Page 56 - LabMedya - 83

56 GENETIK

KOKULARIN SIRLARI

VE ARDINDAKİ GİZEMLİ

ANLAMLAR

Vücut kokumuz bize diyetimiz ve sağlığımızla ilgili KOKUYLA ILGILI BU BILGILER NEDEN ÖNEMLI? Mahmut, doğuştan anosmisi, yani koku kaybı olan ama görme duyusu daha kolay, o yüzden o kişiyi
birçok şey söyleyebiliyor. Mesela kolera hastalarının kişilerin daha kötü ilişki sonuçlarına sahip olduğunu koklamak yerine yüzüne bakmayı seçiyoruz" diyor.
tatlımsı bir kokusu varken diyabet hastaları çürük Kokularla ilgili yapılan bir çalışmada kadınlara rast- öne sürüyor. Çalışmaya katılan evli çiftler arasında
elma gibi kokabiliyor. Avustralya'da Macquarie Üni- gele seçilmiş erkeklerin giydiği tişörtler verildi ve tesadüfen HLA farklılığı gösteren çiftlerin cinsel 'BINLERCE YILDIR NASIL KOKTUĞUMUZU
versitesi'nde koku psikoloğu olan Mehmet Mahmut, bu tişörtleri ne kadar hoş koktuklarına göre sırala- tatminliği ve çocuk yapma arzusunun en yüksek SAKLAMAYA ÇALIŞTIK'
"Araştırma ekibimin bulgularına göre, insanlar ne maları istendi. Araştırmaya katılan kadınların tercih seviyede olduğu gözlemlendi.
kadar çok et tüketirse vücut kokuları o kadar güzel sıralamalarında, İnsan Lökosit Antijeni (HLA) farklı- Mahmut'un yaptığı bir başka çalışmada, bekar
oluyor" diyor. lığı diye tanımlanan olguyla benzerlik tespit edildi. HLA ve üreme arasındaki bu bağ daha çok kadınların erkeklerin vücut kokusunun evli erkeklerden
eş seçimini etkilediği düşünülüyor. Çalışmada HLA daha baskın olduğu tespit edildi. Mahmut bunun
Erkekler, kadınların vücut kokusunu adet döngüsü- HLA, bağışıklık sistemimizin bize ait olmayan ve benzerliği gösteren erkekerle evlenen kadınların testosteron seviyeleriyle bağlantılı olabileceğini
nün foliküler, yani doğurgan olduğu dönemde daha patojen olma riski taşıyan hücreleri tespit etmemize cinsel isteksizlik yaşadığı ve çocuk yapma arzula- düşünüyor ve evli erkeklerin yaşlandıkça testos-
çekici buluyor. Uzmanlar bu olgunun, atalarımızın yardımcı olan bir protein grubu sistemi. Her kişi- rının düşük olduğu gözlemlendi. Ancak farklı araş- teron seviyelerinin düşmesiyle vücut kokularının
üremek için uygun adayları tespit etmesinde faydalı nin genetik HLA profilinin birbirinden farklı olduğu tırmaların sonuçlarına bakılınca bu konuda kesin da azaldığını öne sürüyor. Peki insanların genetik
olduğunu düşünüyor. Erkeklerin de testosteron se- düşünülüyor, sadece akrabalar arasında benzer- bir sonuca varmak henüz mümkün değil. özellikleri ve üreme kabiliyetleri hakkında bilgilerin
viyelerinin vücut kokuları üzerinde etkisi olabileceği likler görülüyor. Uzmanlar, HLA profili farklı olan vücut kokularında gizli olduğunu biliyorsak bunu eş
öne sürülüyor. insanların birlikte çocuk yapmasının daha avantajlı Evrimsel biyologlar, kadınların HLA ile bağlantılı seçimlerinde neden değerlendirmiyoruz?
olduğunu söylüyor. olarak eş seçtiği teorisinin mantıklı olduğunu dü-
'GENLERIMIZ NASIL KOKTUĞUMUZU ETKILIYOR' şünüyor. Uzmanlar doğada dişi hayvanların yav- Sorokowska bu soruyu, "Eğer amacınız genleri güçlü
Sorokowska, "Eğer partnerinizin genetik bağışıklık rularının sağlıklı olmasını istediği için genellikle olan bir eş bulmak ise o zaman kokuları değerlen-
Vücut kokumuz diyetimiz ve sağlığımızla bağlan- profili ve vücut kokusu sizden farklıysa çocuklarınız genetik olarak üstün erkekleri seçmeye çalıştığını dirmenizde fayda var. Ama çoğu kişi için öncelik bu
tılı olarak değişse de aslında kokumuzu benzersiz patojenlere karşı daha dirençli olur" diye anlatıyor. ve birtakım ipuçları aradığını, erkeklerin de genetik değil" diye yanıtlıyor. Mahmut ise, "Vücut kokusunun
kılan ve başka insanlardan ayıran en önemli etken Araştırmaya katılan kadınların, kendilerinden en üstünlüklerini kanıtlamak için daha renkli olduğunu, hayatımızdaki önemi azaldı. Binlerce yıl boyunca
genlerimiz. İnsanların kendine özgü vücut kokusu farklı HLA profiline sahip, yani bağışıklık sistemi dans ettiğini, şarkı söylediğini ve dişilere hediyeler nasıl koktuğumuzu saklamaya çalıştık" diyor.
o kadar belirgin ve koku algılama becerimiz o kadar genetiği açısından en uyumlu oldukları erkekle- verdiğini söylüyor.
kuvvetli ki yapılan deneyler, ikiz kardeşlerin terli rin tişörtlerinin en hoş kokanlar olarak sıraladığı Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/haber-
tişörtlerinin daha büyük bir grubun içinden kolayca gözlemlendi. NEDEN VÜCUT KOKUSUNA BAĞLI OLARAK ler-dunya-59817658
seçilip eşleştirilebildiğini tespit ediyor. EŞ SEÇMIYORUZ?
Sorokowska, "HLA farklılık sisteminin vücut koku-
Polonya'da Wroclaw Üniversitesi'nde psikolog ve suyla nasıl bir bağlantısı olduğu henüz bilinmiyor, Bazı kokuları tercih ettiğimizi söylesek de pratikte
insan kokusu uzmanı Agnieszka Sorokowska, "Bu ancak HLA'nın sonucu olarak cilt bakterilerimiz seçimlerimizi kokuya bağlı olarak yaptığımızı söy-
çok önemli bir buluş çünkü genlerimizin vücut ko- tarafından sindirilen ve belirli kokular üreten mad- lemek pek mümkün değil. Bunun sebeplerinden
kumuzu etkilediğini görüyoruz ve böylece insanları delerin oluştuğu düşünülüyor" diyor. biri, gerçek hayat senaryolarının koku ile edindiği-
koklayarak onlarla ilgili genetik bilgi edinebildiğimizi miz bilgiyi doğru şekilde yorumlayıp kullanmamızı
öğreniyoruz" diyor. 'HLA CINSEL SAĞLIĞIMIZI ETKILIYOR' zorlaştırdığı ve diğer duyularımız ile edindiğimiz
yeni bilgilerin durumu çok karmaşık hale getirmesi.
Sorokowska ve ekibi, insanların genetik olarak be- Günümüzde insanların genetik olarak tercih ettiği
lirlenmiş bir takım koku tercihleri olduğunu ve bu kokular olsa da eşlerimizi vücut kokusuna bağlantılı Sorokowska, bir insanın nevrotik bir yapıda olup
doğrultuda parfüm ve kozmetik ürün seçtiklerini olarak seçmiyoruz. 3 bin 700 evli çift ile yapılan bir olmadığını sadece vücut kokusuyla değerlendire-
öne sürüyor. Sorokowska aynı zamanda insanla- çalışmada insanların HLA farklılığı gösteren birisiyle bildiğimizi, ancak aynı anda o kişinin fotoğrafına
rın koku tercihleri üzerinden kişilikleri ile ilgili bazı evlenme olasılığının tamamen şansa bağlı olduğu baktığımızda kafamızın karıştığını anlatıyor. Soro-
sonuçlara varabildiğimizi söylüyor. ortaya çıktı. Sorokowska ise, "HLA, eş seçimimizi kowska, "Vücut kokusu bir insanın nevrotik olup ol-
etkilemese de cinsel sağlığımızı etkiliyor" diyor. madığını değerlendirmek için daha doğru bir kıstas,

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi