Page 28 - LabMedya - 64
P. 28

28               GERİ DÖNÜŞÜM / BİLİM                                                                     w w w .labm edy a. c om





                                                                                                        CÜCE
       TEK KULLANIMLIK PLASTİĞİ                                                                         FARELERİN


       AZALTACAK TASARIM                                                                                BEYİNLERİ



                                                                                                        KIŞIN

       Endüstriyel tasarım stüdyosu                                   çeşmelerinden doldurdukları takdirde,
       PriestmanGoode; uçaklarda tek kullanımlık                      havaalanı plastik şişe tüketimini yılda 35   KÜÇÜLÜ-
       plastik olan yemek tepsisinden tuvalet                         milyon azaltabilir.
       malzemelerine kadar tüm ürünlerde,
       öğütülmüş kahve çekirdeği ve pirinç                            Tek kullanımlık plastik şişeyi azaltmak   YOR
       kabuğundan üretilen ürünler ile değiştiriyor.                  konusuna da değişen şirket; kapağı
       PriestmanGoode; Londra’daki Get Onboard                        mantardan yapılmış, şişesi ise
       başlıklı tasarım sergisinde, Reduce (Azalt),                   kompostlanarak gübreye dönüşebilen   Karada yaşayan en küçük memeli cüce
       Reuse (Yeniden Kullan), Rethink (Tekrar                        yeniden doldurulabilir biyoplastik su şişesi   sivri fare (Suncus etruscus), bir insanın
       Düşün), isimleri altında üretilen plastik                      tasarlamış. Şişe, biyobozunur olması   başparmağı büyüklüğünde. Hayatta
       atık miktarını azaltmak amacıyla araç içi                      nedeni ile yolcular tarafından seyahatleri ve   kalmaya yetecek enerjiyi üretmesi için,
       kabin hizmetinin çeşitli öğelerini yeniden                     tatilleri boyunca kullanabilecekleri ölçüde   her gün vücut ağırlığının 8 katı yemek
       tasarladı.                                                     kısa süreli kullanım için tasarlanmış. Kare   yemesi gerekiyor ve bu nedenle kış
                                                                      şekli, uçaktaki her bir koltuğun arkasındaki   uykusuna yatmıyor.
       PriestmanGoode’un strateji direktörü Jo                        cebe kolaylıkla oturmasını sağlıyor. Aynı
       Rowan, “Hepimiz seyahat ediyoruz. İster iş,                    zamanda paketlenmesini, nakledilmesini ve   Kısa süre önce saygın bilim yayını
       ister eğlence için bu, hayatımızın ayrılmaz                    saklanmasını kolaylaştırıyor.     PNAS’ta yayımlanan bir araştırmaya
       bir parçası. Ancak fark etmediğimiz                                                              göre, bu fareler kış uykusu yerine
       şey, bireyler olarak bu süreçte ortaya                                                           beyindeki somatosensoriyel korteks
       çıkardığımız atıklar. Uzun mesafeli                                                              hacminin yüzde 28’ini kaybediyor. Bu da
       uçuşlarda kişi başına ortalama 500 gram                                                          muhtemelen enerji tasarrufu yapmalarını
       tek kullanımlık plastik atık üretiyoruz” dedi.                                                   sağlıyor.
       Bu durum kulaklık ve göz maskelerinden
       tuvalet malzemelerine, yemek atıklarına                                                          Araştırmacılar 10 fareden oluşan bir
       kadar her yıl küresel yolcu uçuşlarında                                                          grubu bir yıl boyunca MR taramasından
       tahmini 5,7 milyon ton kabin atıkları                                                            geçirdi. Hayvanları yeterli sıcaklıkta
       anlamına geliyor. Projenin ve serginin                                                           tutumalarına ve sınırsız gıda erişimi
       başlangıç noktasının, uçuşlarda verilen                                                          sağlamalarına rağmen kış aylarında
       yemek servisini yeniden düşünmek olduğu                                                          beyin hacminin azaldığı görüldü.
       belirtiliyor.
                                                                                                        Daha sonra farklı bir fare grubunu
       Sıfır atık felsefesi ile ağırlığı azaltmak                                                       inceleyen araştırmacılar, yaz aylarında
       ve plastik atıkları ortadan kaldırmak                                                            yiyecek miktarını kısmayı denedi.
       amacıyla stüdyo, yemek tepsisini                                                                 Bunun sonucunda beyin hacminde
       yapmak için kullanılan malzemeleri ve                                                            yine azalma görüldü. Bu da söz konusu
       çeşitli bileşenlerini diğer yenilebilir ve                                                       olgunun hem zamanın geçişine hem
       kompost yolu ile gübre olarak kullanılabilir                                                     de yiyecek mevcudiyetine bağlı
       malzemelerle değiştirdi.                                                                         yaşandığını gösterdi. Araştırmacılar
                                                                                                        beyin hacmindeki bu değişimin, farelerin
       Tepsinin kendisi öğütülmüş kahve ve                                                              bıyıkları aracılığıyla duyusal sinyalleri
       bitkilerde dayanıklılığı sağlayan lignin                                                         gönderdiği ve avcılıkta kullandığı
       kullanılarak üretilirken, tabanı buğday                                                          somatosensoriyel kortekste meydana
       kepeğinden üretilmiş. Çatal, kaşık ve                                                            geldiğini saptadı.
       bıçaklar hindistan cevizi kabuğundan   çevresel maliyetle harika bir seyahat   Bu şişe sayesinde yolcular uçuş sırasında
       üretilirken, bardaklar, pirinç kabukları   deneyiminden beklediklerini elde etmeye   uçağın içinde bulunan su soğutucu   Bulgulara göre korteksteki bir tabaka,
       ve bir PLA bağlayıcıdan yapılan tekrar   devam etmeleri için imkan tanıyor.   ünitelerden su alarak hareket ediyor ve kan   kışın yüzde 28 daralıyor ve sonraki
       kullanılabilir bir dış katmana sahip, iç tarafı                dolaşımları artmış oluyor. Sergide bulunan   yaz yüzde 29 genişliyordu. İncelenen
       alglerden yapılmış iki parçalı bir tasarımdan   PriestmanGoode’un tek kullanımlık   bir dizi animasyon, Rethink başlığı altında   farelerin beyinlerindeki bu bölümünde
       oluşuyor.                      plastiği ortadan kaldırma kararında   yolcuların uyku aksesuarları, eğlence   bulunan nöronların sayısı da kıştan yaza
       Sos ve süt içeren küçük plastik kaplar   İngiltere hükümeti tarafından yürürlüğe   cihazları ve seyahat malzemeleri gibi   yüzde 42 artıyordu.
       yerine PriestmanGoode; bu yıl Londra   giren plastik tabaklar, çatal bıçak takımı,   uçakta verilen hizmetin farklı unsurlarını
       Maratonu’ndaki koşuculara dağıtılan   yemek kapları ve polistiren kaplar gibi tek   keşfederek kendilerine sunulanlara   Wisconsin La Crosse Üniversitesi’nde
       yenilebilir içecek kapsülleri gibi, deniz   kullanımlık plastik ürünlerin 2021 yılına   gerçekten ihtiyaç duyup duymadıklarını   kış uykusu üzerine çalışan sinirbilimci
       yosunundan üretilen biyobozunur kapsüller   kadar yasaklanması yönündeki yasanın   düşünmelerini istiyor.  Christine Schwartz, bulguları şöyle
       tasarladı. Bazı malzemeler içinde bulunan   yönlendirici olduğu belirtiliyor.                    değerlendirdi: Burada beynin
       yiyeceğin içeriğini yansıtacak şekilde                         Havayolu endüstrisinin çevresel etkisini   küçüldüğünü görüyoruz. Hücre
       seçilmiş; örneğin, salataların üstünde   Serginin odağı hava yolculuğu olsa   azaltmak için atması gereken birçok adım   kaybı yaşandığını görüyoruz. Bunlar
       bulunan kapaklar yosun veya muz   da, fikirler tüm sektörlere uyarlanabilir   olsa da, PriestmanGoode atık önleme ve   genellikle ciddi, zararlı olaylarla
       yaprağından yapılırken tatlılarda kullanılan   nitelikte. Şirket aynı zamanda serginin,   azaltma konusunu ele alarak yolcuların   bağlantılıdır. Ama bu hayvanların söz
       kapaklar için ise gofret kullanılmış.  yolculara toplu atık etkisini göstererek   yalnızca ihtiyaç duydukları uzun ömürlü ve   konusu süreci geçmesi, daha sonra da
                                      onlara uçarken tüketici davranışlarını   tekrar kullanılabilir ürünler kullanarak kendi   geri dönüştürmesi ve kaybedilenleri
       Bu sayede oluşan tüm atıklar, daha verimli   değiştirmeleri konusunda cesaretlendirmeyi   tüketim alışkanlıklarını dikkate almalarını   geri kazanması çok ilginç. Üzerinde
       bir kompostlama ve bertaraf için ana   umuyor. Örneğin Heathrow Havaalanında,   istiyor.         çalışılması gereken çok önemli bir şey.
       yemek kabının içinde tutulabilir. Şirket, bu   kalkış salonundaki yolcular plastik   Kaynak: http://ekolojist.net/havayolu-sirketleri-icin-tek-
       ürün sayesinde yolculara daha düşük bir   şişe satın almak yerine şişelerini su   kullanimlik-plastigi-azaltacak-tasarim/ Pınar Özurgancı Eşkin  Kaynak: www.indyturk.com
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33