Page 46 - LabMedya - 70
P. 46

46               SAĞLIK










                     Laboratuvarınız

                  için ne gerekiyorsa









                                                                      MİGRENİN TEMELİ

                                                                      ANNE KARNINDA MI
                            HEMEN


                           Alı veri e Ba la                           ATILIYOR?



                                                                      Migren dünya genelinde en yaygın   Analizler öte yandan ilginç bir sonucu daha
                                                                      rahatsızlıklardan biri. İnsanların yaklaşık yüzde   ortaya çıkardı: İkizleri erkek olan kadınlarda
                                                                      12’si tekrarlayan baş ağrısı nöbetlerinden   (ikizleri kız olanlara kıyasla) migren daha sık
                                                                      şikayetçi. Bununla birlikte migrenin sebebi   görülüyor. Bu araştırmacıların hiç beklemediği
                                                                      hemen hemen hiç bilinmiyor. Aile içinde   bir sonuç oldu. Geçerli hipotezlere göre,
                                                                      tekrarlanması ve ikiz araştırmalarından,   yüksek migren riskinde kadınlarda daha
                                                                      hastalığın en azından kısmen de olsa genetik   yüksek olan östrojen seviyesi rol oynamakta.
                                                                                                      Bunun nedeni ise şu: Anne karnını erkek
                           Onlarca                                    olduğu biliniyor. Ayrıca migreni tetikleyen bazı   kardeş bulunduğunda hormonsal ortamı az
                                                                      genler de tespit edildi. Fakat halihazırdaki
                                                                                                      da olsa “erkekleştiriyor”. Yüksek testosteron
                                                                      bilgiler migrenin kadınlarda niçin iki kat daha
                          Mağaza                                      fazla görüldüğünü açıklamıyordu.  seviyesi de migrene karşı koruyucu olarak
                                                                                                      bilindiğinden, varlığı kız çocuğunun migren
                                                                                                      riskini de düşürmesi gerekiyordu. Oysa tam
                   Binlerce Ürün                                      Kaliforniya Üniversitesi’nden Morgan Fitzgerald   tersi, erkek kardeşin varlığının riski daha da
                                                                      ve ekibi bu yüzden dünyanın en büyük
                                                                                                      artırdığı anlaşıldı.
                                                                      ikiz kayıtlarından birinde yanıtlar bulmaya
                  Seni Bekliyor...                                    çalıştılar. İsveç bankasında 51.000’i aşkın tek   Bu nedenle sonuçlar bilim insanlarının tahmin
                                                                      ve iki yumurta ikizinin sağlık ve gen verileri
                                                                      kayıtlıdır. Ekip migren için cinsiyetler arasında   ettiklerinin tam aksini söylüyor. Fakat yine
                                                                                                      de bunu açıklayabilecek fizyolojik süreçler
                                                                      niceliksel veya niteliksel farklılıklar olup,   var. Örneğin doğmamış kız bebeklerde anne
                                                                      olmadığını, yani bazı tetikleyici genlerin sadece   testosteronu bir enzim tarafından östrojene
                                                                      kadınlarda mı yoksa yalnızca erkeklerde mi   dönüştürülüyor. Teorik olarak bu aynı zamanda
                                                                      bulunduğunu inceledi. İkizler öte yandan anne   ikiz erkek kardeşin testosteronu için de geçerli
                                                                      karnındaki hormon ortamının, daha sonraki   olabilir. ‘Doğum öncesi testosteron etkisinin,
                                                                      migren oluşumunda hangi rolü oynadığıyla ilgili   kadın sistemini, östrojene daha duyarlı hale
                                                                      bilgiler de verdi. Bu örneğin, kız ve erkekten   getirdiği de düşünülebilir’ diye açıklıyor
                                                                      oluşan aynı yaştaki ikizlerin karşılaştırılmasıyla   araştırmacılar.
                                                                      belirlenebiliyor. Çünkü farklı cinsiyetlere sahip
                                                                      ikizlerde, bir çocuğun cinsellik hormonu diğerini  Diğer bir açıklamayı ise epigenetik getiriyor:
                                                                      etkileyebiliyor. Tamamen genetik açıdan   Genetik etkinliği etkileyen, DNA kalıtım
                                                                      bakıldığında kadın ve erkek arasında hiçbir   molekülündeki metil uzantıları. İkiz erkek
                                                                      fark yok.                       kardeşi olan kadınlarda doğum öncesi erkek
                                                                                                      cinsiyet hormonlarının, DNA metilasyonunda
                                                                      Verilere göre migren riskinde, kalıtımın payı   kalıcı değişikliklere neden olduğuna
                                                                      cinsiyet fark etmeksizin yüzde 45 civarında.   dair kanıtlar var. Testosteronla ilgili bu
                                                                      ‘Kadın ve erkek arasında ne niceliksel ne de   değişikliklerden bazıları sinir sistemini de
                                                                      niteliksel genetik farklılıklar bulamadık’ diyor   etkiliyor diyor araştırmacılar. Tüm bu bilgiler
                                                                      bilim insanları.                bir araya getirildiğinde, genlerin ve anne
                                                                                                      karnındaki ortamın bile kadınların migrene
                                                                      Ancak bu durum, araştırmacıların aditif ve   daha yatkın olmalarını gösteren ilk kanıtları
                                                                      aditif olmayan genetik faktörleri ayrı ayrı   sunuyor. Karşılaştırmalar öte yandan cinsiyet
                                                                      incelediklerinde değişiyor. Aditif olmayan   hormonunun, migren üzerinde ergenlikten
                                                                                                      sonra rol oynamadığını da ortaya koymuş oldu.
                                                                      faktörler, dominant olan ve tek başına bile   Anlaşıldığı üzere doğu öncesi hormon ortamı
                                                                      migrene neden olabilen risk genleridir. Aditif   da migren riski için önemli bir rol oynuyor ve
                                                                      faktörler ise ancak toplu olarak migren   bu ikiz olmayanlar için de geçerli diyor bilim
                 ücretsiz                                             riskine katkıda bulunan genlerdi ki bu grupta   insanları.
                                                                      araştırmacılar aradıklarını buldular: Cinsiyetler
                                                                      arasında önemli farklılıklar. Bu da kalıtsal   Kaynaklar:
                Mağaza Aç                                             migren riskinde hafif de olsa cinsiyetlere göre     Ê  https://www.frontiersin.org/
                                                                      farklılıkların olduğunu gösteriyor. Böylece
                                                                                                         articles/10.3389/fpain.2021.766718/full
                                                                      son araştırma, kalıtsal migren riski için bu tür     Ê  https://www.herkesebilimteknoloji.com/
                                                                      farklılıkları gösteren ilk çalışma oldu. Ancak   haberler/saglik/migrenin-temeli-anne-
                                                                      bunun arkasında hangi genetik faktörlerin yer   karninda-mi-atiliyor -Nilgün Özbaşaran
                                                                      aldığı henüz belirsiz.             Dede
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51