Page 16 - LabMedya - 73

16 GENETIK

www.elisa-cihazi.com

www.suaktivitesicihazi.com
DNA VERİ

TABANLARI

Zeynep Uslu

DNA; deoksiribonükleik asit olarak da adlandırılan, çığır açan bu çalışma günümüze kadar birçok fa- anlamıyla hiçbir zaman çözülememiştir. DeAngelo ilk
hemen hemen tüm organizmalarda bulunan ve ka- ili meçhul olayları da dahil aydınlatmış toplumda kez 1975 yılında Claude Snelling Visalia adlı profesörü
lıtsal materyalimizin nesilden nesile aktarılmasını caydırıcı etkiye sahip olmuştur. Ülkemizde DNA kızının gözü önünde vurularak öldürüldü, evlere
www.srmanalitik.com sağlayan, şeker fosfat bağları ile birbirine bağlanmış veri tabanı kullanılmasa da birçok ülke de DNA veri pencereden girdiğini ve evdeki değerli eşyaları da
baz dizileridir. Her insanın DNA’sı (tek yumurta ikizleri tabanı kullanılmaktadır. Ülkeler kendi yönergelerine alarak evden gittiği tespit edildi.
hariç) birbirinden farklıdır. Bu farklılık her birimizin göre sadece suçludan alınan örnek hem suçlu hem
farklı görünüşte ve özellikte olmamızı sağlar. İnsan mağdurdan alınan örnek, suçlu mağdur gönüllü 1978 yılında Brian ve Katie Moggiore çiftinin vurarak
DNA’sı yaklaşık 3,2 milyar baz çifti içermektedir ve ve suçlu ailesinden de alınan örnek tercihlerinden öldürdü. Çiftlere takıntılı olduğunu ilk önce ikisini
hücre çekirdeği içinde sarmal şeklinde bulunmak- DNA barındırmaktadır. Alınan biyolojik örnekten bağladığını, kadına tecavüz ettiğini sonrasında ikisini
tadır. Bir hücredeki DNA'nın sarmal yapısını sonuna elde edilen DNA sistemde ilk seferde tam eşleşme de öldürdüğünü açıkladı. Devam eden yıllarda da
kadar gererseniz, yaklaşık 2 m uzunluğunda olur, sağlanmayabilir. Bu gibi durumlar da sistemde, tecavüz ve diğer suçların artışı da hala daha devam
tüm hücrelerinizdeki tüm DNA bir araya geldiğinde şüphelinin akrabası olabilecek benzer DNA örneği etmekteydi. DeAngelo 1986 yılına kadar işlediği hiçbir
ise de Güneş Sistemi'nin çapının yaklaşık iki katı olup olmadığına bakılmakta yani soy araştırması suç delillerin yok edilmesi ve mazeretlerle olayları
uzunluğundan olacaktır. yapmaktadır. Bura da amaç şüphelinin DNA'sı ile geçiştirmesi sebebiyle kanıtlanamadı.
akraba olan kişi DNA'sı arasında benzer bölgeler
DNA Veri Tabanı ise, genetik hastalıklar ya da suç var mı buna bakılmaktadır. Ne kadar çok benzer 2001 yılında, suçlunun tespit edilemediği tecavüz
www.tempermetre.com
işlemiş kişilerden elde edilen DNA verilerinin elekt- bölge var ise yakınlık derecesi o kadar yüksektir. suçlarından alınan örnekler karşılaştırıldı ve DNA
ronik ortamda depolanması anlamına gelmektedir. testi suçu işleyenin aynı kişi olduğunu gösterdi.
DNA Veri Tabanları 1980’li yıllarda birkaç kez toplu Golden State Killer ismi 2013 yılında olaya farkın-
KJELDAHL felaket vakalarında ve bazı cinsel suçlarda polisler dalık yaratmak için bulundu. 2016 yılında FBI yapı-
tarafından küçük çapta oluşturularak kuruldu fakat
lan çabayı duyurmak ve suçluyu yakalamak üzere
Azot & Protein Soxhlet etik olarak kabul görülmediği için reddedildi. Zaman şüpheliyi bulana 50.000 $ ödül koyduğunu açıkladı.
içinde suç aydınlatmadaki yüksek oran ve dikkat
çeken veri güvenliği sayesinden resmiyet kazandı. 2018 yılında şüpheli DNA’sını, sistemde tarattıkların-
DNA veri tabanları resmi olarak ilk kez NDNAD (Bir- da bir eşleşme bulamadılar. Polis sonrasında gönüllü
leşik Krallık DNA Veritabanı) 1995 yılında kuruldu. olarak DNA verilerinin platform olan GEDmatch’te
1997 yılında da CODIS (The Combined DNA Index şüpheli DNA’sını karşılaştırdılar. Tam eşleşme sağ-
System) kuruldu. lanmasa büyük benzerlikler elde ettiler. DeAnge-
www.srmanalitik.com lonun akrabası aracılığıyla ona ulaştılar ve Golden
Bu iki sisteminde kuruluş amacı suçludan, mağdur- State Katili 2018 yılında tahliye olmaksızın müebbet
dan ya da olay yerinden elde edilen DNA’yı sistemde hapis cezasına çarptırıldı.
daha önceden depolanmış DNA’lar ile karşılaştırma
yaparak olayı aydınlatmaktır. Sistem, biyolojik nu- Bakılan bölgeler fiziksel özelliklere bakılmaksı- Tarihte kayıtlara ‘Genetik Secere ile Çözülen İlk Vaka’
muneden (kan, tükürük, saç vs.) elde edilen DNA ile zın eşlenme sağlandığında bizi direkt şüpheliye olarak kayıtlara geçti.
depolanan DNA arasında karşılaştırma yapar. Bu ulaştırmaktadır. Fakat günümüz şartlarında yakın
karşılaştırma insan genomunun tamamına bakıla- gelecekte DNA profilinden ‘Robot Resim Çıkarma’ Kaynaklar:
rak değil de evrensel olarak belirlenmiş 20 bölgeye mümkün olacaktır.
bakılarak yapılmaktadır. Ê https://abcnews.go.com/US/inside-timeline-c-
AKRABANIN IYI TARAFI (!) rimes-golden-state-killer/story?id=54744307
www.titrator-otoanalizor.com DNA’nın spesifikliği ve günümüz koşulları kolaylı- Ê https://www.sciencefocus.com/the-human-
ğı gereği az bir örnekten bile DNA elde etmemizi Joseph James DeAngelo Jr. 8 Kasım 1945 doğumlu body/how-long-is-your-dna/
mümkün kılmaktadır. Bu kolaylık sayesinde olaylar 1973-1979 yıllarında arasında görev yapmış polis me- Ê https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_James_
info@srmanalitik.com ve şüpheliler arasında bağlantı kurulmakta, gerekti- murudur. Göreve başladığı sonraki yıllarda özellikle DeAngelo
https://www.latimes.com/california/
tecavüz ve hırsızlık suçlarında artış gözlemlenmiş,
ğinde eleme yapılarak çember daraltılmaktadır. Suç
+90 553 183 85 45 aydınlatmada özellikle cinsel suçları aydınlatmada dönemin yetersiz imkanları sebebiyle de vakalar tam Ê story/2020-12-08/man-in-the-window