Page 42 - LabMedya - 81

42 SAĞLIK

PREMATÜRE

BEBEKLER

Dr. Murat AYDIN
Acıbadem Ataşehir Hastanesi
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Uzmanı

Anne karnında 37. gebelik haftasını tamamlamadan Ayrıca bundan 15 yıl önce 23-24 gebelik haftasında SORU: ERKEN DOĞUMA HANGİ lanılarak yapılsa da her bebeğin farklı değerlendirilmesi
doğan bebekler ‘prematüre bebekler’ olarak adlandırılı- dünyaya gelen prematüre bebeklerin yaşam şansları FAKTÖRLER YOL AÇIYOR? gerekir. Tıpta klasik olan ‘Hastalık yoktur, hasta vardır’
yor. Dünyada her yıl kabaca 140 milyon bebek doğuyor. hiç yok iken günümüzde 23 gebelik haftasında doğan tabiri bizim prematüre bebeklerimiz için de geçerli.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; bu bebeklerin 15 bebeklerin bile üçte birinin ciddi problemler yaşamadan Prematüre doğumların nedenini bilmek her zaman Önemli olan, bebeğin mümkünse yenidoğan hekimi-
milyonu zamanından önce dünyaya ‘merhaba’ diyor. büyüdükleri görülüyor. mümkün olmasa da, annenin hayatını tehdit edecek nin olduğu güvenli ellerde doğması ve büyümesidir.
Türkiye’de de canlı doğan bebek sayısı 2020 verilerine bir durum söz konusu olduğunda, sıklıkla erken doğu- Her bebek hastaneden farklı sürelerde taburcu olur.
göre; 1 milyon 112 bin 859 iken ‘prematüre bebek’ oranı Bebekler zamanından ne kadar erken doğarlarsa ve mun tetiklendiği biliniyor. Annede gelişen enfeksiyonlar, Taburculuğun belli bir günü, haftası yoktur. Bebekler
da yaklaşık yüzde 15 civarında oluyor. Diğer bir deyişle, ağırlıkları ne kadar düşükse buna paralel olarak sağlık rahimde kanama veya diğer problemler, ikiz veya üçüz kendi kendine nefes alıp vermeye başladıklarında ve
ülkemizde her yıl yaklaşık 167 bin bebek ‘prematüre’ problemleri yaşama riskleri de o kadar çok artar. Pre- gibi çoğul gebelikler, annede hamilelik sırasında gelişen solunum sıkıntısı olmadığında, vücut ısısını koruduk-
doğuyor. matüre bebekler dış dünyaya adapte olurken vaktinde diyabet, yüksek tansiyon, kalp ya da böbrek hastalıkları larında, meme veya biberonla beslenebildiklerinde ve
doğmuş bebeklere göre çok daha fazla zorlukla karşı gibi problemlerin yanı sıra hamilelik sürecinde sigara düzenli olarak kilo aldıklarında eve gitmeye hazırdırlar.
Yüreklere su serpen haber ise son 20 yılda, tüm dün- karşıya kalırlar. Tıp dünyasındaki gelişmeler prematüre içmek, alkol tüketmek, stres ve fiziksel travma yaşamak,
yada olduğu gibi ülkemizde de, neonatoloji (yeni doğan bebeklerdeki yaşama şansını büyük oranda artırsa da, erken doğumu tetikleyen faktörler arasında yer alıyor.
bebek bakımı) dalındaki gelişmeler sayesinde artık pek erken doğumun önlenmesi için anne adaylarının rutin
çok prematüre bebeğin yaşama oranlarında büyük artış kontrollerini ve verilen tedaviyi asla aksatmamaları SORU: ERKEN DOĞUM RİSKİNDE
görülmesi. Öyle ki 30 haftadan sonra doğan her 10 gerekiyor. Ayrıca prematüre bebeklerin evdeki bakım- NASIL BİR YOL İZLENİYOR?
bebekten 8’inde uzun süreli sağlık veya gelişim sorun- larında bazı kurallara dikkat etmek yaşamsal öneme
ları, zamanında doğmuş bebeklere benzer seyrediyor. sahip oluyor. Erken doğum tehdidi olan anne adaylarının çok yakın
takip edilmeleri gerekiyor. Annenin ve bebeğin sağlık
durumlarını riske atmayacak şekilde hamileliği sürdür- Virsa Raman Analizörü
mek son derece önemli. Çünkü anne karnında geçirilen
ilave her bir gün, her hafta bebeğin hayatta kalma şansı-
nı arttırıyor. Dolayısıyla bu durumda yenidoğan uzmanı İhtiyacınız olan her yerde yüksek
ve kadın doğum uzmanı süreci birlikte takip ediyor ve
mümkünse ilaç ile cerrahi yöntemlerle erken doğum SORU: EVDEKİ BAKIMLARINDA NELERE
riskini azaltıyorlar. Eğer erken doğum kaçınılmazsa DİKKAT ETMELİ?
ise 23-35 gebelik haftası arasındaki anne adaylarına performanslı Raman spektroskopisi
uygulanan steroid tedavisi, doğacak prematüre bebeğin ¾ Bebeğinizin odası sessiz ve güneş alan bir or-
solunum sıkıntısı ve beyin kanaması riskini azaltıyor, tamda olmalı.
hayatta kalma şansını belirgin oranda artırıyor. ¾ Oda sıcaklığının 24-26° derecede olmasına
dikkat edin.
SORU: PREMATÜRE BEBEKLERDE HANGİ ¾ Gereksiz eşyalardan ve pelüş oyuncaklar gibi
SAĞLIK PROBLEMLERİ GÖRÜLÜYOR? toz tutan materyallerden kaçının.
¾ Odanın zemininin yumuşak malzemeden kap-
Prematüre bebekler zamanında doğmuş bebeklere göre lanmış olmasına özen gösterin. Virsa™ Raman analizörü, fiber optik
hastalıklara karşı daha fazla risk altındalar. Bebek ne ¾ Halı kullanımı önerilmiyor. Eğer kullanacaksanız bağlantılı problara sahip, taşınabilir bir
kadar erken dünyaya gelmişse risk de buna paralel ola- antialerjik ve ince bir halı tercih edin.
rak o kadar artıyor. Ayrıca bebeğin doğum haftasından ¾ Aydınlatma için bebeğin gözüne doğrudan Raman sistemidir. Hem mikro hem de makro
ve doğum tartısından bağımsız olarak ‘Yenidoğan Yoğun gelmeyecek ve az ışık veren gece lambalarını Raman analizlerine uygundur.
Bakım Ünitesi’nde yatarken yaşadığı sorunlar da uzun tercih edin.
dönem sonuçları çok etkiliyor. Respiratuvar Distres ¾ Standartlara uygun şekilde yapılmış, kurşunsuz Virsa analizörü, spektroskopik veriye olan
Sendromu, kronik akciğer hastalığı, prematüre retino- ahşap boya kullanılmış, sabit parmaklığa sahip
patisi, kafa içi kanamalar, sindirim sistemi problemleri, ve kenar aralıkları 8 cm’yi geçmeyen karyolaları ihtiyacınızı, laboratuvar ve mikroskop altında
kalple ilgili problemler prematüre bebeklerde oldukça tercih edin. örneklemenin sınırladığı kapsamın dışına
sık görülüyor. Uzun dönemde de görme ve işitme prob- ¾ Ani Bebek Ölümü Sendromu’nu önlemek için
lemleri, öğrenme güçlüğü, konuşma problemleri ile yatağının yumuşak olmamasına ve karyola ile çıkarır, sahada, yerinde yapılan farklı ve yeni
serebral palsi gibi nörolojik problemler gelişebiliyor. Bu arasında boşluk kalmamasına özen gösterin. numune analizlerine olanak tanır.
nedenle yüksek riskli prematüre bebekler; bir yenidoğan ¾ Kenar yastıkları kullanmayın, zira bu tarz objeler
uzmanı, nöroloji uzmanı, çocuk gelişim uzmanı, oftalmo- Ani Bebek Ölümü Sendromu’na neden olabiliyor.
log, odyolog, konuşma terapistleri ve fizyoterapistlerle ¾ Yastık kullanımı ilk bir yıl önerilmiyor.
beraber multidisipliner olarak izlenmeleri gerekiyor. ¾ Bebeğinizi yakından izleyebilmek için ilk bir yıl
aynı odada kalmaya özen gösterin.
SORU: PREMATÜRE BEBEKLERDE ¾ Pamuklu ve terletmeyen kıyafetleri tercih edin,
İZLENEN PROTOKOL NEDİR? tüylü ve kalın kıyafetler giydirmeyin.
¾ Giysileri aldıktan sonra bebekler için uygun olan
Prematüre bebeklerin takip ve tedavileri için uluslara- sabun tozu veya bebek deterjanıyla yıkayın. www.renishaw.com/virsa
rası rehberlerin, ülkemizin verileriyle ve imkanlarıyla ¾ Enfeksiyöz ve alerjen ajanların engellenmesi için
birlikte değerlendirilerek oluşturulmuş, Türk Neonatoloji ütülenmeden hiçbir giysi giydirmeyin.
Derneği tanı ve tedavi protokolleri mevcut. Prematüre ¾ Bebeğiniz evde üşümemeli ve terlememeli. Evde Renishaw Teknoloji Çözümleri Limited Şirketi, Şerifali MahallesiTurgut +90 216 380 92 40 turkiye@renishaw.com
bebeklerin tedavi ve takipleri bu protokollerden fayda- ısı stabilizesini sağlayacak şekilde giydirin. Özal BlvNo:193 Ümraniyeİstanbul