Page 51 - LabMedya - 83
P. 51

BILIM             51







            GÖZYAŞLARI ILE



            BESLENENLER HAYVANLAR



            Ceyda Berceste KARABULUT


























       Doğada her şey bir döngü içerisindedir. Her maddenin   fazla duygusal duruyor farkındayım. İçinde bulunduğumuz gezegen   araştırmalar yapılıp yayınlandıktan sonra daha detaylı
       bir kullanım amacı her canlının birçok görevi vardır.   mecaz anlamda gözyaşlarıyla beslenen ve insanların mutsuzluğu   bilgiye sahip olabileceğiz. Kuşların uykularının hafif
       Bu birbirinden bağımsız gibi görünen döngüler aslında   Bu yazıda mecaz   ile manevi açıdan tatmin olan insanlara bile yuva olmuşken gerçek   olduğu ve tehlike anında uçup uzaklaştıkları göz önün-
       birbirlerine pamuk ipliği ile bağlıdır. Bu bağlar sistemin   ya da gerçek   manada gözyaşı tüketen canlılar olduğunu kabullenmek çok da zor   de bulundurulduğunda gözyaşları içilirken bir refleks
       dengeli bir şekilde işemesini sağlar. Varlığının ne kadar   olamamalı. Gözyaşı içen kelebeklerin varlığını kabullendikten sonra   göstermemeleri bu durumdan rahatsız olmadıklarını
       kıymetli olduğunu farkında olmadığımız her bir çakıl   fark etmeksizin   kapıyı çalacak ilk soru “Kaplumbağalar niye ağlıyor?” olmuş olabilir.   işaret ediyor olabilir. Bu da aralarındaki simbiyotik
       taşı, kum tanesi doğadaki eşsiz devamlılığının bir par-  gözyaşlarıyla                         ilişkiye dair bir ipucu olarak görülebilir.
       çası olarak ancak yokluğunda fark edilebilecek öneme   Çok duygusal oldukları ya da kediler gibi depresyona girdikleri için
       sahiptir. Vahşi doğada her bir maddenin mutlak suretle   beslenenlerin   değil. Kelebekler ağlasınlar diye gözlerine zarar verdikleri için de değil.   TIMSAH GÖZYAŞLARINA KANMAYINIZ
       kullanıldığı bir yer vardır. Hayvanlar ihtiyaçlarına göre   de olduğunu   Hatta doğada ağlayan tek canlı kaplumbağalar da değil. Ağlamak za-
       farklı kaynaklar kullanırlar. İşte bu yazıda tam olarak   man zaman gözlerdeki kiri, tozu atmak için canlı bedeninin kullandığı   Bu yazıda mecaz ya da gerçek fark etmeksizin göz-
       bu duruma örnek olarak gösterilebilecek bir gerçek-  öğreneceksiniz.  bir arınma yoludur. Kaplumbağlar genellikle tuz dengesini düzenleme   yaşlarıyla beslenenlerin de olduğunu belirtmiş olduk.
       likten bahsedeceğiz. Konumuz Amazonda yaşayan ve   Gözyaşı deyip   ya da gözde biriken kumları temizlemek için ağlarlar. Kaplumbağlar   Gözyaşı deyip geçmemek gerektiğini çünkü bu gözya-
       mineral kaynağı olarak kaplumbağaların gözyaşlarını    dışında ağlayan bir başka canlı ise timsahlardır. Timsahlar avlarını   şının bile kimisinin ihtiyacını karşılayacak niteliğe sahip
       içen kelebekler. Hazırsanız başlayalım.   geçmemek     yerken ağlarlar. Timsah gözyaşı ifadesi şimdi size daha anlamlı geldi   olduğunu gördük. Kiminin çöpü kiminin hazinesi derler
                                             gerektiğini      mi? Yedikten sonra ağlasa ne ağlamasa ne diyor olabilirsiniz. O zaman   ya işte bu tam olarak öyle bir durum çünkü doğada
                                                                                                      her bir canlının atığı bir başka canlı için mutlaka fayda
                                                              timsahların da pişmanlıktan ağlamadıklarını kısaca belirtelim. Yapılan
                                             çünkü bu         araştırmalar beslenme esnasında timsahların burundan giren havanın   sağlar. Bizler bu maddelerin kıymetini ancak eksikliğin-
                                             gözyaşının       sinüslerden geçişi sırasında gerçekleşen bir etki sonucu gözyaşı   de anlayabiliriz. Kaplumbağalar terapiye başlayıp bir
                                                                                                      gün ağlamayı keser de bu durum kelebeklerin neslini
                                                              bezlerinin boşalmasına sebep olabileceğini göstermiş.
                                            bile kimisinin                                            tehlikeye düşürürse, azalan kelebekler ekosistemi ve
                                              ihtiyacını      UYUYAN KUŞLARI HEDEF ALAN GÜVELER DE VARDIR!  besin zincirini etkilerse ancak öyle bir gözyaşının bile
                                                                                                      doğadaki döngülerde ne kadar mühim olduğunu anla-
                                            karşılayacak                                              yabiliriz. Sistemdeki canlıların ihtiyaçlarını karşılayacak
                                            niteliğe sahip                                            kaynağı halihazırda biliyor olmalarının çok büyüleyici
                                                                                                      olduğunu düşünüyorum. Kimse kelebeklere sodyum
                                             olduğunu                                                 eksikliği için gözyaşı içmelerini tavsiye etmese de kalın
                                            göreceksiniz.                                             kalın kitaplardan öğrenmeseler de çarelerinin nerede
                                                                                                      olduğunu biliyorlar. Doğada insan haricindeki her canlı
                                                                                                      amacını, görevini, yerini ve yapması gerekeni çok iyi
                                                                                                      biliyor. Böylece benzersiz düzenin içerisinde ahenkle
                                                                                                      dans ediyorlar. Bizler gibi bilime meraklı bir grup in-
                                                                                                      sanın onlardan öğreneceği çok şey var. Öğrenmek için
                                                                                                      biraz daha yakından gözlemlemek yeterli. Kelebekler
                                                                                                      mineral eksikliğini gidermek için kaplumbağaların
                                                                                                      gözyaşları ile besleniyor olabilirler. Ancak hayat sizin
                                                                                                      gözyaşlarınızla beslenmek isteyen timsahlara taham-
                                                                                                      mül edecek kadar uzun değil. Öyle ya da böyle timsah
                                                                                                      gözyaşlarına kanmayınız.
       KIMININ GÖZYAŞI KIMININ MINERAL KAYNAĞI
                                                                                                      Kaynaklar:
       Sodyum canlılar için oldukça önemli olan bir mineraldir.   Güvelerin tuz kaynağı olarak timsahların, kaplumbağaların ve meme-
       Karnivorlar sodyum kaynağı olarak et tüketirler.Böyle-  lilerin gözyaşlarıyla beslendikleri gözlemlenmiş olsa da söz konusu   https://www.nationalgeographic.com/animals/article/
       ce ihtiyaç duydukları sodyumun tamamını karşılamış     hayvanlar alemi olunca her an yeni bir şey keşfedilmesi mümkün   moths-drink-birds-tears-amazon-animals
       olurlar. Ancak kelebekler gibi herbivorlar ise et tüket-  oluyor. Öyle ki Brezilya'da uyuyan bir kuşun gözyaşlarını içen bir   https://time.com/84397/some-insects-drink-ani-
       medikleri için alternatif sodyum kaynaklarına yönel-   güve görülmüş. Bu davranış Brezilya için ilk kez rapor edilmiş ama   mals-tears/
       mek zorundadırlar. Amazonda tüketmesi ve erişmesi      dünya çapında bildirilen üçüncü vaka olmuş. Keşfi yapan Leandro   https://www.livescience.com/63092-butterf-
       kolay olan o benzersiz kaynak ise kaplumbağaların      Moraes bu vakayı oldukça ilginç bulmuş. Çünkü güveler o bölgede   lies-drink-turtle-tears.html
       gözyaşlarıdır. Kelebeklerin ihtiyaç duyduğu sodyumu    kolayca erişebilecekleri tuz kaynakları olmasına rağmen kuşların
       rahatlıkla karşılayabilen bu gözyaşları besin olmak için   gözyaşlarını içmeyi tercih ediyorlarmış. Konu üzerine daha detaylı
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56