Page 31 - LabMedya - 73
P. 31

FIZIK             31




       Örneğin, zaman makineme girdiğim, onu beş dakika                                               Son üç yıldır zaman yolculuğu paradoksları üzerinde
       geriye gitmek için kullandığım ve geçmişe gider                                                çalıştıktan sonra, zaman yolculuğunun mümkün
       gitmez makineyi yok ettiğim bir senaryo düşünün.                                               olabileceğine giderek daha fazla ikna oldum, ancak
       Şimdi zaman makinesini yok ettiğime göre, onu beş                                              evrenimiz birden fazla tarihin bir arada var olmasına
       dakika sonra kullanmam imkansız olurdu.                                                        izin verebilir mi?

       Ama zaman makinesini kullanamazsam, zamanda                                                    Kuantum mekaniği kesinlikle bunu ima ediyor gibi
       geriye gidip onu yok edemem. Bu nedenle, zaman                                                 görünüyor. Everett’in çoklu dünya yorumuna bakar-
       makinesi yok edilmedi ve bu yüzden zamanda geriye                                              sanız, burada bir geçmiş, her olası durum sonucu
       gidip onu yok edebilirim. Başka bir deyişle, zaman                                             için en az bir tane olmak üzere birden çok geçmişe
       makinesi ancak ve ancak yok edilmezse yok edilir.                                              “bölünebilir”. Örneğin, Schrödinger’in kedisinin canlı
       Aynı anda hem yok edilip hem de yok edilemeyeceği                                              mı yoksa ölü mü olduğu ya da geçmişe gidip, geri
       için bu senaryo tutarsız ve paradoksaldır.                                                     gelip gelmediğim gibi.
       Bilim kurguda zaman yolcuları genellikle geçmişte                                              Ama bunlar sadece spekülasyon. Öğrencilerim ve
       önemli değişiklikler yapmamaları ve tam da bu ne-                                              ben şu anda, genel görelilik ile tamamen uyumlu,
       denle geçmiş benlikleriyle buluşmaktan kaçınmaları                                             çoklu geçmişleri olan somut bir zaman yolculuğu
       konusunda uyarılırlar. Bunun örnekleri, Geleceğe                                               teorisi bulmaya çalışıyoruz. Elbette böyle bir teori
       Dönüş üçlemesi gibi birçok zaman yolculuğu fil-                                                bulmayı başarsak bile, bu zaman yolculuğunun
       minde bulunabilir.                                                                             mümkün olduğunu kanıtlamak için yeterli olma-
                                                                                                      yacaktır, ancak en azından zaman yolculuğunun
       Ancak fizikte paradoks, gerçekte olabilecek bir olay   Zaman yolculuğu paradokslarını çözmeye yönelik   çünkü tek bir paradoks bile ortadan kaldırılamazsa,  tutarlılık paradoksları tarafından egale edilemeye-
       değildir: tutarlılık paradoksları sadece zaman yolcu-  bir girişim, teorik fizikçi Igor Dmitriyevich Novikov’un   zamanda yolculuk mantıksal olarak imkansız kalır.  ceği anlamına gelecektir.
       luğunun tehlikeli bir çaba olduğunu ima etmezler,   öz-tutarlılık varsayımıdır. Novikov’a göre, beş dakika
       bunun mümkün olamayacağını da ima ederler.  önce zaman makinemi yok etmeye çalışsaydım,   Novikov’un varsayımının çözemediği paradoksları  Zaman yolculuğu ve paralel zaman çizelgeleri bilim
                                      bunu yapmanın imkansız olduğunu görürdüm. Fizik   birden fazla geçmişe (veya daha tanıdık terimlerle,  kurguda neredeyse her zaman bir arada işlenir,
       Bu, teorik fizikçi Stephen Hawking’in zaman yolculu-  yasaları bir şekilde tutarlılığı korumak için işbirliği   paralel zaman çizelgelerine) izin vermenin çözebi-  ancak şimdi gerçek bilimde de böyle olması gerek-
       ğunun imkansız olması gerektiğini belirten kronoloji   yapardı.  leceğini gösterdik. Fikir, çok basit. Zaman maki-  tiğine dair kanıtımız var. Genel görelilik ve kuantum
       koruma varsayımını formüle etme motivasyonların-               nesinden çıktığımda farklı bir zaman çizelgesine  mekaniği bize zaman yolculuğunun mümkün olabi-
       dan biriydi. Ancak, bu varsayım şu ana kadar kanıt-  Peki geçmişi değiştiremeyeceksen zamanda geriye   giriyorum. O zaman çizelgesinde, geldiğim orijinal  leceğini söylüyor, ancak eğer öyleyse, birden fazla
       lanmamıştır. Ayrıca, paradokslar nedeniyle zaman   gitmenin ne anlamı var?   zaman çizelgesindeki hiçbir şeyi değiştirmeden za-  geçmişin de mümkün olması gerekir.
       yolculuğunu ortadan kaldırmak yerine paradoksların             man makinesini yok etmek dahil istediğim her şeyi
       kendisini ortadan kaldırabilseydik, evren çok daha   Öğrencilerim Jacob Hauser ve Jared Wogan ile bir-  yapabilirim. Aslında zamanda geriye yolculuk yap-  Kaynak: www.bizsiziz.com Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
       ilginç bir yer olurdu.         likte yaptığım son çalışma, Novikov’un varsayımının   mak için kullandığım orijinal zaman çizelgesindeki
                                      çözemeyeceği zaman yolculuğu paradoksları oldu-  zaman makinesini yok edemediğim için paradoks
                                      ğunu gösteriyor. Bu bizi birinci kareye geri götürür,   da olmaz.
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36