Page 48 - LabMedya - 80

48 BIYOTEKNOLOJI
www.atselektronik.com.tr

Tek Bir Cihazla

KANATLI AŞILAR PARTİKÜL BOYUT VE ŞEKİL ANALİZLERİ

Ceyda Berceste KARABULUT
S SYYNNCC

ÖZET ler tamam ancak o vızıldamalar çekilir gibi değil antikor ürettiği görülmüş. Sivrisineklerin ısırma tehlike oluşturan vektörlük özelliğini faydalı bir
dediğinizi duyar gibiyim. Frekansı 450 ila 500 esnasında konağın vücuduna tükürük bırakması hale getirebilmek için oldukça detaylı bir çalışma
Sizlere bir hayvanı takdim etmek istiyorum. Ha- hertz arasında olan, tek bir nota ile eşleşen ve sahip olduğu hastalıklar yüzünden konağı hasta yürütmüşler. Henüz Sıtma gibi sivrisinek kaynaklı
vaların ısınması bu canlının gelişinin bir haber- kanatlarının hareketi sonucunda ortaya çıkan o edebildiği gibi SP15 gibi aşılarla genetiği değiş- hastalıklar için çare olmasa da başka hastalıklar
cisidir. Kimi zaman vızıltısından kimi zamansa vızıldamaların sebebi ise CO2. Dişi sinekler CO2 tirilen sivrisinek tükürükleri ise konağın antikor için sivrisineklerin kanatlı aşılar olarak kullanıla-
ısırıklarından sakınmak için camlara balkonlara varlığında konak aramaya başlıyorlar tam olarak üretmesi için de kaynaklık edebilir hale geliyor. bileceklerini kanıtlamışlar.
teller taktırılır. Isırıldığınızı ancak ansızın kaşındı- bu yüzden gece başımızın etrafında kanat seslerini “Uçan aşılayıcı” olarak adlandırdıkları transgenik
ğınız o an fark edersiniz. Tanıdınız değil mi? Evet duyuyoruz. Ayrıca bizlere sinir bozucu gelen bu ses sivrisineklerce aşılanan yanı ısırılan farelerin ilgili Kaynaklar:
konumuz sivrisinekler. Şimdi sizlere sivrisinekler erkek sivrisineklerin eşlerini seçerken dikkate aldığı hastalığa karşı ürettikleri antikorları yavru farelere
aracılığıyla insanları aşılamak için çalışmalar yapıl- ölçütlerden biriymiş. Anlaşılan o ki sivrisineklerle de kalıtıldığını gözlemlemişler. Bu noktadan sonra Ê https://www.science.org/content/article/
dığını söylesem muhtemelen günümüzdeki modern insanların müzik zevki pek uyuşmuyor. araştırmacıların sordukları kritik soru ise “bu anti- researchers-turn-mosquitoes-flying-vac-
biyoteknoloji çalışmalarından biri olduğunu yahut kora sahip fareler Leishmaniasis ile karşılaştıkları cinators
genetik çalışmalarında kaydedilen ilerlemeler göz Sivrisinekler tarafından en az bir kez kanınızın zaman hayatta kalıp korunabilecekler mi?” olmuş Ê https://resjournals.onlinelibrary.wiley.com/
önünde bulundurulunca çok da şaşırtıcı olmadığını emildiğini varsayıyorum. Bunu fark ettiğiniz za- ve bu soruya cevap aramaya başlamışlar. Göz- doi/epdf/10.1111/j.1365-2583.2010.01000.x
düşünebilirsiniz. Peki ya bu çalışma 2010 yılında man muhtemelen üstünde çok durmamışsınızdır. lemlenen fareler hastalıktan kurtulmuşlar. Yapılan Ê https://www.researchgate.net/publicati-
yapılmışsa. Bundan yaklaşık 12 yıl önce Japon Tedavisi olmayan bir hastalık bulaşmış olabilir mi çalışma pozitif sonuç vermiş. Böylece sivrisinekler on/42587873_Flying_Vaccinator_A_transge-
bilim insanları sivrisineklerin bazı hastalıklara diye endişelenmemişsinizdir diye tahmin ediyorum. ile aşı yapılabileceğini ve yapılan aşının ürettirdiği nic_Mosquito_Delivers_a_Leishmania_Vacci-
vektörlük etme özelliğinden faydalanarak onları Şanslıyız ki bizim coğrafyamızdaki sivrisinekler çok antikorların işe yarayabileceği raporlanmış. ne_via_Blood_Feeding
uçan şırıngalar haline getirmeyi hedeflemişler. Bu da zararı olmayan yazdan yaza insanları yoklayan Ê https://www.researchgate.net/profile/
yazıda sivrisineklerle aşılama çalışmasını incele- kışınsa neredeyse ekosistemden silinmiş gibi ta- Bu umut vadedici çalışma günümüzde çok popüler Helen-Jamet/publication/8359239_Mosqu-
yeceğiz. Sivrisineklerle ilgili bilimsel bir çalışmayı mamen unutulan canlılar. Oysa Dünyanın farklı değil ancak olur da önümüzdeki süreçte sivrisinek- ito_Behavior_and_Vector_Control/link-
tam olarak kavrayabilmek öncelikle sivrisineklere yerlerinde bizim kadar şanslı olmayan insanlar lerle aşılama yaygın olarak kullanılacak bir yöntem s/00463527cc25394f8a000000/Mosqui-
dair birtakım temel bilgilere vakıf olmayı gerek- da var. haline gelirse her biyoteknolojik çalışmada olduğu to-Behavior-and-Vector-Control.pdf
tiriyor. Öyleyse aşılama çalışmasına geçmeden gibi birtakım soruları ve etik sorunları da berabe- Ê https://www.sciencedirect.com/science/
sivrisinekler hakkında genel bir giriş yapalım. İşte Sivrisineklerin, karikatürlerde elinde terlikle res- rinde getirecektir. Örneğin aşı olmak istemeyen article/abs/pii/S1538544209000145
karşınızda: Sivrisinek 101. medilen ve görenleri kahkahaya boğan mağdurları bireyler bir gece ansızın odalarına gelen genetiği Ê https://jag.journalagent.com/turkhijyen/
da var belgesellerde rastlayınca göz yaşlarınızı değiştirilmiş sivrisinekler tarafından farkına var- pdfs/THDBD_53_1_0_45.pdf#page=31
GİRİŞ tutamayacağınız kadar üzüleceğiniz konakları maksızın ısırılabilir. Ya da her iyi niyetle yapılan Ê https://pdf.trdizin.gov.tr/pdf/RkVRUitkS-
da. Belki daha önceden kulak aşinalığınız vardır. çalışmada olduğu gibi bu çalışmada da hedeften FZxWm5abkxCMVZuQ3BCTVZmS0o4WU-
Sivrisinekler -özellikle bizlerin günlük hayatta rast- Sivrisinekler başlıca Sıtma, Sarıhumma, Batı Nil uzaklaşacak ve çalışmayı başka amaçlar için kul- J6eFpHYmxXQ1dQT3BzSHVPZy82dVhm-
layabileceği sivrisinekler- Aedes aegypti türüdür. Humması, Japon Ensefalit Virüsü, Chikungunya, lanmak isteyecek kişiler olacaktır. Somutlaştırmak d1Q5MTJzYVBNMjExb0RPWjNFS0dYbU1P-
Yapılan çalışmalar Culicidae ailesine mensup bu Dang Humması, Elefantiyazis ve Zikavirüs olmak gerekirse konak hissetmeksizin uygulanabilen bu M0N5dDV4YkFyck5SajNmWWJFVTdkSXlZ-
türün diğer sivrisinek türlerine kıyasla en çok insan üzere çeşitli hastalıklara vektörlük etmektedir. biyolojik habersiz aşılama tekniğinin kişilere ya da bUljOER0UUg4bDJJU0VnV3B1bzhNYzFEN-
kanı seven tür olduğunu ortaya çıkartmıştır. Bizle- Bulaşıcı ve henüz kesin tedavisi bulunmayan bu toplumlara birtakım hastalıkları yaymak, yeni üre- FRheElnaTBQNXB6dGliRDFCVzhaTkhqR-
ri bu sivrisineklerin yalnızca dişileri ısırmaktadır. hastalıklar arasında en yaygın olanı sıtmadır. Sıtma tilen ve henüz onaylanmamış aşıları test etmek gibi kE1R1I5Mm80TDVWQ1Q1R2ZUdjFHL2E1dl-
Bunun sebebi dişi sivrisineklerin yumurtalarını eritrositlerin protozal bir enfeksiyonu olarak tanım- kötü niyetlerle kullanılması da mümkün. Gelecekte cwZ1FYQlVkMnN6V0kyTUUxZStVNGdYaV-
proteince zengin kanımızla besleyecek olmalıdır. lanabilir. Nadiren kan ya da organ nakli, kontamine hangimiz kalabalık bir sivrisinek ordusunun saldırı- RFeGlFdHhTRlBxd0M4d0l6VEJ0Uy8wZ-
Sivrisineklerin ısırması, sokması ya da kan emmesi iğne paylaşılması gibi sebeplerle de bulaşabiliyor sına maruz kalmak ister ki. Bu noktada önemli olan 0RlbGxVL0t6YmNyZks2Z1pmZmptWkg5K1l- Lazer difraksiyon ve dinamik görüntü analiz teknolojilerinin entegre edildiği
vb. yaygın kullandığımız ifadeleri duyunca sivrisi- olsa da sıtma hastalığı sivrisineklerin yaydığı bir her biyolojik çalışmada olduğu gibi bu çalışmanın MQ0IrOFdXQ1FsMllzcjJQbGwwVG1TcW93PT0
neklerin gözle görebileceğimiz büyük bir iğnesi hastalıktır. verilerinin ve kontrolünün kimlerin elinde olaca- Ê https://www.indyturk.com/node/369956/ S SYYNNCC partikül analizlerinde yeni bir sayfa açıyor.
olduğu ve bu iğne aracılığıyla kanımızı emdikleri ğıdır. Konu bilimsel çalışmalar olunca insanların bi%CC%87li%CC%87m/bilim-insanlar%-
gibi bir kanaate varmak oldukça mümkün. Eğer Sivrisinekler hakkındaki genel bir bilgi edindikten endişelerinin sonu gelmiyor. Albert Einstein’ın “Ben C4%B1-yan%C4%B1tlad%C4%B1-sivrisi-
öyleyse, sivrisinekler iğneleri ile kanımızı emiyor sonra D. S. Yamamoto, H. Nagumo and S. Yoshida atomu insanlığa hizmet etmek için parçaladım. nekler-neden-kula%C4%9F%C4%B1m%- Microtrac MRB'nin yani analiz cihazı SYNC ile aynı optik ünite üzerinde, aynı yazılım kullanılarak ve tek bir ölçümde hem
diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Sivrisineklerin tarafından 2010 yılında “Insect Moleculaar Biology” Onlar bomba yapıp birbirlerini yok ettiler.” sözüyle C4%B1z%C4%B1n-dibinde-v%C4%B1z%- boyut hem de şekil analizleri eş zamanlı olarak yapılabilmektedir.
kanımızı çekmek için kullandıkları yapıları “probos- yayınında yer alan çalışmalarına gelelim. Japon özetlediği üzere zamanın şahit olduğu olumsuz C4%B1ldar#:~:text=Karbondioksit%20di%-
kis” denilen, literatürde “hortum” olarak da geçen bilim insanlarından oluşan ekip, aşı çalışmalarını örnekleri düşününce bilimsel çalışmalar sebebiyle C5%9Fi%20sivrisinekleri%20konak%20 Microtrac MRB gaz adsorpsiyon tekniği ile yüzey alanı, gözenek boyut dağılımı ve yoğunluk analizleri için sunduğu ürün
ve omurgasız hayvanlarda genellikle emmek ve “Şark Çıbanı” olarak da bilinen- Kum Sinekleri tara- endişelenmeyin demek de pek mümkün olmuyor. aramaya,edici%20v%C4%B1z%C4%B1lt%- çeşitliliği ile partikül karakterizasyonu alanında lider konumdadır.
beslenmek amacıyla kullanılan bir ağız uzantısıdır. fından konağa bulaştırılan, organ hasarına ve ciltte C4%B1lar%C4%B1%20kulaklar%C4%B1n%-
Arılardaki iğneye benzer bir yapı değildir. yaralara neden olabilen paraziter bir hastalık-“Leis- SONUÇ C4%B1n%20dibinde%20 Daha fazla bilgi için lütfen bizimle iletişime geçin.
hmaniasis hastalığı” üzerinden gerçekleştirmişler. Ê https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/
Sivrisineklerin bizi “ısırdığını” genelde ısırıldıktan Leishmaniasis aşısı olan “SP15” aşısını sivrisineğe Özetlemek gerekirse sivrisinekler tedavisi olma- PMC3609166/
çok sonra fark ederiz. Sivrisinekler proboskislerinin uyguladıktan sonra sivrisinekleri gözlemleyen bilim yan birçok hastalığa vektörlük etmektedir. Bizim Ê https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/
içerisinde yer alan mikro iğneleri ile damarları tes- insanları sivrisineklerin konağa bıraktığı tükürükle- coğrafyamız için olmasa da başta Afrika ülkeleri PMC3257884/
pit eder etmez antikoagülan adlı proteinler içeren rinde SP15’e rastlamışlar. Yani aşılanan sivrisinek olmak üzere dünyamız sivrisinek kaynaklı hasta- Ê https://www.sciencenews.org/article/ A ATTSS EElleekkttrroonniikk SSeerrvviiss TTiiccaarreett LLttdd.. ŞŞttii..
tükürüklerini salgılayarak hem kan emecekleri SP15 içeren tükürük salgılamaya başlamış. Daha lıklar sebebiyle kan kaybetmekte. Bilim insanları genetics-how-mosquitoes-sniff-out-hu- Yaşam Caddesi 7/17 Söğütözü Ankara
T: +90 312 219 22 19
bölgeyi uyuştururlar hem de aynı salgı sayesinde sonra çalışmaya dahil edilen fareler sivrisinekler sivrisineklerin vektör işlevinden faydalanarak man-sweat?tgt=nr www.atselektronik.com.tr
kanın pıhtılaşmasını önlerler. Bu sebeple kanımız tarafından ısırıldıktan sonra kan örnekleri alınmış yaptıkları çalışmalarla bu sorunları önlemek için info@atselektronik.com.tr
emilirken hiçbir şey hissetmeyiz. Kanımızı içsin- ve yapılan kan tahlillerinde farelerin parazite karşı bir adım atmış ve sivrisineklerin insanlık için