Page 31 - LabMedya - 86

KIMYA 31

DÜNYA’NIN KİMYASAL

EVRİMİNDE BİLGİLERİMİZİ

SARSAN YENİ KEŞİF

Dünya’nın mantosunun kimyasal homojenliği daha lenememesi nedeniyle karmaşık bir hal almıştır. Bilim şekilde ortaya çıkıyor çünkü magmalar yükselirken sağlayabilir.
önce düşünülenden daha büyüktür. Yakın zamanda insanları bunun yerine biraz yerbilimsel dedektiflik farklı kaya türleriyle etkileşime giriyor.”
Nature Geoscience dergisinde yayınlanan volkanik yapmak zorunda kalmaktadır; mantodan gelen ve Analiz, dünyanın okyanus bölgelerindeki sıcak nokta
sıcak noktalara ilişkin bir değerlendirmeye göre, ister dünyanın dört bir yanındaki okyanus volkanlarında Dünya’nın mantosu, gezegenin hacminin yaklaşık lavlarına tamamen yeni bir ışık tutmanın yanı sıra,
Hawaii’de, ister Samoa’da ya da İzlanda’da patla- püsküren lavların iz element ve izotop analizleri yüzde 84’ünü oluşturan ve demir çekirdek ile yüzey kıtalardaki bazaltik lavlarla heyecan verici yeni bir
sın, sıcak noktalardan çıkan lavlar büyük olasılıkla yoluyla gezegenimizin bu önemli bölümünü incele- kabuğu arasında yer alan erimiş ve yarı erimiş mal- bağlantıyı da ortaya çıkardı. Elmas taşıyan kimber-
Dünya’nın mantosundaki dünya çapında tek tip bir mektedirler. zemeden oluşan kaynayan bir katmandır. Mantodan litleri içeren bu eriyikler, okyanus sıcak noktalarında
rezervuardan kaynaklanıyor. türeyen magma kabuğa nüfuz edip yüzeye püskür- bulunan magmalardan temelde farklıdır. Yine de aynı
Bu lavların bileşimindeki büyük farklılıklar ve mag- düğünde lav olarak adlandırılır. magma “atasına” sahip oldukları kanıtlanmıştır.
Bulgular, Dünya’nın mantosunun kimyasal olarak daha manın izotop bileşiminin kaynağı ile yüzeyi arasında
önce düşünülenden çok daha tekdüze olduğunu ve değişmediği varsayımı, mantonun farklı yaşlarda, Dr. Smit, “Bu keşif, Dünya’nın kimyasal evrimine ilişkin
lavların benzersiz kimyasal “tatlarını” ancak yüzeye farklı bölgelerde bulunan ve farklı süreçlerle oluşan modeller ve küresel element döngülerine bakış açımız
doğru ilerledikçe kazandıklarını göstermektedir. farklı rezervuarlar içerdiği genel görüşüne yol aç- söz konusu olduğunda oyunun kurallarını değiştirecek
mıştır. Dr. Smit ve eş yazar Dr. Kooijman tarafından nitelikte” dedi. “Manto sadece daha önce düşünülen-
MANTO HOMOJENLIĞINE ILIŞKIN yapılan gözlemler, gerçeğin oldukça farklı olabilece- den çok daha homojen olmakla kalmıyor, muhtemelen
ŞAŞIRTICI BULGULAR ğini gösteriyor. artık “ilkel rezervuarlar” da içermiyor. Bir zamanlar
verileri açıklamak için ihtiyaç duyulan, ancak manto
Kanada Araştırma Kürsüsü Başkanı olan Dr. Matthijs MAGMA YOLLARINA ILIŞKIN YENI konveksiyonu kavramıyla hiçbir zaman gerçekten
Smit, “Bu keşif, sıcak nokta lavları ve manto hakkındaki BILGILER uzlaştırılamayan varlıklar.”
görüşlerimizi tam anlamıyla alt üst ediyor” dedi. “Bir Mantonun neden yapıldığını bilmek, gezegenimizin
bakıma, gittiği her yerde farklı şekilde gelişen ortak Dr. Smit, “Belirli bir dizi elemente bakarak, yüzeye nasıl oluştuğunu ve mantonun zaman içinde nasıl Dr. Kooijman, “Bu model gözlemleri basit bir şekilde
bir ataya sahip güzel ve çeşitli bir popülasyon gibi çıkarken magma eriyikleri üzerinde etkili olan çeşitli geliştiğini anlamamız için merkezi bir öneme sahiptir. açıklıyor ve ileriye dönük küresel jeokimyasal araş-
Dünya’nın lavları insanoğlunun kendisine çok benziyor süreçlerin kimyasal etkilerini ayırt edebildik ve tüm Ayrıca mantonun neden bu şekilde davrandığına, lev- tırmalar için sayısız yeni hipoteze izin veriyor” dedi.
sıcak nokta lavlarının aslında aynı başlangıç bileşi- ha tektoniğini nasıl yönlendirdiğine ve küresel element
Dünya’nın mantosunun araştırılması, doğrudan örnek- mini paylaştığını keşfettik” dedi. “Lavlar sadece farklı döngüsündeki rolünün ne olduğuna dair ipuçları da Kaynak: https://scitechdaily.com - bizsiziz.com