Page 45 - LabMedya - 70
P. 45

BESLENME               45












            Gıda Mühendisi
            Kemal Emrah
               ŞAHİN
                 ∕





       ŞEKER YENİDEN


       TASARLANIYOR







       2020 yılının Ekim ayının 28'inde, The New   yıllarda artan obezite problemi ülkelerin en   ancak olgun bir muzu algılayabilecek   olan Tate & Lyle tarafından satılıyor diyor.
       Yorker üzerinden yayınlanmış bir makale   büyük sorunlarından birisi halini alıyor.  kapasiteye sahip. Tatlı reseptörlerimiz daha   Allulose FDA üzerinden onay almaya çalışıyor.
       vardı. Teknoseyir youtube kanalında, haftalık                  duyarlı hale gelse daha az şeker tüketebilirdik
       teknoloji ve bilim notları programında duymuş,   Bu makalede yazar şekeri tasarlamanın   fakat bu en azından birkaç yüz bin yıl daha   Nestle tarafından ise 2018 de bir ürün
       bir kenara PDF olarak kaydetmişim. İnsan,   endüstriyel gıda maddeleri üzerinde   alacak".     denenmiş. Wowsomes isimli üründe
       kafasına koyduğu şeyi o an yapmadığında   gerçekleşebilecek en büyük devrimlerden birisi       içerisinde baloncuklar bulunan, süt ile eritilip
       maalesef unutup gidiyor. Bende bu makaleyi   olduğundan bahsediyor. Makale içerisinde   Bir gıda bilimci olan Russel Keast ise   püskürtülerek kurutulmuş sakkaroz; bir
       okumayı unutmuştum, bir gün aklıma geldi ve   birçok yeni nesil şeker tasarlayan firmadan ve   "Bilinçsizce sakkarozun ne zaman ağızda tat   şeker türü vardı ve bu sayede %30 daha az
       açtım, okudum. O izlediğim yayında, sunucu   çalışmalardan bahsedilmiş. Çünkü günümüzde   vermeye başladığını, yoğunluğunun ne kadar   şeker içeriyordu. Fakat tüketiciler ürünün
       Hamdi Kellecioğlu'nun dediği gibi; gerçekten   en büyük problemlerimizden olan birisi olan   sürdüğünü ve ağızda bıraktığı tadı tam olarak   dokusundan memnun kalmadıkları ve pahalı
       ufuk açıcı bir yazı. Üzerine biraz konuşmak   "şekerin kolay ulaşılabilirliği" obezite, diyabet   biliyoruz. Besleyici olmayan tatlandırıcılar bir   oldukları için (şeker azalınca ucuzlaması gerek
       gerek.                         ve benzeri daha birçok hastalığın kaynağı   şekilde metalik veya acı notalar bırakıyorlar"   gibi düşünülüyor) memnun kalmamışlar ve
                                      olarak görülüyor.               diyor. Ayrıca yine Keast, şekerin mutfağın   ürün piyasadan çekilmiş.
       Söz konusu makalenin beni yakalayan kısmı,                     ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtiyor.
       ismi ve başta bulunan açıklamaydı. Başlık   Yazar Amerika'da obezitenin yetişkinlerde   "Şeker sadece tat algısında işe yaramıyor;   Yazarın merak ettiği ilginç bir nokta daha var.
       "The Race to Redesign Sugar" ve açıklamanın   %40'lara ulaştığından bahsediyor. Bunun   dondurmada buz kristali oluşumunu azaltıyor,   Sonuçta şekerli bir gıda tükettiğimizde kan
       çevirisi şöyle:                tek sorumlusu tabi ki şeker değil. Örneğin   unlu mamullerde gevreklik, hamurlarda   şekerini dengelemek adına pankreas çalışıyor.
                                      peynir tüketimi de 8 kat artmış. Fakat bu   hacim ve içeceklerde viskozite sağlıyor.   Bir uzmana danışıyor; “Ben şekerli gibi tadı
       İnsan bedeni şekeri kısa süreli enerji kaynağı   durum 2000'li yılların başlarında doktorların   Soslarda emülsiyon stabilitesini arttırıyor.   olan ama şeker içermeyen bir ürün yersem,
       olarak kullanmaya oldukça yatkın. Özellikle   ve diyetisyenlerin, insanları daha az şekerli   Çikolata da tanecikliği azaltıyor ve hatta   pankreas yanlış bir uygulama yapar mı?”
       kas dokusunun anlık enerji ihtiyacı olduğunda.   ürünler tüketmeye teşvik etmesine yol açmış.  raf ömrünü uzatıyor" diyor. Dolayısıyla   Uzman, “Tatlı bilgisinin dil üzerinden beyne
       Aynı zamanda beynin enerji elde etmede                         da diğer tatlandırıcılarla bu etkilerin elde   gittiğini fakat kandaki şeker yükselmediği için
       glikoz kullandığı biliniyor. Bu sebeple sağlıklı   Makale'de bahsedildiği üzere; 1800'lere   edilemediğinden bahsediyor.  pankreasın insülin salgılamaz” diyor. Daha
       beslenmede, makro besin kategorisinde   kadar insanlar hiç ilave tatlandırıcılarla             birçok ilginç detay ve hikaye makale içerisinde
       bulunan karbonhidratların %50 gibi geniş bir   karşılaşmadan yaşayıp ölüyordu. Eskiden   Bu makalede birçok farklı firma ve üründen   barınıyor.
       yeri vardır. Enerji ihtiyacının yanında vücutta   süpermarkette kolayca bulunabilecek şeker,   bahsedilmiş. Örnek olarak Douxmatok isimli
       birçok önemli fonksiyon içerisinde aktif rol   meyveli yoğurtlar, atıştırmalıklar ve drajeler   firma şekeri değiştirmek yerine yeniden   Sonuç olarak şeker ile olan imtihanımız devam
       alır. Fakat doğada, karbonhidrat ve şekere   yoktu. Şu an ise bir Amerikalı günde 19 çay   dizayn ederek İncredo isimli bir ürün üretmiş.   ediyor. Şeker hem ürünleri cazip kılıyor hem de
       yoğun bir şekilde rastlamak pek mümkün   kaşığı şeker tüketiyormuş. Ayrıca yazarın   Standart şekere göre bu üründen %40 daha   bize yıkıcı etkiler sunmaya devam ediyor. Bu
       değil. Sanırım yoğun şeker oranına sahip   bahsettiğine göre karbonhidratın tüketimi   az kullanarak, aynı tadı elde etmek mümkün   üründen vazgeçmemiz mümkün görünmezken
       ender gıdalardan birisi bal. Onun dışında   esnasında, sadece tükürük ile temas eden   olduğu söyleniyor. Firma bunu sağlamak   birçok firma şekeri diyetten çıkarmak
       aklımıza ilk gelen meyveler ise insanların tarım   kısım reseptörler tarafından algılanıyormuş.   adına silika kullanıyor. Silika, insan vücuduyla   yerine, alternatif bir ürün sunmak gerektiği
       devrimi ile beraber yürüttüğü kültürleme ve   Bu miktar ise toplam tüketilenin sadece yarısı.   herhangi bir tepkimeye girmeden vücuttan   konusunda hem fikir. Şekeri yeniden tasarlama
       ıslah çalışmalarıyla bu hale gelmiş. Tarım   Yani aslında hiç tatmadığımız bir yarısı ise   atılma eğilimi gösteriyor. Her bir silika tanesi   yarışı hızla devam ediyor ve firmalar yakın bir
       devrimi öncesinde insanların basit şeker   fazladan kalori olarak vücudumuza dağılıyor.  insan saçının çapının 50'de biri kadar. Gözle   gelecekte %80- 90 daha az şekerli gıdalar
       ve karbonhidratla ancak belirli dönemlerde                     görülemiyor ve dil ile de algılanamıyor. Firma   üretilebileceğinden bahsediyor.
       karşılaşabileceği, kış öncesinde meyvelerden   İnsan öncelikle şunu düşünüyor, besleyiciliği   silika tanelerini şeker kristallerinin içerisine
       ve diğer şekerli gıdalardan bol bol tüketerek   bulunmayan tatlandırıcılar kullanılamaz   gömüyor.   Kaynaklar:
       yağ depolama amaçlı kullanabileceği   mı? Yazar bunun için alışkanlıkları yıkmanın                Ê  https://www.newyorker.com/
       düşünülüyor. Ayrıca patatesin Güney   zorluğundan bahsediyor. Aynı zamanda tat   Yazar, cupcake içerisinde ki üzüm taneleri   magazine/2020/09/28/the-race-to-
       Amerika'da keşfedilmesinden sonra Rusya gibi   konusuna da değiniyor. “Sakarin şekerden   benzeri bir örnek vermiş. Sonuçta her bir   redesign-sugar
       ülkelerde açlık sorununa büyük çare olduğu   daha tatlı, aspartam ise neredeyse 200 kat   şeker kristali, %99 şeker içerse bile silika iki     Ê  https://www.unicef.org/turkey/
       biliniyor ki Amerika'nın keşfi insan evrimi   daha tatlı ama bizim tat algımızla eşleşmiyor”   önemli etki yaratıyor. Tükürükle buluşan silikalı   bas%C4%B1n-b%C3%BCltenleri/
       içerisinde çok yakın bir tarih.  diyor. Daha kötüsü sonrasında acı bir tat   sakkarozlar silikanın genişlenmesi ile beraber   bm-raporu-uyar%C4%B1yor-
                                      bırakabiliyor. Aynı zamanda şeker sadece tat   yoğun bir yüzey alanına kavuşuyor ve silika   d%C3%BCnyada-her-ge%C3%A7en-
       Günümüzde ise temel problem; yakında   işlevi görmüyor. Ürünün dokusuna, ağırlığına   tanesini çevreleyen sakkaroz form değiştiriyor.   g%C3%BCn-a%C3%A7l%C4%B1k-
       bulunan bir marketten, hatta son birkaç yıldır   ve daha birçok noktaya etki ediyor.  İncredo'nun ürün yapısı bu genişlemeyi   %C3%A7eken-insan-
       cep telefonundan bir iki parmak hareketiyle                    kullanarak tat algısını hızlı bir şekilde   say%C4%B1s%C4%B1-artarken-ve-
       istediğimiz kadar şekeri ayağımıza getirebiliyor   Robert Margolskee (Chemical Senses Center'da   doygunluğa ulaştırıyor. Bu ürünün etkisini fark   k%C3%B6t%C3%BC
       oluşumuzdur. Bu durum beynimizde,   tatlı algısının moleküler mekanizmalarını   eden Avraham, bir girişimci olan Eran'ı işe     Ê  Ünsal, A. (2019). Beslenmenin Önemi ve
       yazılımlarda olan ve “bug” diye adlandırılan,   inceleyen bir biyolog) durumu şu sözlerle   alıyor ve DouxMatok firmasını kuruyorlar.  Temel Besin Öğeleri. Kırşehir Ahi Evran
       hatalar yaratıyor. Şekeri zor bulan ve bulunca   özetliyor; "İnsanlar kendilerini hasta edebilecek   Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3),
       da sınırsız yemeye programlanmış bir canlı   veya öldürebilecek tatlara karşı daha   Diğer yandan yazar 1991 yılında Kagawa   1-10.
       olarak, oldukça büyük bir sıkıntı içerisine   duyarlıdır. Ancak insanların tarihte karşılaştığı   Üniversitesi'nde Ken Izumori tarafından
       düşüyoruz. Ayrıca tükettiğimiz şekeri algılamak   en tatlı gıda meyveler ve bazen de baldı. Bu   geliştirilen bir şekerden bahsediyor; Allulose.
       için yeterli donanımımız da mevcut değil. Son   sebeple insanların tat algılama reseptörleri   Şimdi bu ürün dünyaca ünlü bir şeker firması
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50