Page 42 - LabMedya - 64
P. 42

42               FİZİK                                                                                    w w w .labm edy a. c om




       FİLMLERDEKİ


       BİLİMSEL HATALAR





                  ZME Science editörü Rob Lea, Star Wars ve Superman
                  filmlerindeki bazı sahnelerde fizik kuralları hiçe sayıldığı için                                                                                                      “We Complete Your Chemistry”
                  bu filmleri eleştiriyor.



       Filmlerde fizik hataları zaman zaman   Yanlış fizik kuralları sadece aksiyon   Kidder’ın canlandırdığı Lois Lane, Daily
       yapılıyor. Peki bir filmin bilim kurgu   veya bilim kurgu türleriyle sınırlı değil.   Planet’in çatısında bir helikopterden
       ya da fantastik olması bu yanlışları   Astrofizikçi Neil DeGrasse Tyson, James   sallanıyor. Christopher Reeve tarafından
       affedebileceğimiz anlamına geliyor mu?   Cameron’ın Titanic (1997) filmini izlerken   canlandırılan Clark Kent, Lane’i yakalamak
       Cevabınız hayır ise yazımızın devamını   batmakta olan geminin üzerindeki   için uçmadan önce gömleğini yırtıyor.
       okumanızı bekliyoruz. Star Wars ve   gökyüzündeki yıldızların coğrafi konumu   Bunun gerçekte ne kadar kahramanca bir
       Superman gibi birçok film serisinde fizik   nedeniyle yanlış olduğunu fark etti. Bu bizi
       kuralları genel olarak bilimsel hatalar sıkça   gerçekten soruyu sormaya yöneltiyor; bilim
       yapılıyor.                     konusunda ne kadar şey biliyoruz?

       Fizik kurallarının yanlış aktarılışı, filmlerin   SUPERMAN FILMINDE HANGI
       ve TV programlarının yapısına işlenmiş   FIZIK HATALARI YAPILDI?
       durumda. Hemen hemen her aksiyon
       filminde bir silahın ateşlenmesi vurulan   Richard Donner’ın 1978 yılında gösterime
       kişiyi ayaklarından kaldırmaya yetecek   giren Superman filmi, tüm süper kahraman
       güçte geri tepmeye neden oluyor.  Gerçek   filmlerinin başlangıcı idi. Bu film bir klasik
       şu ki; Newton’un üçüncü yasasına göre   olarak kabul ediliyor ancak bazı önemli
       (her hareketin eşit ve zıt bir tepkisi vardır)   fizik hataları bulunuyor. “Bir adamın
       eğer mermi tabancadan birini ayaklarından   uçabileceğine inanacaksın” sloganıyla
       kaldıracak kadar kuvvetle çıkarsa, ateş   duyurulan filmde, insanüstü başarılar
       edene de aynı kuvveti uygulamalıdır. Ateş   seyirciye aktarılıyor. İlk olarak Superman’in
       edeni ya fırlatacak kadar güçlü bir tepme   Metropolis semalarında kostümüyle ilk
       olmalı ya da bileğini kıracak kadar.  görünümü hakkında konuşalım. Margot
                                                                      kurtarma olacağına dair ciddi şüpheler   ve Obi-Wan kaçakçı Han Solo ile ilk
                                                                      var. Bu “kurtarmanın” ne kadar ölümcül   karşılaştıklarında Solo, Millennium Falcon’u
                                                                      olacağını belirlemek için, Lois’in Clark   (uzay gemisi) savunarak, “Bu gemi Kessel
                                                                      Kent’in kollarına çarptığında ne kadar hızlı   Run’ı (filmde bir gezegen)12 parsekten
                                                                      düşüşe geçtiğini bulalım. Filmde görünüşe   daha kısa sürede yapmıştır” diyor. Bu
                                                                      göre Lois yaklaşık 11 saniye düşüyor.   cümle geminin ne kadar hızlı olduğunu
                                                                                                      göstermek için söylendi ancak sorun şu
                                                                      Hesaplamaya göre, Lois’in Superman’in   ki parsek bir zaman birimi değil. Solo,
                                                                      kollarına saatte yaklaşık 240 mil   Millennium Falcon’un birkaç imparatorluk
                                                                      hızla vurduğu anlaşılıyor. Yukarıdaki   gemisini de geride bıraktığını söyleyerek
                                                                      hesaplamanın rüzgâr direncini hesaba   devam ederken açıkça geminin hızına atıfta
                                                                      katmadığı unutulmamalı. Neyse ki,   bulunuyordu. Oysa ki parsek, astronomik
                                                                      Leicester Üniversitesinden bir lisans   mesafe ölçüsüdür, zaman değil; 1 parsek,
                                                                                                                     16
                                                                      öğrencisi ekibi, Superman’in rüzgâr   yaklaşık 3.0857 × 10  metre veya 19
                                                                      direncini hesaba katarak Lois’i 78.6 m / s   trilyon mile eşittir.
                                                                      (174 mil / saat) hızla yakaladığını buldu.
                                                                                                      Star Wars: Empire Strikes Back (1980)
                                                                      Bir başka sahnede Superman, uzaya   filminde ise Chewie karakterinin
                                                                      uçuyor ve dünyayı geriye doğru döndürüyor.   Falcon’daki gezisi için bir diş fırçasına
                                                                      Bu oldukça anlamsız olurdu ancak   ihtiyacı var. Ekip, Hoth’un buz dünyasından                                                 LABORATUVAR ÜRÜN GRUBU
                                                                      bu sahnede Superman zamanı geri   Bespin’e bozuk bir hiper sürücü ile seyahat
                                                                      döndürdü. Dünyanın dönüşünü tersine   ediyor ve bu, ışık hızının altında seyahat
                                                                      çevirmek, zamanı tersine çevirmez. Peki   etmesi gerektiğini gösteriyor. Gezegenler
                                                                                                      arasındaki kabul edilen uzaklık yaklaşık 5,0
                                                                      bu, nükleer bombadan çok daha fazla   x 10  ışık yılı olduğu için yolculuk yaklaşık
                                                                                                         4
                                                                      hasar vermez mi? Dünya atmosferi aniden   5,000 yıl sürmelidir. Han ve mürettebat
                                                                      ‘durursa’ -1100 mil hızla dönüyor- büyük   bir asteroit alanına girdiğinde mesafe de
                                                                      olasılıkla ana kayaya çok sıkı bir şekilde   sorun yaratıyor.  Gerçek şu ki, bir asteroit
                                                                      bağlanmayan her şeyin uzaya fırlamasına   kuşağındaki nesneler arasındaki ortalama
                                                                      neden olur.                     mesafe 600 bin mil veya Dünya’nın çapının                                                      TEKNİK KİMYASALLAR GRUBU
                                                                                                      75 katından fazla olduğu için, gerçek bir
                                                                      Bir başka film serisi Star Wars… Hiç   asteroit kümesine girmek asiler için pek bir
                                                                      kimse Star Wars’un fizik kurallarını doğru   seyir sorunu oluşturmaz.
                                                                      yapmasını beklememeli. Bir bilim kurgu
                                                                      filmine göre daha fantastik elbette ancak   Kaynaklar: ZME Science – Bilimma/Hilal Bardakcı
                                                                      bu, bazı gerçek göze batan hataları
                                                                      görmezden gelmemiz anlamına gelmiyor.                                                      Sanayi Mah. Latife Sok. No:5 İzmit/KOCAELİ    t: +90 262 335 11 07  f: +90 262 335 22 92
                                                                      Star Wars: A New Hope‘da (1977), Luke                                                                          albar@albarkimya.com     www.albarkimya.com
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47