Araştırmanın bulgularının cildin yaşlanmasını geciktir- hücre" adı verilen özel hücrelerdeki belirli genler devreye
meye yardımcı olabileceği düşünülüyor. Bununla birlikte girerek talimatlar üretirler. Böylece vücudun uzuvlarını
cilt nakli için hücre üretimi ve yara izlerinin önlenmesinde oluşturmak üzere toplanma ve özelleşme süreci başlar.
kullanılabileceği belirtiliyor. İnsan Hücresi Atlası projesi Biyoloji dalında
insan vücudunun her bir parçasının hücre hücre nasıl dünyanın en Araştırmacılar, vücudun en büyük organı olan cildi oluştur-
oluştuğunu anlamayı amaçlıyor. Uluslararası projenin mak için hangi genlerin hangi zamanlarda ve hangi yerlerde
merkezi Cambridge Üniversitesi'ndeki Wellcome Sanger iddialı araştırma devreye girdiğini tespit ettiler.
Enstitüsü. programlarından

Projenin liderlerinden Prof. Muzlifah Haniffa, çalışma- İnsan Hücresi Atlası Bunlar mikroskop altında belirli kimyasallar kullanılarak
renklendirildiğinde ayırt ediliyorlar. Turuncuya dönen genler
larının hastalıkları daha etkin bir şekilde tedavi etmek; projesi kapsamında, cildin yüzeyini oluşturuyor. Sarı renkliler cilt rengini belirliyor.
aynı zamanda insanları daha uzun süre sağlıklı ve hatta Bunun dışında kılları uzatıp, terlememizi sağlayan ve bizi
daha genç tutmak için yeni yollar bulunmasına yardımcı insan bedeninin kök dış dünyadan koruyan diğer yapıları oluşturan birçok gen
olabileceğini söyledi. hücreden nasıl deri daha var. konularında yeni içgörüler sağlıyor ve insanlarla ilgili

"Cildi manipüle edip yaşlanmayı önleyebilirsek daha az hücreleri ürettiği Nature dergisinde yayımlanan araştırma, insan cildini oluş- anlayışımızı ilerletiyor.
kırışıklığımız olacaktır. keşfedildi. Bilim turmak için kök hücrelerin kullandığı komuta dizisini ortaya "Kendimiz, dokularımız, organlarımız ve bunların nasıl
çıkardı. Bu talimatları okuyabilmek heyecan verici olasılıkları
çalıştıkları hakkında kitapların baştan yazıldığını gö-
"Hücrelerin ilk gelişiminden itibaren yetişkinlikteki yaş- insanları laboratuvar beraberinde getiriyor. Bilim insanlar halihazırda fetüsün receğiz."
lanmaya kadar değişimlerini anlayabilirsek, 'Organları ortamında az cildinin iz bırakmadan iyileştiğini biliyor.
nasıl canlandırabiliriz, kalbi, cildi nasıl gençleştirebiliriz? Vücudun diğer bölümlerinin nasıl oluşturulduğuna dair
diye sorup bunları deneyebiliriz." miktarda insan cildi Yeni keşfedilen talimat dizini bunun nasıl olduğunu detaylan- genetik talimatlar önümüzdeki haftalarda ve aylarda
üretmeyi başardı. dırıyor. Bir sonraki araştırma alanı bunun, cerrahi prosedür- yayınlanacak; ta ki sonunda insanların nasıl yapıldığına
Araştırmacıların bu aşamaya gelmesi yakın zamanda lerdeki kullanımına yönelik, yetişkin cildinde kopyalanması dair daha eksiksiz bir resme sahip olana kadar.
mümkün görünmüyor ancak anne karnındaki fetüste olabilir. Bir diğer önemli gelişme de, bilim insanlarının ba-
deri hücrelerinin nasıl geliştiğini anlama konusunda ğışıklık hücrelerinin derideki kan damarlarının oluşumunda Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/articles/cx2m-
ilerleme kaydettiler. Bir yumurta ilk döllendiğinde, tüm kritik bir rol oynadığını keşfetmeleri oldu. Bunun ardından z83xzr8o
hücreler birbirinin aynıdır. Ancak üç hafta sonra, "kök laboratuvarda bu talimatları taklit edebildiler. Genleri aktif