Page 14 - LabMedya - 74
P. 14

14               KİMYA




                                                                                                      Ural Federal Üniversitesi’ndeki kimyagerler, insan
                                                                                                      tükürüğünün pH’ını belirlemek için bir sensör ya-
                                                                                                      rattı. Bu, biyolojik sıvılarda pH’daki en küçük dal-
                                                                                                      galanmaları yakalayan, güçlü ve kararlı emisyona
                                                                                                      sahip bir florofor oldu. Analiz, maddenin mikro
                                                                                                      dozları ve maddenin özel bir lamba ile ışınlandığı
                                                                                                      bir spektrometre kullanılarak gerçekleştirildi.
                                                                                                      pH verileri 5-7 saniye içinde görünüyor. Organik
                                                                                                      ve Biyomoleküler Kimya Departmanı ve Analitik
                                                                                                      Kimya Departmanı’nın bilimsel grupları tarafından
                                                                                                      yürütülen tükürük örnekleri ve sensör üzerinde
       KİMYAGERLERDEN                                                                                 yapılan ortak çalışmaların ilk sonuçları, Boyalar
                                                                                                      ve Pigmentler dergisinde açıklandı.
       SÜPER SENSÖR                                                                                   Tükürük pH analizi, erişilebilir ve invaziv olma-
                                                                                                      yan bir klinik tanı yöntemidir. Yardımı ile gastrit,
                                                                                                      mide ülseri ve duodenit gibi belirli gastrointestinal
                                                                                                      hastalıklar erken bir aşamada tespit edilebilir. Tü-
                                                                                                      kürüğün pH seviyesi dişleri de etkiler: tükürüğün
                                                                                                      asiditesindeki hafif bir artış bile diş çürümesine
                                                                                                      ve diğer sorunlara neden olabilir.
                                                                                                      Yeni bileşik, uzun yıllar süren çalışmaların sonu-
                                                                                                      cudur. Araştırmacılar, 2015’ten bu yana 70’den
                                                                                                      fazla yeni bileşik sentezledi ve çalıştı, bunlardan
                                                                                                      altısı istenen sonuçları gösterdi. Biri florofor ola-
                                                                                                      rak seçilmiş ve sensörün temelini oluşturmuştur.
                                                                                                      Sonuç olarak, sensörün toksik olmadığı ve çevre
                                                                                                      dostu olduğu ortaya çıktı. Bunu oluşturmak için
                                                                                                      kimyagerler atom-ekonomik bir sentez yöntemi
                                                                                                      kullandılar: katalizörler (nikel, bakır, paladyum)
                                                                                                      veya ek reaktifler gerekli değildi. Ek olarak, sen-
                                                                                                      sör suda çözünüyor.











                                                                                                      “Klasik sentez yönteminde, iki molekül birbiriyle
                                                                                                      etkileşime giren aktif parçalara ihtiyaç duyar ve
                                                                                                      böylece yeni bir bileşik elde edilir. Ancak ‘yeşil
                                                                                                      kimya’ ilkeleri, reaksiyonların yan ürün olmadan,
                                                       %100                                           çözücüler (su) ve minimum aktif parça kullanı-
                                                     GUVEN                                            mı ile toksik olmayan ortamda gerçekleşmesini
                                                                                                      gerektirir. Bu aktif fragmanlar çıkarılırsa, geriye
                                                                                                      organik kimyadaki en basit karbon-hidrojen bağı
                                                                                                      kalır. Reaksiyon ikisi arasında gerçekleşir. Bu şe-
                                                                                                      kilde atomik bir tasarruf elde edilir. Çünkü reak-
                                                                                                      siyon C-H/C-H arasında gerçekleşir, yan ürünler
                                                                                                      daha çok su veya benzer bir bileşiktir. Sentez,
                                                                                                      daha az yan ürün ve zararlı ürün ile sonuçlanır”
                                                                                                      diyor Moseyev.

                                                                                                      UrFU kimyagerleri tarafından elde edilen yeni
                                                                                                      kemosensörler, suyu (asitlik, metallerin veya
                                                                                                      toksinlerin varlığı) analiz etmek ve hücre içi sü-
                                                                                                      reçleri aydınlatmak için floresan problar olarak
                                                                                                      kullanılabilir. Bileşik, hücrenin belirli bir yerinde
                                                                                                      birikir ve hücrenin belirli bir bölümünü boyar. An-
              Mikrobiyoloji                                                                           cak, bu uygulama hattı henüz keşfedilmemiştir.

                                                                                                      Genel olarak, biyomedikal uygulamalara ek olarak,
              Analizlerinde                                                                           UrFU kimyagerleri tarafından elde edilen organik
                                                                                                      floroforlar, pratik uygulamalarının geniş olanakları
                                                                                                      nedeniyle diğer alanlar için de umut verici malze-
              Standartlara uyum ve yüksek kalite                                                      melerdir. Özellikle floroforlar moleküler elektronik-
                                                                                                      te kullanılmaktadır. Güneş pillerinin “kalbi” (çalışan
                                                                                                      elementler) benzer organik moleküllerdir. Başka
                                                                                                      bir örnek, bilgisayarların ve monitörlerin OLED
                                                                                                      ekranlarıdır. Ayrıca belirli fotofiziksel özelliklere
                                                                                                      sahip organik bir moleküle dayanırlar.
                                                                                                      Kaynaklar: Timofey D. Moseev ve diğerleri, Fluo-
                                                                                                      roaromatic 2H-imidazol bazlı push-pull florofor-
                                                                                                      lar: Tükürükte pH’ı algılamak için problar olarak
                                                                                                      sentez, teorik çalışmalar ve uygulama fırsatları,
                                                                                                      Boyalar ve Pigmentler (2022). DOI: 10.1016/j.dye-
                                                                                                      pig.2022.110251 /www.bilimoloji.com
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19