Page 17 - LabMedya - 64

w w w .labm edy a. c om NÖROBİYOLOJİ 17

DERİN GECE UYKUSU

ZİHNİ TEMİZLİYOR

Aslı Nur AKAYDIN

Derin uyumak beyindeki gereksiz bilgilerin organizmaların uykuya ihtiyaç duyduğunu avantajlı kabul edildiğini gösteriyor. uykuya ait bir işlev olabilir” açıklamasını
temizlenmesiyle nörodejeneratif hastalıkları anlamaya bizi biraz daha yaklaştırdığını Çalışmanın yazarları “Derin uykunun meyve yaptılar.
önleyerek beyin sağlığı için büyük önem söyledi. Vahşi doğada yaşayanlar hariç sineklerinde atıkların ortadan kaldırılmasına
arz ediyor. Northwestern University’de tüm hayvanlar uyudukları anda tehditlere yönelik işlevine ilişkin bulgularımız, atık Çalışma Science Advances’ta 20 Ocak’ta
yeni yapılan çalışma derin bir gece uykusu karşı oldukça savunmasız hale geliyorlar. temizlenmesinin uykuya ait evrimsel olarak yayınlandı.
çekmenin öneminin altını yeniden çiziyor. Ancak yapılan çalışmalar uykunun zararlı korunmuş temel bir özellik olduğuna işaret
Araştırmacılar meyve sineklerinin beyin atıkları ortadan kaldırma gibi faydalarının, ediyor. Atıkların temizlenmesi, meyve Çeviri: https://www.sciencedaily.com/
aktivitesini ve davranışlarını inceleyerek bu artmış savunmasızlığa kıyasla daha sinekleri ve insanların ortak atasında releases/2021/01/210120151044.htm
derin uykunun beyindeki atıkları
temizlemede kadim ve onarıcı bir gücünün
olduğunu keşfettiler. Bu atıklara potansiyel
olarak nörodejeneratif hastalıklara yol
açabilecek olan toksik proteinler de dahil.

Makalenin kıdemli yazarı Dr. Ravi
Allada, “Atık temizlenmesi beyin
sağlığını sürdürmek ve nörodejeneratif
hastalıkları önlemek için önemli olabilir.
Atık temizlenmesi uyanık ya da uykulu
haldeyken gerçekleşebilir ama özellikle
derin uyku sırasında büyük ölçüde etkinlik
gösteriyor” dedi.

Allada, Northwestern’s Weinberg College
of Arts and Sciences’ta Nörobiyoloji
Departmanı’nın başkanı ve Edward
C. Stuntz Seçkin Nörobilim Profesörü.
Ayrıca Northwestern Uyku ve Sirkadyen
Biyoloji Merkezi’nin yardımcı müdürü.
Allada’nın laboratuvarında doktora sonrası
araştırmacısı olarak çalışan Bart van Alphen
de makalenin baş yazarı.

Meyve sinekleri insanlardan çok farklı
görünseler de sineklerin uyku-uyanıklık
döngülerini düzenleyen nöronlar çarpıcı
derecede bizim nöronlarımızla benzerlik
gösteriyor. Bu sebeple meyve sinekleri
uyku, sirkadyen ritim ve nörodejeneratif
hastalık çalışmalarında sık kullanılan bir
model organizma konumundalar.
Bu çalışmada Allada ve ekibi sineklerde,
insanlardaki derin ve yavaş-dalgalı uykuya
benzer bir derin uyku aşaması olan
hortum uzatma uykusunu (PES) incelediler.
Araştırmacılar bu aşama sırasında meyve
sineklerinin tekrarlı olarak hortumlarını
uzatıp geri çektiklerini gördüler.

Allada “Bu pompalama hareketi, sineklerde
böbrek işlevi görerek olarak sıvının
hareketini sağlıyor. Çalışmamızda bunun
atık temizlenmesi ve yara onarımında rol
oynadığını gösterdik” diyor.
Allada’nın ekibi sineklerin derin uykusuna
hasar verdiğinde sinekler kendilerine
enjekte edilen metabolize edemedikleri bir
boyayı sistemlerinden atmakta daha az
başarılı oldular ve travmatik yaralanmalara
karşı daha savunmasız hale geldiler.
Allada bu çalışmanın, özellikle neden tüm