Page 29 - LabMedya - 86

ARAŞTIRMA 29

SAAT

20.00’DE

ERKEKLERİN

BEYİNLERİ

KÜÇÜLÜYOR

ABD’de yapılan bir araştırma, erkek beyninin hacmi- şiklikler, gece boyunca geri dönüşümlüdür ve beyin hacmi HORMON SEVIYELERININ BEYIN
nin günlük hormon döngüsüne bağlı olarak değişiklik ABD'de yürütülen sabaha kadar eski haline döner. SAĞLIĞI ÜZERINDEKI ETKISI
gösterdiğini ortaya koydu. Araştırma, erkek beyninin
özellikle akşam saat 8 civarında küçüldüğünü, gece bir araştırmada, KADIN BEYNINDEKI HORMON DÖNGÜSÜ ILE Araştırmacılar, hormon seviyelerindeki bu dalgalanma-
boyunca ise bu değişimin sıfırlandığını belirtti. Pennsy- erkek beyninin KARŞILAŞTIRMA ların uzun vadede beyindeki genel sağlık ve işlevsellik
lvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nden Laura üzerinde de etkili olabileceğine dikkat çekmektedir.
Pritschet ve ekibinin yürüttüğü çalışma, beynin en dış hacminin günlük Kadınlarda da benzer hormon döngülerinin beyindeki hacim Özellikle korteksin kalınlığındaki değişimler, yaşlanma
tabakası olan kortekste hacim değişimlerini inceledi. üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Özellikle menstrüel dön- sürecinde beyinde görülen doğal incelme ile ilişkilen-
Bulgular, bu döngünün özellikle steroid hormonlarının hormon döngüsüne gü sırasında hormon seviyelerindeki değişikliklerin beynin dirilebilir. Bunun yanı sıra, hormon seviyelerindeki de-
seviyesindeki değişimlerle bağlantılı olduğunu gösterdi. bağlı olarak azaldığı farklı bölgelerinde hacimsel değişimlere neden olduğu daha ğişimlerin depresyon, anksiyete gibi ruhsal durumlarla
GÜNLÜK HORMON DÖNGÜSÜNÜN belirlendi. Uzmanlar, önce yapılan araştırmalarda ortaya konmuştur. Ancak erkek- ilişkisi de araştırılmaktadır.
lerdeki hormon döngüsünün daha kısa süreli ve günlük ol-
BEYIN ÜZERINDEKI ETKISI bu değişimin duğu, kadınlarda ise bu döngünün aylık periyotlarla ilerlediği Örneğin, testosteron seviyelerindeki düşüşün erkeklerde
vurgulanmaktadır. Kadınlarda beynin hipokampus gibi hafıza
bilişsel işlevlerin zayıflamasıyla bağlantılı olduğu, ancak
Araştırma, 26 yaşındaki sağlıklı bir erkeğin beynini bir ay akşam saat 8'de ve duygularla ilişkili bölgelerinde hormonal dalgalanmalara bu etkinin bireyler arasında değişiklik gösterebileceği
boyunca 40 kez tarayarak gerçekleştirildi. Bu süreçte, gerçekleştiğini bağlı hacim değişiklikleri gözlemlenmiştir. belirtilmiştir. Ayrıca, düzenli fiziksel aktivitenin ve dengeli
erkeklerin sabah saatlerinde daha yüksek olan steroid bir diyetin hormon seviyelerinin düzenlenmesinde ve
hormon seviyelerinin akşam saatlerine doğru yaklaşık bildirdi. beyin sağlığının korunmasında önemli bir rol oynadığı
%70 oranında düştüğü kaydedildi. Laura Pritschet, bu da vurgulanmaktadır.
hormonal dalgalanmaların beyindeki hacim değişikliği-
ni tetiklediğini belirtti. Özellikle korteksin kalınlığındaki BEYIN PLASTISITESI VE GÜNLÜK DÖNGÜNÜN ÖNEMI
değişiklikler, beynin görsel ve duyusal işlemede önemli
rol oynayan oksipital ve parietal bölgelerinde en belirgin Beynin bu kadar kısa bir sürede hacimsel değişiklikler
şekilde gözlemlendi. gösterebilmesi, nöroplastisite olarak bilinen ve beynin
çevresel değişikliklere uyum sağlama kapasitesine
Beynin gri maddesinde, zihinsel işlevler, hafıza, duygular işaret eden önemli bir özelliktir. Günlük hormon dön-
ve hareket gibi kritik işlevlerde rol oynayan bölgelerde güsünün bu kadar belirgin bir şekilde beyindeki yapıyı
günlük %0,6 oranında bir hacim azalması tespit edildi. etkileyebilmesi, beyin sağlığını korumak için hormon
Bu küçülmenin yaşla birlikte azaldığı ve hormonların düzeninin önemini ortaya koymaktadır.
günlük döngüsünün daha az etkili hale geldiği de çalışma
sonuçları arasında yer aldı. The Journal of Neuroscience’da yayınlanan bu çalışma,
erkek beyninin günlük hormon döngüsüne bağlı olarak
KORTEKSIN ROLÜ VE DIĞER BULGULAR hacimsel değişiklikler yaşadığını göstermiştir. Araştırma-
cılar, bu değişimlerin sadece fiziksel yapı üzerinde değil,
Korteks, beynin bilişsel işlevlerinde önemli bir rol oy- zihinsel ve duygusal işlevler üzerinde de etkili olabilece-
nayan tabakasıdır ve burada gözlemlenen değişiklikler ğini ifade etmektedir. Hormonların düzenlenmesinin ve
zihinsel performansı da etkileyebilir. Korteksin görsel ve sağlıklı bir yaşam tarzının benimsenmesinin, beyindeki
duyusal işlemleri yöneten oksipital ve parietal bölgele- bu değişimlerin olumsuz etkilerini en aza indirmek için
rindeki küçülme, bireylerin bu işlevlerdeki performansını önemli olduğu sonucuna varılmıştır.
günün ilerleyen saatlerinde etkileyebilir. Ancak bu deği-