Page 42 - LabMedya - 71

42 KIMYA

ANTİSEPTİK Mİ

DEZENFEKTAN MI?

Dezenfektanlar ve antiseptikler, hemen BIRBIRLERININ YERINE Hem dezenfektanlar hem de antiseptikler
hemen her alanda çeşitli amaçlarla kullanılan KULLANILABILIRLER MI? farklı ürünler olsa bile biyosidal ürünler
ürünlerdir. Özellikle pandemi sonrası kişisel kapsamında belirli test ve denetimlerden
olarak tercih edilme oranı artmıştır. Sterilize Günümüzde dezenfektanlar ve antiseptikler, geçmek zorundadır.
etmek ve temizlemek için 150 yıldır yaygın farklı bileşenlerden (bazıları cildi aşındırıcı
olarak kullanılırlar. Ancak çoğu insanın farkına veya tahriş edici olabilen) yapıldıklarından Antiseptik ve dezenfektanlar, hastaneler ve
varmadığı şey, birbirlerinin yerine geçemezler birbirlerinin yerine kullanılamazlar. Örneğin, sağlık merkezlerinde topikal olarak ciltte, sert
ve belirli koşullar altında konuşlandırılmaları dezenfektanlar genellikle çamaşır suyu yüzeylerde ve tıbbi ekipmanlarda yaygın olarak
gerektiğidir. ve diğer aşındırıcı kimyasalları kullanır. kullanılan antimikrobial maddelerdir. Antiseptik
Antiseptikler aksine, fenol ve çinko gibi ve dezenfektanlar mikroorganizmalara olduğu
PEKI FARKLILIKLARI NELERDIR? bileşenler kullanır. kadar, insan hücrelerine de toksiktirler. Bu
nedenle ortamın ve aletlerin temizliğinde
Hem dezenfektanlar hem de antiseptikler DEZENFEKTAN VE kullanılırlar. Bazen de sistemik olarak değil,
temas halinde bakterileri öldürmek için ANTISEPTIKLERIN KULLANIMI yüzeysel olarak canlılara uygulanabilirler.
aynı amacı yerine getirirler. Ancak fark
dezenfektanların seramik, ahşap, taş veya Antiseptik ve dezenfekte edici ürünler, dikkatli Mikroorganizmalar, tüm canlılar gibi uygun DEZENFEKTAN KULLANIMININ
metal gibi canlı olmayan yüzeylerdeki kullanılması gereken günlük kimyasallardır. ortam bulduklarında beslenerek çoğalırlar GEREKLI OLDUĞU YAŞAM ALANLARI
bakterileri öldürmesi, antiseptiklerin ise cilt Ancak düzgün bir şekilde kullanıldıklarında ve yaşamlarını toprak, hava, su gibi cansız NERELERDIR?
ve yaralarda, yani canlı dokularda kullanılmak enfeksiyon ve hastalığa karşı en iyi savunma ortamlar ile bazı hayvan ve insan vücudu
üzere tasarlanmış olmasıdır. sağlarlar. gibi konak canlılar üzerinde sürdürürler. Ê Sağlık merkezleri,
Bu nedenle içtiğimiz suyun, tükettiğimiz Ê Hastaneler,
yiyeceklerin ve içeceklerin hastalık yapıcı Ê Enfeksiyon riski olan tüm alanlar,
mikroorganizmalardan uzak olması Ê Halkın ortak kullanım alanları,
gerekmektedir. Bu tür sağlık koruma Ê Alışveriş merkezleri,
çalışmalarında üç farklı kavram vardır. Bunlar Ê Okullar, yurtlar, kreşler, dershaneler,
sterilisazyon, dezenfeksiyon ve antisepsidir. Ê Ev ve iş yeri ortamı,
Ê İnsan teması olan her yerde kullanılabilir.
Sterilizasyon: Maddenin üzerinde veya
içinde bulunan tüm mikroorganizmalardan DEZENFEKSIYONDA KULLANILAN
arındırılması işlemidir. Bu işlem sonrasında MADDELER HANGI ÖZELLIKLERI
hastalık yapan ve yapmayan tüm TAŞIMALIDIR?
mikroorganizmalar ölmektedir. Sadece cansız
nesnelere uygulanabilir. Ê Suda erimeli ve iyi ıslatıcı olmalı,
Ê Kısa sürede etkisini göstermeli,
Dezenfeksiyon: İnsanlarda hastalık yapma Ê Az toksik olmalı,
özelliği olan mikropları uzaklaştırma işlemidir. Ê Allerjnik ve kanserojen etki göstermemeli,
Dezenfeksiyon işleminde kullanılan ve genellikle Ê Kötü kokulu olmamalı,
kimyasal içerikli maddelere 'Dezenfektan' denir. Ê İnvivo ve invitro etki mekanizmaları
bilinmeli,
Antisepsi: Canlı dokuların üzerindeki veya Ê Ucuz ama etkili olmalı,
içindeki mikroorganizmaları, genellikle kimyasal
maddeler kullanılarak ortadan kaldırmaya DEZENFEKTAN KULLANIMINDA
yönelik uygulamalardır. Antisepsi amacı ile NELERE DIKKAT EDILMELIDIR?
kullanılan kimyasal maddelere antiseptik adı
verilir. Dezenfektanlarla antiseptikler arasındaki Ê En az toksik etkili madde seçilmeli
en önemli fark, antiseptiklerin yalnızca canlı Ê Doğru ürün doğru zaman sürecinde
dokuya uygulanabilir olmalıdır. kullanılmalı
Ê Gereken konsantrasyondan fazla
İdeal bir dezenfektan; kullanılmamalı
Ê Dezenfeksiyonun hangi sıklıkla yapılacağı
Ê Geniş bir antimikrobial spektruma sahip, planlanmalı
Ê Organik maddelerden ve kullanılan diğer Ê Dilüsyonu yapanlar eğitilmeli ve koruyucu
kimyasallardan etkilenmemeli, ekipman sağlanmalı
Ê Kullanıcıya zarar vermemeli, kokusuz, Ê İşlemin yapıldığı yerler iyi havalandırılmalı
ekonomik olmalı, Ê İşlemin yapılışı sık aralıklarla gözlenmeli
Ê Yüzeye uyum göstermeli, aşındırma ve
bozulmaya neden olmamalı, Kaynaklar:
Ê Uygulanan yüzeylerde kalıcı etkiye sahip
olmalı, temizleyici özelliğe sahip olmalı, 3 http://bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/
Ê Suda kolay çözünebilir olmalı, ay2010/nisan10/dezenfektan.htm
Ê Konsantre ve seyreltilmiş kullanımı 3 https://www.nano-lab.com.tr/tr/blog/
dayanıklı olmalıdır. detay/dezenfektan-mi-antiseptik-mi