Page 48 - LabMedya - 67
P. 48

48                                                                                                        w w w .labm edy a. c om
















       ŞAŞIR-


       TAN


       GER-

       ÇEKLER


                                      Çeviri: Nərgiz İsgəndərli

       √  Yunus balıklarının bir gözü açık
          uyuduğunu biliyor muydunuz?  COVID-19 VE
       √  Döllenmeden doğuma kadar bir
          bebeğin ağırlığı 5 milyon kat artar.  SİNDİRİM SİSTEMİ

       √  Atların insanlardan 18 tane fazla
          kemiği vardır.

       √  Mavi balinaların çıkardığı sesler   COVID-19 hastalığı enfekte kişilerde   bariyer fonksiyonunun bozulmasına yol   PANKREAS
          850 km kadar uzaktan duyulabilir.  asemptomatik görünümden; solunum   açıyor olabilir.
                                      yetmezliği, şok, çoklu organ disfonksiyonu                      ACE-2 aynı zamanda, proenflamatuar
       √  Filler günde ortalama 2 saat uyur.  gibi kritik formlara kadar bir sürü   Bariyer fonksiyonu bozukluğu, bir   sitokinler olan interlökin 6 ve 8 (IL-6, IL-8)
                                      semptoma neden olmasıyla biliniyor. Tipik   sıra enflamatuar olayları tetikler. Bu   ve antienflamatuar etkisi olan interlökin-10
       √  Kediler için 7. kattan düşmek, 32.   olarak, sindirim sistemi belirtileri, solunum   olaylar,enfekte bölgedeki nötrofil, makrofaj   (IL-10) seviyelerini artırarak pankreas için
          kattan düşmekten daha tehlikelidir.   semptomları olan kişilerde daha sık   ve T hücre infiltrasyonunun yanı sıra,
          Çünkü kediler ancak 6. katta                                                                koruyucu rol oynar.
          terminal hıza ulaşabilir.   görülüyor.                      salınan kemokin ve sitokinlere göre de
                                                                      kategorize edilir. Sindirim sisteminde   ACE-2’nin ekzokrin salgı bezlerinde ve ada
       √  Kelebekler ayaklarıyla tat alırlar.  Enfeksiyonun teşhisi sırasında sindirim   sitokin üretiminin etkileri arasında   hücrelerinde bulunuyor oluşu ile, COVID-
                                      sorunlarının görülme sıklığının %2 - %57   disbiyozis, intestinal enflamasyonda   19’un pankreasa girmesinin mümkün
       √  Yavru bir balinanın boyu 10 m’dir.  arasında olduğu belirlendi. En sık bildirilen   alevlenme ve intestinal mukozal bariyerde   olduğu öne sürülüyor. Yapılan çalışmalar
                                      semptom ise kusma, bulantı, karın ağrısı   hasarlanma vardır.   sonucu, virüsün pankreasa girişi ile, hem
       √  Dört tane gözü olan köpek balıkları
          var.                        ve tat ve iştah kaybı ile birlikte görülen                      glukoz metabolizmasını hem de beta hücre
                                      diyare. Özellikle, sindirim semptomları   KARACIĞER             fonksiyonunu bozabildiği ortaya konuldu.
       √  Şempanzeler yüzme bilmez.   görülen COVID-19 hastalarında daha fazla                        Pankreas disfonksiyonunun görüldüğü
                                      ateş, halsizlik, nefes darlığı ve baş ağrısı   Karaciğerde safra kanalı epitelyal hücresi   COVID-19 hastalarında özellikle, yükselmiş
       √  Yengeçlerin altındaki keselerinde   görüldüğü rapor edildi.   olan kolanjiyositler de ACE-2 üretir. Önceki   serum amilaz ve lipaz seviyeleri görüldü.
          yüzlerce yengeç yavrusu bulunur.                            araştırmalara göre, bu protein karaciğeri
                                      SINDIRIM SISTEMINDE ACE-2       enflamasyondan korumak için ortaya çıkar   YÖNETIM
       √  Kasak kuşları yakaladığı avları sert
          pençeleri olmadığından, dikenlere                           ve onun delesyonu – silinmesi hepatik
          batırarak öldürür.          Birkaç araştırma COVID-19’un esas hedef   steatoz, oksidatif stres ve karaciğerde   COVID-19 teşhisi sonrası, tedavi edecek
                                      proteinin anjiyotensin dönüştürücü enzim-2   enflamasyon şiddetlenir. Bu nedenle,   olan hekim, dikkatli bir şekilde hastanın
       √  Kedilerin beyninde 32 tane kas   (angiotensin-converting enzyme 2, ACE-2)   COVID-19’da azalmış ACE-2 seviyeleri,   beraberinde sahip olduğu sindirim
          bulunur.                    olduğunu doğruladı. ACE-2, ağırlıklı olarak   özellikle komorbid karaciğer hastalığı   bozukluklarını veya sindirim semptomlarına
                                      solunum yolundaki alveolar epitelyal   olan kişilerde, karaciğer disfonksiyonuna   neden olacak başka bir nedenin olup
       √  Kereviz yerken harcanan kalori,
          kerevizin verdiği kaloriden fazladır.  hücrelerde üretilmekle birlikte, çeşitli   götürebilir.   olmadığını doğrulamalı. Hastanın sindirim
                                      sindirim sistemi hücrelerinden de salınır.                      semptomlarının esas nedeninin COVID-19
       √  Yusufcuk böceğinin (helikopter   Son yapılan araştırmaya göre, 150’den   Bu güne kadar bir sıra COVID-19   olduğu belirlendiğinde ise esas yaklaşım
          böceği) 30.000 tane gözü var.  fazla farklı hücre tipinde ACE-2 üretimi   hastasında karaciğer hasarı;   destekleyici tedavidir.
                                      olduğu belirlendi; en yüksek üretim   hipoalbüminemi, uzamış protrombin
       √  Meşe ağaçları elli yaşına gelmeden   ise özellikle ince bağırsak, kolon ve   zamanı (PPT) ve hiperferritinemi ile kendini   Örnek olarak, şiddetli diyare tedavisi
          meşe palamudu vermez.
                                      duodenumda bulunan enterositlerde.   gösterdi. Diğer karaciğer disfonksiyonu   intravenöz yoldan sıvı ve elektrolit
       √  Goriller soğuk günlerde ısınmak   Araştırma, kolondaki enterositlerde   belirteçleri olan aspartat transaminaz (AST),   yönetimini içerir. Buna karşın, şiddetli
          için kendi dışkılarını yer.  üretilen ACE-2 seviyelerinin, solunum   alanin transaminaz (ALT), gama glutamil   bulantı, kusma yaşayan COVID-19
                                      sistemindekinden yüz kat daha fazla   transferaz (GGT) ve alkalin fosfataz (ALP) da   hastaları metoklopramid, ondansetron,
       √  Şempanzelerin en sevdiği    olabileceğini gösterdi.         ek göstergeler olarak ele alınmakta.  prokloroperazin gibi parenteral
          yiyeceğin karınca olduğunu ve                               Genel olarak ise, COVID-19 hastalarında   antiemetiklerle tedavi edilmektedir. Sonuç
          bu karıncaları yerden bir çubuk   BAĞIRSAKLAR               karaciğer hasarının oluşma      olarak ise, COVID-19 ile ilgili sindirim
          bulup o çubuğu tükürükleyip daha                            mekanizmalarını açıklayamayan bilgi
          sonra çubuğu karınca yuvasına                                                               semptomlarının nasıl tedavi edileceği ile
          sokup, çekerek karıca tuttuğunu ve   COVID-19, solunum sistemine girdiği gibi,   eksikliği mevcut. Araştırmacılar, karaciğer   ilgili özel bir yönerge henüz yayımlanmadı.
          yediğini biliyor muydunuz?  sindirim sistemine de  ACE-2 reseptörü   disfonksiyonunun birincil veya hasara, ilaca   Orijinali News-Medical’den alınmıştır.
                                      üzerinden dahil olur. Bu etkileşim ZO-1,   bağlı ikincil enfeksiyona bağlı olduğunu ileri
       √  Kalbin yeri dolayısıyla sol akciğer,   okludin ve klaudin gibi bariyer proteinlerinin   sürse de, sonraki çalışmaların bu hipotezi   Kaynak: https://www.news-medical.net/health/
          sağdakinden daha küçüktür.  işlevini değiştirerek, sözü edilen organlarda   doğrulaması gerekiyor.   COVID-19-and-the-Gastrointestinal-Tract.aspx
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53